JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Czy nabycie spadku po zmarłym 4 września 2006 r. spadkodawcy korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn?
ODPOWIEDŹ IZBY
Przedmiotem sporu w sprawie jest kwestia stosowania przepisów przejściowych art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 222, poz. 1629) w odniesieniu do spadków nabytych między 13 maja a 31 grudnia 2006 r. Nabycie rzeczy i praw majątkowych tytułem spadku przed 1 stycznia 2007 r. podlega opodatkowaniu według zasad określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn obowiązujących przed zmianą.
Ustawa z 16 listopada 2006 r. weszła w życie 1 stycznia 2007 r. W myśl ogólnej zasady - określonej w przepisach przejściowych - do nabycia, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie wskazanej ustawy, stosuje się przepisy obowiązujące przed zmianą. Wyjątek od tej zasady stanowi, że art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn w nowym brzmieniu ma zastosowanie również do nabycia własności rzeczy i praw majątkowych, które nastąpiło po 12 maja 2006 r. Artykuł 3 ustawy wyznacza wpływ nowej ustawy na stosunki prawne powstałe pod działaniem ustawy dotychczasowej wyłącznie w zakresie norm określonych w art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Biorąc pod uwagę systematykę tej ustawy, w tym treść art. 4 ust. 4, który przed zmianą i po zmianie określa wyłącznie katalog podmiotów uprawnionych do korzystania ze zwolnień i ulg podatkowych, nie można uznać, że stanowi on podstawę prawną do stosowania innych przepisów ustawy, w tym w nim wymienionych, które wprowadzają ulgi i zwolnienia podatkowe. Jest to przepis o charakterze warunkowym, przyznający możliwość korzystania ze zwolnień określonych w ustawie - o ile nabywcy są wymienieni w tym przepisie. Nie można natomiast uznać, że stanowi on o wcześniejszym wejściu w życie art. 4 ust. 1 i art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, skoro przepisy intertemporalne nie nadały im takiej mocy. Na podstawie treści przepisów przejściowych nie można uznać, że ustawodawca przez wyraźne nadanie mocy wstecznej art. 4 ust. 4 w nowym brzmieniu - w sposób zawoalowany nadał również moc wsteczną przepisowi art. 4a, najistotniejszemu dla całej nowelizacji. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby nierówność wobec prawa nabywców, którzy znaleźli się w tym samym stanie faktycznym. Osoby będące w identycznej sytuacji faktycznej i prawnej korzystałyby z omawianego zwolnienia tylko z tego powodu, że nie przeprowadziły sądowego postępowania stwierdzającego nabycie spadku. Dla skorzystania z przedmiotowego zwolnienia nabywcy mają bowiem obowiązek dokonania zgłoszenia organowi podatkowemu nabycia własności rzeczy i praw majątkowych w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku.
Decyzja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 10 października 2007 r., nr IV/4306/0001/IN/ 07/MM