REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

VAT w net billingu - jak rozliczyć. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy dla dostawy energii elektrycznej przez prosumenta?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Radca Prawny nr wpisu WA-9949 Doradca Podatkowy nr wpisu 09923
Doradztwo podatkowe, księgowość, corporate services, obsługa płacowo-kadrowa
VAT, prosument
VAT w net billingu: moment powstania obowiązku podatkowego dla dostawy energii elektrycznej przez prosumenta
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 kwietnia 2021 r. zmiana przepisów Prawa energetycznego oraz o energii odnawialnych wprowadziła nowe, mniej korzystne zasady rozliczania się prosumentów z dostawcą energii z sieci energetycznej. System net bilingu zastąpił net metering (który w okresie przejściowym jest dostępny dla wcześniej podłączonych użytkowników). Dodatkowo, dla prosumentów będących podatnikami VAT oznacza to opodatkowanie tym podatkiem energii wprowadzanej do sieci. Do dziś nie do końca wiadomo na jakich zasadach, a Krajowa Informacja Skarbowa robi wszystko by tak pozostało, czego doskonałym przykładem jest interpretacja indywidualna z 22 listopada 2024 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.686.2024.1.WL.
rozwiń >

Potocznie o net bilingu

Aby zrozumieć problem podatkowy w VAT trzeba mieć choćby w uproszczeniu wiedzę na temat tego czym jest net biling. Otóż każdy prosument, który jest podłączony do sieci elektroenergetycznej (instalacja on grid) w naturalny sposób zarówno pobiera, jak i odprowadza prąd do sieci. Wynika to ze specyfiki działania instalacji i pogody oraz pór dnia. Po prostu fotowoltaika nie działa 24h na dobę, ale często również działa tak dobrze, że nieruchomość wyprodukowanej energii nie zużywa. I właśnie nadprodukcja prądu powoduje dostawę prądu przez prosumenta. Dostawa taka w systemie net bilingu jest rozliczana na zasadzie tzw. depozytu prosumenckiego, gdzie w uproszczeniu przez 12 miesięcy nadwyżki rozliczane są z poborem energii z sieci a nie rozliczona przez ten czas nadwyżka sprzedawca zwraca prosumentowi nadpłatę nie większą niż 20% wprowadzonej w danym miesiącu energii do końca 13 miesiąca od dnia przypisania depozytu. Warto przy tym zwrócić uwagę, że mowa jest o wartości, nie ilości energii elektrycznej, gdyż net biling, w przeciwieństwie do net meteringu, jest rozliczeniem ilościowo-wartościowym, czego jednak dokładnie w tym miejscu rozwijać nie ma potrzeby. Dla VAT istotne jest bowiem rozliczenie energii wprowadzonej do sieci.

REKLAMA

Autopromocja

Dlaczego VAT?

Postawione pytanie można sformułować również jako „kiedy VAT”, ale pytamy dlaczego, gdyż fiskus uważał i póki co uważa nadal, że w systemie net meteringu odprzedaż energii przez podatnika VAT – prosumenta nie podlega VAT. Natomiast w ramach w ramach net bilingu natomiast już tak i znajdziemy takie rozróżnienie nawet w jednej interpretacji dotyczącej obu tych rozliczeń u tego samego podatnika. Jedyne wyjaśnienie takiego rozróżnienia jest takie, że prosument w systemie net bilingu jest formalnie sprzedawcą co wcześniej nie występowało.

Z punktu widzenia przepisów o VAT jest to jednak całkowicie błędne rozróżnienie, gdyż kwalifikacja na gruncie przepisów energetycznych nie ma żadnego znaczenia dla VAT. Tu liczy się wyłącznie działanie jako podatnik VAT w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, czyli wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu VAT. To jest bowiem podstawowy warunek podmiotowy rozpoznania czynności opodatkowanej VAT. 

W mojej ocenie sama dostawa energii do sieci przez prosumenta, choć ma charakter ciągły, to nie znamionuje działalności gospodarczej. Jej celem nie jest bowiem działalność zarobkowa, tylko korzystanie z sieci energetycznej do potrzeb prywatnych. Jeżeli natomiast jesteśmy prosumentem w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, do której ta energia jest wykorzystywana, to już istnieją podstawy do uznania takiego prosumenta za działającego za podatnika VAT. 

Poza uwarunkowaniem podmiotowym, musi nastąpić również czynność, czyli przedmiot opodatkowania VAT. I tu również rozróżnienie między net meteringiem a net bilingiem jest nieprawidłowe, choć korzystne dla podatników. Dostawa towaru (energii z OZE) za towar (energię z sieci) jest także dostawą towarów. 

Ewolucja stanowiska fiskusa

Trzeba przyznać, że udzielenie odpowiedzi na pytanie tak aby jej nie udzielić, to też jest sztuką. Sztuką, którą Krajowa Informacja Skarbowa opanowała do perfekcji, czego dowodem są wydawana od prawie 2 lat interpretacje dotyczące rozliczenie net bilingu w VAT.

Jedyne co od początku było w tych interpretacjach jasne, to podleganie VAT wprowadzaniu do sieci energii przez prosumenta. Co do jednak już podstawy opodatkowania, czy powstania obowiązku podatkowego, fiskus unika odpowiedzi. 

Przykładowo w interpretacji o znaku: 0112-KDIL1-1.4012.21.2023.2.HW , organ uznał za nieprawidłowe stanowiska wnioskodawcy, że opodatkowaniu podlega wyłącznie wartość rozliczenia nadwyżki depozytu prosumenckiego. Ale już to, że w takim razie opodatkować należy wartość całego depozytu prosumenckiego wprowadzanego do sieci. Odnośnie powstania obowiązku podatkowego organ nie wypowiedział się w ogóle cytując jedynie przepis art. 19a ust. 5, który jest bardzo trudno zastosować do omawianej dostawy energii elektrycznej. Jak bowiem większość przepisów prawa podatkowego nie uwzględnia on w ogóle specyfiki OZE. Pokazuje to świetnie ostatnio wydana interpretacja dotycząca net bilingu: z 22 listopada 2024 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.686.2024.1.WL 

Powstanie obowiązku podatkowego – nieadekwatne przepisy ustawy o VAT

Dla dostawy energii elektrycznej przewidziano szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, tj. w momencie wystawienia faktury (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT). Warto więc wiedzieć, kiedy należy tę fakturę wystawić. A wystawiamy ją z upływem terminu płatności (art. 106i ust. 3 pkt 4). Fakturę w określonych przypadkach można wystawić nie wcześniej niż 60. dnia przed dokonaniem dostawy towaru, ale zasady tej nie stosuje się do m.in. do dostawy energii elektrycznej jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy (a tak zazwyczaj na fakturze od przedsiębiorstwa energetycznego). A jak te zasady odnieść do dostawy przez prosumenta działającego jako podatnik VAT?

Interpretacja Dyrektora KIS z dnia 22 listopada 2024 r. 

Interpretacja ta została wydana w dość standardowym stanie faktycznym obejmującym net biling, w którym powstaje depozyt prosumencki w każdym z 12 kolejnych miesięcy i przedsiębiorstwo energetyczne rozlicza prosumentowi – podatnikowi VAT te depozyt w 13. miesiącu. Żaden termin płatności w umowie bądź przepisach nie jest określony. I co wtedy? Wnioskodawca oczywiście o to zapytał, choć dość nieumiejętnie, z czego Dyrektor KIS skorzystał unikając udzielenia jednoznacznej odpowiedzi. 

 Dyrektor KIS bowiem po kolei stwierdza:
- "z okoliczności sprawy wynika, że w zawartych z przedsiębiorstwem energetycznym umowach nie określono terminów wystawienia przez Państwa faktur i terminów płatności tych faktur odnoszących się do energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa do sieci dystrybucyjnej"
- "przedstawiony model rozliczeń między stronami wskazuje na rodzaj kompensaty wzajemnych zobowiązań i należności z tytułu dostaw energii z przedsiębiorstwem energetycznym oraz wartość energii wykazywana jest w formie depozytu na Państwa koncie i na fakturach z przedsiębiorstwa energetycznego"
- "Zatem zobowiązani są Państwo, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do udokumentowania fakturą ww. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego w terminie wyznaczonym przepisem art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, tj. nie później niż z upływem terminu płatności."

Czyli kiedy powstaje nam obowiązek podatkowy? 
Bardzo proste: z upływem terminu płatności, którego nie ustalono.

Czy ta interpretacja chroni adresata? No tak, na ile się do niej zastosuje. A że nie sposób się do niej zastosować, to faktycznie nie chroni. 

