REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kontrola podatkowa. Fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary
Kontrola podatkowa. Fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Zmiany w podejściu do kontroli podatkowych. Mniej kontroli ale są skuteczniejsze

W ostatnich latach sposób przeprowadzania kontroli podatkowych w Polsce uległ istotnej zmianie. Przez długi czas ich liczba rosła, w latach 2020–2022 organy skarbowe wzmacniały działania, nadrabiając zaległości po czasie pandemii. Jednak w 2023 i 2024 roku nastąpił wyraźny zwrot. Liczba kontroli zaczęła spadać, co mogłoby sugerować mniejsze zainteresowanie fiskusa sprawami podatników. Nic bardziej mylnego. Obecnie działania skarbówki są po prostu bardziej selektywne i precyzyjne. Zamiast wprowadzenia masowych, rozproszonych kontroli, urząd koncentruje się na tych podmiotach, w których faktycznie może dojść do wykrycia nieprawidłowości, a więc tam, gdzie ryzyko jest realne, a egzekucja należności możliwa.

- „Za taką zmianą stoją nowoczesne narzędzia informatyczne. Systemy analityczne jak STIR czy JPK, pozwalają urzędom na dokładne analizowanie przepływów finansowych i danych księgowych. W efekcie, choć kontroli jest mniej, ich skuteczność rośnie. W 2024 roku aż 98,1% zakończonych kontroli podatkowych doprowadziło do wykrycia nieprawidłowości. W przypadku kontroli celno-skarbowych wskaźnik ten wyniósł 94%. Oznacza to, że niemal każda kontrola kończy się wnioskiem o korektę deklaracji lub decyzją podatkową. Dla przedsiębiorców to jasny sygnał, że ryzyko jest poważne, nawet przy niewielkich błędach lub nieświadomym naruszeniu przepisów” – mówi adwokat, Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance

REKLAMA

Jak przebiega kontrola i czego się spodziewać?

Standardowa kontrola podatkowa najczęściej rozpoczyna się od doręczenia zawiadomienia. Od momentu jego otrzymania urząd może przystąpić do kontroli nie wcześniej niż po siedmiu dniach i nie później niż po trzydziestu. W dniu rozpoczęcia kontroli urzędnicy muszą okazać stosowne upoważnienie i legitymację służbową. Kontrola odbywa się zazwyczaj w siedzibie firmy, miejscu prowadzenia działalności albo tam, gdzie przechowywana jest dokumentacja księgowa. W jej trakcie analizowane są księgi rachunkowe, faktury, umowy, ewidencje, a także majątek przedsiębiorstwa. Kontrolujący mogą robić zdjęcia, kopiować dokumenty i nagrywać przebieg czynności.

Po zakończeniu kontroli sporządzany jest protokół. To kluczowy dokument, który zawiera wszystkie ustalenia organu. Podatnik ma 14 dni na zgłoszenie ewentualnych zastrzeżeń oraz przedstawienie dodatkowych dowodów. Urząd ma obowiązek je rozpatrzyć i udzielić pisemnej odpowiedzi. Jeśli przedsiębiorca nie złoży korekty deklaracji, urząd może w ciągu sześciu miesięcy wszcząć postępowanie podatkowe, które kończy się wydaniem decyzji. Warto też mieć świadomość, że obecnie fiskus coraz częściej podejmuje działania zabezpieczające jeszcze w trakcie kontroli – np. blokując rachunki bankowe czy ustanawiając zabezpieczenia na majątku podatnika.

Ryzyko sankcji – nie tylko finansowe konsekwencje

W przypadku wykrycia poważniejszych nieprawidłowości podatnik musi liczyć się z dodatkowymi sankcjami. „Mogą one wynieść od 15%, przez 20% i 30%, aż po 100% – ta najwyższa stawka stosowana jest np. gdy podatnik rozliczył fakturę wystawioną przez nieistniejący podmiot. To jednak nie wszystko. W niektórych przypadkach kontrola kończy się nie tylko zobowiązaniem podatkowym, ale też wszczęciem postępowania karno-skarbowego. Przedsiębiorca może zostać ukarany grzywną lub – w przypadku poważnych zarzutów – objęty postępowaniem karnym” – mówi adwokat, Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

Praktyka pokazuje, że nawet dobrze działająca firma może nieświadomie wpaść w pułapkę. Wystarczy zakup towaru od kontrahenta, który później okazuje się tzw. znikającym podatnikiem. Nawet jeśli zamówienie było opłacone w całości, urząd może zakwestionować prawo do odliczenia VAT i żądać jego zwrotu wraz z odsetkami. Co więcej, taka sytuacja pociąga za sobą kolejne działania, organ uznaje podatnika za uczestnika nieprawidłowości, obciąża go dodatkowymi sankcjami i kieruje sprawę do organów ścigania.

Prawa i obowiązki w trakcie kontroli

Podatnik w trakcie kontroli ma zarówno obowiązki, jak i prawa. Do jego obowiązków należy m.in. udostępnienie wszelkiej żądanej dokumentacji, w tym ksiąg, faktur, ewidencji, ale też pomieszczeń, środków trwałych i dostępów do systemów. „Należy zapewnić kontrolującym warunki do pracy – najlepiej osobne pomieszczenie, miejsce do przechowywania dokumentów, dostęp do komputera lub sieci. Podatnik jest także zobowiązany do udzielania wyjaśnień i odpowiadania na pytania dotyczące przedmiotu kontroli” – dodaje adwokat, Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

Z drugiej strony kontrolowany ma prawo uczestniczyć we wszystkich czynnościach kontrolnych – osobiście lub przez pełnomocnika. Ma prawo wglądu do akt sprawy, sporządzania kopii i notatek, składania wniosków dowodowych oraz odmowy udziału w przesłuchaniu. Szczególnie ważne jest zachowanie spokoju w sytuacji, gdy kontrola rozpoczyna się bez zapowiedzi – np. w trybie celno-skarbowym.

W takich przypadkach rekomendowane jest niezwłoczne skontaktowanie się z pełnomocnikiem i powstrzymanie się od składania wyjaśnień do jego przybycia.

Jak ograniczyć ryzyko i działać z wyprzedzeniem

Najlepszym sposobem na uniknięcie negatywnych konsekwencji kontroli jest prewencja. Coraz więcej firm decyduje się na wewnętrzne przeglądy podatkowe, które pozwalają na wczesne wykrycie błędów w deklaracjach. Samodzielna korekta przed wizytą urzędników często pozwala uniknąć sankcji. Warto także wdrożyć system compliance – czyli systemowe monitorowanie obszarów ryzyka podatkowego, takich jak transakcje międzynarodowe czy obrót nieruchomościami.

Dobrą praktyką jest również występowanie o interpretacje indywidualne do Krajowej Informacji Skarbowej oraz rozważenie zabezpieczenia majątku prywatnego – np. poprzez fundację rodzinną. Tego typu działania pozwalają nie tylko zredukować ryzyko finansowe, ale też chronić firmę i rodzinę przed konsekwencjami błędów, które mogą wynikać z niejasnych przepisów czy zmiennych interpretacji prawa.

W czasach, gdy skuteczność kontroli jest niemal stuprocentowa, odpowiednie przygotowanie i reagowanie z wyprzedzeniem stają się nie tylko rozsądkiem, ale obowiązkiem każdego odpowiedzialnego przedsiębiorcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

REKLAMA