Wydatek, który stanowi koszt uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych wpływa na wysokość obciążeń z tytułu PIT albo CIT. Zależność taka jest konsekwencją podstawowej zasady ustalania dochodu dla celów tych podatków, zgodnie z którą dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.
Koszty uzyskania przychodów pomniejszają przychody podatnika i zmniejszają jego dochód, a w konsekwencji mają wpływ na wysokość należnego podatku. Prawidłowe zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów stanowi więc bardzo ważny element w rozliczaniu podatków dochodowych.
Przychody – Koszty uzyskania przychodu = Dochód (podstawa opodatkowania PIT albo CIT)
Zwrócić uwagę należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) różnicuje źródła przychodów i wymienia ich poszczególne kategorie. Dochodem z konkretnego źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Obniżenie sumy przychodów z danego źródła może nastąpić tylko o koszty uzyskania przychodów, które dotyczą tego źródła.
Przed obliczeniem podatku podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, łączą przychody w źródła, pomniejszają je o koszty uzyskania przychodów z tych źródeł i obliczają dochody z poszczególnych źródeł. Opodatkowaniu podlega suma dochodów z poszczególnych źródeł przychodów.
Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) przedmiotem opodatkowania, co do zasady, jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. A zatem przychody uzyskiwane przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych łączą się ze sobą niezależnie od tego z jakiego źródła pochodzą. Opodatkowaniu podlega nadwyżka wszystkich przychodów nad kosztami uzyskania przychodów poniesionymi przez podatników tego podatku.
Prawidłowe ustalenie kosztów uzyskania przychodów jest niezbędne do wyliczenia dochodu do opodatkowania. Podatki dochodowe są płacone tylko od dodatniej różnicy przychodów i kosztów podatkowych. Obowiązek ich uiszczenia pojawi się, o ile koszty poniesione w celu uzyskania przychodu były niższe od osiągniętego przychodu. Jeżeli wydatki poniesione dla uzyskania przychodu były wyższe od osiągniętego przychodu, dochód nie powstanie. W konsekwencji podatnik nie zapłaci podatku dochodowego.
Konstrukcja podatków dochodowych wymaga od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą bardzo starannego zapoznania się z problematyką kosztów uzyskania przychodów. Jest to istotne tym bardziej, że ten element konstrukcji podatku dochodowego bardzo często staje się przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami i organami podatkowymi, które sprawdzają, czy podmioty gospodarcze właściwe wywiązują się ze swoich obowiązków podatkowych.
Podstawa prawna:
- art. 7 ust. 1 i art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych,
- art. 9 ust. 1, art. 9 ust. 1a i art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.