Wyrok ten dotyczy ważnego zagadnienia, jakim jest dostęp obywateli do dokumentów dotyczących umów zawieranych przez podmioty publiczne, związanych z wydatkowaniem środków publicznych. Dane takie są przedmiotem zainteresowania zarówno podmiotów działających w interesie publicznym (np. organizacji monitorujących działalność władz), jak i podmiotów działających w interesie prywatnym (np. przedsiębiorców zainteresowanych eliminowaniem przypadków nieuczciwej konkurencji na rynku zamówień publicznych). Omawiany wyrok jest zatem ważny dla wszystkich osób zainteresowanych uzyskiwaniem tego rodzaju informacji od podmiotów publicznych.
W stanie faktycznym sprawy, której dotyczy omawiany wyrok, we wniosku złożonym drogą elektroniczną, obywatel domagał się udostępnienia kopii wszystkich faktur oraz rachunków dotyczących szkoleń pracowników i kierownictwa urzędu miejskiego, jak również szkoleń dyrektorów wszystkich jednostek organizacyjnych, we wskazanym we wniosku okresie.
W odpowiedzi na powyższy wniosek prezydent miasta poinformował wnioskodawcę, że żądane dokumenty nie są objęte zakresem ustawy o dostępie do informacji publicznej, ponieważ nie stanowią dokumentów urzędowych, a także nie zawierają komunikatów w sprawach publicznych. Wobec powyższego, wnioskodawca wniósł do wojewódzkiego sądu administracyjnego skargę na bezczynność prezydenta miasta. W odpowiedzi na skargę, prezydent miasta wnosząc o jej oddalenie, argumentował, że informacje dotyczące szkoleń pracowników odnoszą się do działalności urzędu miejskiego jako pracodawcy. Prezydent miasta podnosił przy tym, że wykonywanie przez urząd miejski czynności w sferze prawa pracy nie jest wykonywaniem funkcji publicznych.
Co ciekawe, wojewódzki sąd administracyjny podzielił pogląd prezydenta miasta, że faktury i rachunki dotyczące szkoleń pracowników nie są dokumentami urzędowymi i nie zawierają informacji publicznej i oddalił skargę. Zdaniem wojewódzkiego sądu administracyjnego, dokumenty takie nie mogły być uznane za zawierające informację publiczną, ponieważ odzwierciedlają elementy treści umów cywilnoprawnych pomiędzy podmiotem publicznym a podmiotami trzecimi.
Skarżący wniósł od powyższego wyroku skargę kasacyjną, zarzucając wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu błędną wykładnię ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził w uzasadnieniu omawianego wyroku, że skarżący zasadnie zarzucił wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r., Nr 112, poz. 1198 ze zm., dalej „ustawa”). Naczelny Sąd Administracyjny wskazał w tym kontekście na szeroki charakter pojęcia informacji publicznej na gruncie ustawy, które odnosi się do wszelkich spraw publicznych również wówczas, gdy wiadomość nie została wytworzona przez podmioty publiczne, a jedynie odnosi się do nich.
Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że żądane przez skarżącego w omawianej sprawie faktury oraz rachunki dotyczące szkoleń, choć nie zostały wytworzone przez organ jednostki samorządu terytorialnego, to jednak odnosiły się do wydatkowania środków publicznych. Dokumenty tego rodzaju zawierają zatem informacje publiczne w rozumieniu ustawy.
Powyższy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego należy ocenić pozytywnie, jako przejaw stosowania w praktyce sądowej szerokiego rozumienia pojęcia informacji publicznej. Organy władzy publicznej i inne podmioty zobowiązane do udostępniania informacji publicznych (np. podmioty dysponujące majątkiem publicznym) forsują niekiedy wąskie rozumienie tego pojęcia. Powyższe organy i podmioty rozpatrując wnioski o udostępnienie informacji publicznej, utożsamiają często błędnie informację publiczną wyłącznie z informacją o działaniach z zakresu władzy publicznej. Tymczasem również informacje o działaniach podmiotów publicznych w sferze cywilnoprawnej czy sferze zatrudnienia (zwłaszcza w zakresie dotyczącym wydatkowania środków publicznych), stanowią informacje publiczne. Interpretacja przyjęta przez Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu omawianego wyroku pozwala zatem powoływać się względem organów władzy i podmiotów publicznych na szerokie rozumienie pojęcia informacji publicznej. Ma to istotne znaczenie dla wszystkich osób starających się np. o dostęp do treści umów cywilnoprawnych zawieranych przez takie organy i podmioty.
Krzysztof Niepytalski, aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna