Podatek u źródła - usługi niematerialne
Zgodnie z przepisami prawa krajowego podmiot wypłacający wynagrodzenie za usługi niematerialne zagranicznym kontrahentom powinien pobrać przed wypłatą takiego wynagrodzenia 20% podatek dochodowy. Wymóg ten zgodnie z ustawą powstaje w odniesieniu do wynagrodzenia za: usługi doradcze, księgowe, badania rynku, usługi reklamowe, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usługi rekrutacyjne pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.
Konstrukcja podatku u źródła prowadzi więc do niestandardowej sytuacji, gdzie w relacjach między przedsiębiorstwami to podmiot wypłacający musi pobrać podatek od wynagrodzenia usługodawcy albo zapłacić go ze swoich środków stosując tzw. mechanizm ubruttowienia. Taka sytuacja ma szczególnie duże znaczenie w przypadku usług reklamowych, gdyż to właśnie z nich korzysta najwięcej podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Chodzi tu m.in. o reklamy na Facebooku czy w wyszukiwarce Google.
W przypadku uzyskania certyfikatu rezydencji zagranicznego kontrahenta powyższe przepisy mogą jednak zostać zmodyfikowane przez umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jest to bardzo istotna kwestia, gdyż zgodnie z większością UPO wynagrodzenie za takie usługi podlega wtedy opodatkowaniu tylko w kraju rezydencji usługodawcy, chyba że prowadzi on zakład na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że w znakomitej większości przypadków podatek u źródła wcale nie wystąpi.
Certyfikat rezydencji a podatek u źródła
Warto jednak zaznaczyć, że najważniejszą rolę w tej konstrukcji odgrywa certyfikat rezydencji. Bez niego nie jest możliwe stosowanie przepisów z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, a w konsekwencji niezbędne jest pobranie 20% podatku dochodowego. Do końca 2021 r. przepisy wymagały, aby usługobiorca posiadał oryginał takiego dokumentu. Kopia była dopuszczalna jedynie do wysokości 10 000 złotych w odniesieniu do wszystkich transakcji z danym podmiotem w trakcie jednego roku. Od 2022 r. przepisy te uległy jednak zmianie i aktualnie kopia certyfikatu może być stosowana bez ograniczeń pod warunkiem, że nie budzi wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.
Wszystkie powyższe wymogi mają bardzo duże znaczenie ze względu na fakt, że za niepobrany podatek odpowiada usługobiorca. To on w przypadku wykrycia braku wpłaty będzie musiał ponieść konsekwencje w postaci zapłaty podatku, odsetek za zwłokę oraz kar karnoskarbowych.
Zapłacony podatek można odzyskać
Zapłata podatku zgodnie z przepisami krajowymi nie oznacza jednak braku możliwości jego odzyskania. W przypadku uzyskania certyfikatu rezydencji po wpłacie podatku usługobiorca, jak i zagraniczny kontrahent mogą wystąpić do organu podatkowego o jego zwrot. Kto odzyska podatek zależy od tego, kto poniósł jego ekonomiczny ciężar. Jeżeli polski podmiot zastosował tzw. mechanizm ubruttowienia i wypłacił swojemu kontrahentowi, wskazane w umowie wynagrodzenie to będzie on także uprawniony do uzyskania zwrotu, natomiast jeżeli kwota należna usługodawcy została wypłacona w kwocie pomniejszonej o podatek, to zagraniczny kontrahent będzie do tego uprawniony.
Istotne znaczenie ma także fakt, że niezależnie od tego, czy zastosowana zostanie krajowa stawka podatku, czy zgodnie z UPO podatek nie zostanie pobrany na usługobiorcę będą nałożone dodatkowe obowiązki informacyjne względem US. W przypadku gdy wynagrodzenie zostanie wypłacone osobie fizycznej polski podmiot będzie musiał złożyć ITF-1R w terminie do końca lutego za rok poprzedni, natomiast jeżeli zagranicznym kontrahentem będzie podmiot podlegający opodatkowaniu CIT-em właściwą deklaracją będzie IFT-2R, która do US będzie musiała zostać złożona w terminie 3 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.
Wiktor Nadolski, Kancelaria Mentzen