JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Podatnik otrzymuje od kontrahentów premie pieniężne za dokonanie określonych w umowie zakupów. Czy otrzymanie noty księgowej za wypłacone premie skutkuje wystawieniem przez spółkę faktury VAT i naliczeniem podatku?
ODPOWIEDŹ IZBY
Opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Świadczenie usług natomiast to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pojęcie świadczenie usług ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Usługa jest transakcją gospodarczą, co oznacza, że stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. Aby uznać jakieś zdarzenie za odpłatne świadczenie usług, musi zatem wystąpić stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli strony muszą zobowiązać się do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonych czynności, np. w zawartej umowie. Ustawodawca zaznaczył ponadto, że usługą jest świadczenie, które nie stanowi dostawy towaru. Nie może zatem wystąpić taka sytuacja faktyczna, która jednocześnie stanowiłaby dostawę towaru i świadczenie usługi. Przepis ten wyklucza takie rozwiązanie.
W omawianym przypadku poza transakcją kupna-sprzedaży pomiędzy sprzedającym i kupującym nie doszło do rzeczywistego i odrębnego od tej transakcji świadczenia nabywcy na rzecz sprzedającego towary. Nie można zatem twierdzić, że wypłacana nabywcy towarów przez sprzedawcę premia stanowi wynagrodzenie za dokonaną jednocześnie przez tego nabywcę usługę. Tym samym czynność ta nie podlega regulacjom ustawy o VAT.
W związku z tym, że otrzymanie przez spółkę premii pieniężnej nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, czynność ta nie skutkuje obowiązkiem wystawienia faktury VAT.
Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z 12 marca 2008 r. (nr IS.II/2-443/219/07)
EWA MATYSZEWSKA