Kiedy zatem prosument powinien rozpoznać obowiązek podatkowy przy braku terminu płatności? W terminie właściwym dla wystawienia faktury przy dostawie towarów. Pamiętajmy bowiem, że energia elektryczna to nie usługa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rozwiązanie problemu

W mojej ocenie należy zastosować przepis art. 106i ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9. Skoro bowiem nie mamy określonego w umowie terminu płatności, to zastrzeżenie ust. 2-9 art. 106i po prostu nie działa i stosujemy zasadę ogólną, zgodnie z wykładnią systemową wewnętrzną.

Przełożyć to należy z kolei na to jak dostarczana jest energia z instalacji OZE. Co do zasady prawie każdego dnia, chyba że instalacja nie działa (np. jest zaśnieżona) lub zużycie w lokalizacji jest po prostu większe niż produkcja przez cały czas ej działania, co w naszych warunkach klimatycznych jest jak najbardziej możliwe, szczególnie zimą. Z pewnością jednak do takiej dostawy nie dochodzi raz do roku, wyłącznie w 13 miesiącu. 
Po treści wniosków o interpretacje można odnieść wrażenie, że prosumenci żyją właśnie takim przekonaniem, ale ja nie znam interpretacji, która by to potwierdziła. Przeciwnie, w mojej ocenie fiskus „wykręca się” od jasnej odpowiedzi, aby w przyszłości naliczyć tym podatnikom zaległości podatkowe. 

Mirosław Siwiński, doradca podatkowy, radca prawny partner w Nexia Advicero

Polecamy: Komplet podatki 2025

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy można sprzedać środek trwały w czasie zawieszenia działalności gospodarczej.? Jak rozliczyć podatki od tej sprzedaży?

Wielu przedsiębiorców, którzy decydują się na zawieszenie działalności gospodarczej, zastanawia się, jak prawidłowo rozliczyć sprzedaż środków trwałych. Często pojawiają się pytania, czy w trakcie zawieszenia można sprzedać firmowy majątek i czy od takiej transakcji należy odprowadzić podatek. Wbrew pozorom, sprawa nie jest skomplikowana.

CFO w firmie – dlaczego warto go docenić, zwłaszcza w sytuacji kryzysowej

O roli dyrektorów finansowych w zarządzaniu kryzysowym na przykładzie sytuacji, w jakiej znalazły się międzynarodowe organizacje pozarządowe – pisze Jarosław Czubacki, Head of Finance w Fundacji Save the Children Polska.

KSeF tuż za rogiem! Księgowi mówią jasno: za zgodność e-faktur odpowiadać będą przedsiębiorcy

KSeF już jest na horyzoncie. Przedsiębiorcy wciąż jednak zwlekają z przygotowaniami do e-faktur, licząc na pomoc księgowych z biur rachunkowych. Tymczasem to oni sami będą odpowiadać za zgodność z nowymi przepisami. Jak dobrze przygotować firmę i uniknąć kosztownych potknięć? Sprawdź, co zrobić już teraz.

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Wielką Brytanią – kompendium wiedzy dla polskich rezydentów podatkowych

W erze globalnej mobilności zawodowej i kapitałowej coraz więcej Polaków uzyskuje dochody z zagranicy. Najczęściej chodzi o Wielką Brytanię – kraj, który od lat przyciąga naszych obywateli do pracy, prowadzenia działalności gospodarczej czy inwestowania. W takim kontekście kluczowa staje się znajomość zasad opodatkowania dochodów uzyskiwanych w UK przez osoby będące polskimi rezydentami podatkowymi.

REKLAMA

Prof. W. Modzelewski: VAT unijny to największe zagrożenie dla uczciwych podatników. Trzeba zrezygnować z pozornych działań uszczelniających i napisać od nowa ustawę o VAT

Powoli ale skutecznie przebija się do świadomości podatników diagnoza, że VAT unijny, wprowadzony w Polsce w 2004 r., był od początku nieznaną w historii pułapką zastawioną nie tylko na nasze państwo, lecz również na dziesiątki tysięcy naiwnych i uczciwych podatników, którzy mieli być (i są nadal) ofiarami tego eksperymentu – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ordynacja podatkowa - MF szykuje liczne zmiany od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR i wiele innych nowości w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

REKLAMA

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

REKLAMA