Kwestie związane z tego rodzaju daniną uregulowane zostały w ustawie z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. Co do zasady, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Podstawa opodatkowania
Zgodnie z przepisami ustawy, podstawę opodatkowania podatkiem rolnym dla gruntów gospodarstw rolnych co do zasady stanowi liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów oraz klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego. Dla pozostałych gruntów podstawą opodatkowania jest liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.
Dla potrzeb podatku rolnego ustalone zostały cztery okręgi przemysłowe. Zaliczenie do poszczególnego okręgu następuje w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych. Od zaliczenia do danego okręgu zależy ustalona stawka podatku. Kwalifikacji do poszczególnych okręgów podatkowych dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Izb Rolniczych.
W celu ustalenia wysokości podatku należy zastosować tabelę określoną w art. 4 ust. 5 omawianej ustawy. Pod uwagę należy wziąć rodzaj użytku rolnego (grunt orny lub łąki i pastwisko), jeden z czterech okręgów podatkowych oraz klasę użytków rolnych. Ustawa wskazuje sześć klas użytków.
Stawki podatku
Ustawa wskazuje roczne stawki podatku. W związku z tym podatek rolny za rok podatkowy wynosi:
• od 1 ha przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych - równowartość pieniężną 2,5 kwintala żyta,
• od 1 ha pozostałych gruntów - równowartość pieniężną 5 kwintali żyta.
Wartości te oblicza się według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy, na podstawie komunikatu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski w terminie 20 dni po upływie III kwartału.
PODATNICY PODATKU ROLNEGO
Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:
• właścicielami gruntów,
• posiadaczami samoistnymi gruntów,
• użytkownikami wieczystymi gruntów,
• posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego albo
b) jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych; w tym przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i Lasów Państwowych.
Jeżeli grunty znajdują się w posiadaniu samoistnym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego ciąży na posiadaczu samoistnym.
WAŻNE
Rady gmin są uprawnione do obniżenia cen skupu żyta przyjmowanych jako podstawa obliczania podatku rolnego na obszarze gminy. Ponadto mogą one także zarządzać pobór podatku rolnego od osób fizycznych w drodze inkasa oraz określać inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso
KRZYSZTOF KOŚLICKI
krzysztof.koslicki@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 136, poz. 969 z późn. zm.).