Spółka z o.o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu materiałami budowlanymi, jest podatnikiem VAT. Spółka prowadzi też inną działalność, która podlega zwolnieniu od VAT. W związku z tym, że spółka zawarła kontrakty handlowe z nieuczciwym kontrahentem - nabywcą materiałów budowlanych, w sądzie jest obecnie prowadzone postępowanie z powództwa spółki dotyczące unieważnienia umów, które spółka z nim zawarła pod wpływem błędu. W związku z tym konieczne było zatrudnienie przez spółkę profesjonalnego pełnomocnika - radcy prawnego. Pełnomocnik wystawia spółce faktury VAT z tytułu wykonywanych usług, polegających na reprezentowaniu spółki w tym postępowaniu. Czy spółka ma prawo do obniżenia kwoty podatku od towarów i usług należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z tych faktur?
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje (z pewnymi wyjątkami wymienionymi w tym przepisie) prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje zatem wtedy, gdy zostaną spełnione określone w ww. przepisie warunki, tzn. gdy czynności tej dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został odliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Podstawowym warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Tym samym brak jest możliwości dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających temu podatkowi.
W sytuacji opisanej w pytaniu dla prowadzonego sporu spółka zatrudniła profesjonalnego pełnomocnika - radcę prawnego, który wystawia jej faktury VAT z tytułu wykonywanych usług, polegających na reprezentowaniu spółki w postępowaniu sądowym. Postępowanie to jest związane z działalnością w zakresie handlu materiałami budowlanymi, która jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że podatek naliczony jest związany z działalnością opodatkowaną spółki. Spółce przysługuje więc prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikających z faktur dokumentujących nabycie usług radcy prawnego mających związek z toczącym się postępowaniem sądowym w sprawie związanej z działalnością opodatkowaną spółki.
Reasumując, w opisanej sytuacji spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku od towaru i usług należnego o kwotę naliczonego podatku od towarów i usług, wynikającą z faktur VAT wystawionych przez radcę prawnego, z tytułu wykonywanych przez niego usług obejmujących reprezentowanie spółki w postępowaniu sądowym.
Paweł Mazur
Podstawa prawna:
art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).