W dniu 7 lipca 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA), w następstwie rozpatrzenia zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Praw Obywatelskich, podjął uchwałę w składzie 7 sędziów (sygn. II FPS 1/14), w której wskazał, iż „Unormowanie zwarte w art. 134 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) nie ma zastosowania w przypadku zaskarżenia do sądu administracyjnego indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.” Tym samym, NSA zakwestionował możliwość stosowania zasady zakazu reformationis in peius (zakaz orzekania na niekorzyść skarżącego) w postępowaniu sądowoadministracyjnym w zakresie spraw dotyczących skargi na indywidualną interpretację podatkową.
W przedmiotowej uchwale, NSA podjął próbę wyznaczenia granic stosowania zasady zakazu reformationis in peius z perspektywy zaskarżania indywidualnych interpretacji prawa podatkowego. Dodatkowo przeprowadził obszerną analizę prawną instytucji indywidualnych interpretacji podatkowych, na którą warto zwrócić szczególną uwagę.
Argumentując swoje stanowisko, NSA wskazał, iż interpretacje indywidualne prawa podatkowego nie mają charakteru władczego rozstrzygnięcia i nie stanowią załatwienia sprawy w zakresie realizacji praw i obowiązków podatkowych zainteresowanego.
NSA zwrócił uwagę, iż podstawowym celem interpretacji indywidualnych jest dokonanie na wniosek podmiotu zainteresowanego wykładni przepisów prawa podatkowego w zindywidualizowanej sprawie. Treścią takiej interpretacji jest ocena prawna stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Głównym celem tej instytucji jest zapewnienie wnioskodawcy jednostkowej ochrony w sytuacji niepewności prawnej. Ponadto, procedura wydawania interpretacji jest jedną z procedur podatkowych niemających charakteru jurysdykcyjnego. Rezultatem bowiem tego postępowania nie jest wydanie aktu administracyjnego lecz kwalifikacja prawna określonego stanu faktycznego. Oznacza to, iż interpretacja podatkowa nie jest decyzją administracyjną czy postanowieniem oraz nie rozstrzyga sprawy co do istoty.
Polecamy: Komplet : IFK + MK + Infororganizer
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Ponadto zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak i sądowoadministracyjnym indywidualne interpretacje prawa podatkowego nie podlegają przepisom o stwierdzenie nieważności aktów administracyjnych, co oznacza, że nie stwierdza się nieważności interpretacji indywidualnych.
Odnosząc się do regulacji art. 134 § 2 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: PPSA), należy wskazać, iż co do zasady, sąd administracyjny nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności. Biorąc pod uwagę, iż w stosunku do interpretacji indywidualnych nie stwierdza się nieważności, również zastosowanie normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 134 § 2 PPSA staje się bezprzedmiotowe. W ocenie NSA, nie jest bowiem możliwe zastosowanie do określonego aktu czy czynności jedynie fragmentu przepisu (w tym przypadku art. 134 § 2 PPSA).
Mając na uwadze powyższą analizę, trudno odmówić słuszności zaprezentowanej uchwale, mimo iż stawia skarżących interpretacje indywidualne w gorszej sytuacji aniżeli skarżących inne rozstrzygnięcia organów administracyjnych.
Wioleta Biel
Doradca podatkowy/Konsultant,
Deloitte, biuro w Gdańsku