REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fiskus przesłuchuje, kreuje dowody, pisze protokół … co się może zdarzyć w czasie kontroli? Dlaczego warto mieć wtedy przy sobie doradcę podatkowego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Radca Prawny nr wpisu WA-9949 Doradca Podatkowy nr wpisu 09923
Doradztwo podatkowe, księgowość, corporate services, obsługa płacowo-kadrowa
kontrola celno-skarbowa, kontrola podatkowa
Fiskus przesłuchuje, kreuje dowody, pisze protokół … co się może zdarzyć? Oto dlaczego warto mieć przy sobie doradcę podatkowego w czasie kontroli podatkowej, celno-skarbowej, czy postępowania podatkowego
Ministerstwo Finansów

REKLAMA

REKLAMA

Niedawno w prasie i mediach społecznościowych rozgorzała dyskusja odnośnie skutków niezapewnienia obecności obrońcy przy różnego rodzaju czynności z udziałem podejrzanego w postępowaniu karnym. Waga udziału obrońcy dla zapewnienia praw osoby tylko podejrzanej, a tym bardziej już oskarżonej jest oczywistej nawet dla laików. To z czego jednak wiele osób nie zdaje sobie sprawy, to fakt, że obecność zawodowego pełnomocnika może mieć kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Dlaczego?

Pytanie to kierowane jest ostatniego zdania wstępu. Po co bowiem, w postępowaniu tak nieistotnym (?) jak postępowanie podatkowe, angażować na etapie kontaktów z pracownikami urzędu skarbowego („US”) lub urzędu celno-skarbowego („UCS”). Po to, że po zakończeniu tego postępowania może być za późno na podważenie lub wpływ na ustalenia stanu faktycznego będącego podstawą do rozstrzygnięcia. Stan faktyczny stanowiący podstawę do orzeczenia o podatku (zobowiązaniu podatkowym formalnie) ustalają bowiem wyłączenie organy podatkowe obu instancji (głównie ten pierwszej instancji). Sądy administracyjne tego nie robią – kontrolują wyłącznie sposób ustalenia faktów przez fiskusa, ale poza wyjątkowo dowodem z dokumentów, postępowania dowodowego w ogóle nie prowadzą. Mogą natomiast oceniać dowody zebrane w toku postępowania podatkowego, czy np. fakty z nich wynikające są takie jak to organy podsumowały w decyzji. Organy podatkowe mają bowiem prawo swobodnej oceny dowodów, ale nie pozbawia to sądu administracyjnego prawa do oceny czy ta ocena była prawidłowa.

Wciąż jednak sprowadza się to do oceny treści tych dowodów, z czego doskonale zdają sobie sprawę pracownicy fiskusa, często kreując ich treść.

REKLAMA

Autopromocja

Kreacja treści dowodów

Fakty stanowią podstawę orzekania. Fakty ustalamy na podstawie zebranych dowodów. Za zbieranie dowodów odpowiedzialny jest co do zasady fiskus, co nie pozbawia strony postępowania podatkowego możliwości wnioskowania o przeprowadzenie konkretnych dowodów (np. oględzin, przesłuchania, z opinii biegłego) lub włączenia ich do materiału dowodowego sprawy (dokumenty). Formalnie zatem odpowiada za dowody, a niekiedy również kreuje (poprzez np. powołanie biegłego) wyłącznie organ podatkowy. Jak się jednak okazuje organy podatkowe często ulegają pokusie materialnej kreacji dowodów, czyli wpływania na ich treść, a czasem również jej wprost tworzenia.

Najlepiej jest to widoczne przy dowodzie z przesłuchania świadka lub strony, gdzie udział czynnika ludzkiego i konieczność utrwalenia jego zeznań (co robi tylko organ) może powodować nieprawidłowości.

Polecamy: KOMPLET PODATKI 2025

Przesłuchanie przez fiskusa – co się może zdarzyć?

I jak wynika z tak z mojej osobistej praktyki, jak i Nexia Advicero dochodzi tu często do nieprawidłowości, jak np.:
- sugerowanie i wymuszanie odpowiedzi,
- dręczenie świadków, w tym także fizyczne (np. 9 godzinne przesłuchania w jednym z UKS, tylko dlatego, że świadek uparcie nie potwierdzał tezy kontrolujących),
- kierowanie przesłuchania pod z góry ustawioną tezę, a nie celem ustalenia obiektywnego stanu faktycznego poprzez zadawania odpowiednich pytań, pomijanie niekorzystnych części zeznań, „drążenie” tylko wybranych wątków spawy, a unikanie „niewygodnych” dla założonej tezy wątków,
- i wreszcie: zapisywanie zeznań odmiennie niż zostały one złożone i to często w bardzo sprytny sposób (zmiana jednego słowa, ale w sposób istotny prawnie) - nieprzypadkowo, jak już wprowadzono do Ordynacji podatkowej nagrywanie przesłuchań to ma ono bardzo ograniczony charakter i nie jest zbyt często wykorzystywane.

Pozorne gwarancje formalne i jak z nich skorzystać?

REKLAMA

Dowody w postępowaniu podatkowym podlegają utrwaleniu – przecież w jakiś sposób sąd administracyjny musi się z nimi zapoznać, sam świadka przesłuchiwać nie będzie. Utrwala się to w protokole, który sporządza się tak, aby z jego treści wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jakim charakterze był przy nich obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby. Protokół się odczytuje i zarówno przesłuchiwany, jak i osoby uczestniczące w czynnościach powinny go podpisać lub odmówić podpisania, czego przyczyny odnotowuje się w protokole. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce w trakcie odczytania należy zachować szczególną uwagę, jak zostały zapisane zeznania, wychwycić nieprawidłowości i zgłosić zastrzeżenia, względnie wnioskować o dokonanie korekt (to zależy od osób sporządzających protokół) albo formalnych poprawek (to nie to samo). W praktyce wymaga to nie tylko uwagi, ale też przygotowania i świadomości odnośnie tego co jest istotne, jak i dużej dozy asertywności i silnych nerwów. Jak się nietrudno domyślić, zarówno świadkowi, jak i stronie, może tego po prostu po ludzku zabraknąć. 

Podsumowanie

Dlatego też, podobnie jak w procedurze karnej, obecność zawodowego pełnomocnika (doradcy podatkowego, radcy prawnego, adwokata), ma kluczowe znaczenie dla prawidłowości przeprowadzenia dowodów także w czasie kontroli podatkowej, celno-skarbowej, czy postępowania podatkowego. Kontrole może są lepiej typowane obecnie dzięki zbieraniu co raz większej ilości danych przez fiskusa, ale wciąż robią je ludzie, z których duża część ma te samą, niezmienną od 1918 r. mentalność. Dlaczego taki rok? To ciekawostka z historii administracji, która u nas zbudowana została przez byłych urzędników CK monarchii (tzw. zabór austriacki), bo tylko tam Polacy byli szerzej dopuszczani do urzędów. I dlatego wciąż mamy w Polce trochę taki proces Kafki.

Mirosław Siwiński, doradca podatkowy, radca prawny, partner w Nexia Advicero

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA