JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
W celu zabezpieczenia wypłacalności banku tworzona jest rezerwa na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe (rezerwa na IBNR). Bank tworzy rezerwę na IBNR zgodnie z MSR i chce ją zaliczyć do kosztów podatkowych. Czy zgodnie z art. 38c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wystarczającym warunkiem do zaliczenia rezerwy na IBNR do kosztów podatkowych jest utworzenie jej zgodnie z MSR.
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 38c ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) banki, które sporządzają sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, mogą zaliczać do kosztów podatkowych (zgodnie z zasadami dotyczącymi zaliczania do kosztów uzyskania przychodów rezerw na ryzyko ogólne) rezerwę na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe do wysokości rezerwy na ryzyko ogólne, która zostałaby utworzona zgodnie z art. 130 ustawy Prawo bankowe. Wysokość odpisu na RRO (i tym samym na IBNR) jest jednak ograniczona dwoma pułapami, określonymi w art. 130 ust. 2 prawa bankowego, tzn. może ona wynosić co najwyżej 1,5 proc. niespłaconej kwoty kredytów i pożyczek pomniejszonej o kwotę należności zakwalifikowanych jako stracone oraz nie więcej niż kwota odpisu z zysku za rok poprzedni na fundusz ogólnego ryzyka. Należy jednak zauważyć, że brak podstaw do dokonania odpisu z zysku na fundusz ogólnego ryzyka zgodnie z art. 130 ust. 2 pkt 2 (np. nieuzyskanie zysku za poprzedni rok) nie wyklucza możliwości zaliczenia odpisu na rezerwę na ryzyko ogólne do kosztów podatkowych. Fakt niedokonania odpisu na fundusz ogólnego ryzyka z powodu niewypracowania zysku za poprzedni rok sprawia, że wielkość odpisu na rezerwę na ryzyko ogólne nie jest limitowana wielkością odpisu określoną w art. 130 ust. 2 pkt 2 prawa bankowego i wynosi co najwyżej 1,5 proc. niespłaconej kwoty kredytów i pożyczek pomniejszonej o kwotę należności zakwalifikowanych jako stracone.
W analizowanym przypadku niedokonanie przez podatnika odpisu na fundusz ogólnego ryzyka (z powodu niewypracowania zysku za poprzedni rok) nie wpływa na możliwość określenia wysokości rezerwy na ryzyko ogólne i tym samym określenia wysokości rezerwy na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe (IBNR), która może być, zgodnie z art. 38c ust. 1 ustawy o CIT, zaliczona do kosztów uzyskania przychodów banku. Tym samym podatnik ma prawo w takiej sytuacji zaliczyć odpis na IBNR do kosztów podatkowych.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 17 czerwca 2008 r. (nr 1472/ROP1/423-1/08/MF)
EWA MATYSZEWSKA