Sprawę tą rozstrzygnął wyrok NSA z 20 marca 2008 r. (II FSK 58/07). Sąd oceniał w trybie skargi kasacyjnej następujący stan faktyczny. Spółka do kosztów uzyskania przychodów zaliczyła kwoty 134 438,16 zł, stanowiącej kosztorysową wartość robót koniecznych do odtworzenia wartości użytkowej budynku stanowiącego własność spółki. Część pomieszczeń w tym budynku uległa zniszczeniu na skutek pożaru - spaleniu uległo wyposażenie pomieszczeń.
Spółka nie przeprowadziła żadnych prac remontowych w zniszczonych pomieszczeniach, a jedynie prace zabezpieczające budynek przed kradzieżą i zapewniające funkcjonowanie tej części budynku, która nie uległa zniszczeniu. Spółka najprawdopodobniej nie chciała wydawać 134 438,16 zł na przywróceniu stanu pomieszczeń do stanu pierwotnego. Spółka wolała obniżyć o 134 438,16 zł wartość początkową budynku. W ten sposób spółka uwzględniłaby w tej wartości skutki pożaru. Organy podatkowe nie zgodziły się na taką praktykę i uzyskały poparcia NSA.
Polecamy: serwis VAT
NSA stwierdził m.in.:
„Jest faktem bezspornym, że szkoda spowodowana pożarem nie skutkowała całkowitą, bądź częściową utratą środka, zaś podatnik nie został pozbawiony możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych, aż do pełnego zamortyzowania środka. Przedwczesnym było - w tej sytuacji - mówienie o powstaniu straty w środkach trwałych.
Wychodząc z tych przesłanek, Naczelny Sąd Administracyjny zwraca uwagę, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.p. nie może być interpretowany w oderwaniu od innych przepisów normujących zagadnienie nabycia, użytkowania i likwidacji majątku trwałego. Trzeba zatem pamiętać, iż w myśl art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b i c tejże ustawy, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów m. in. wydatków na nabycie środków trwałych oraz ulepszenie tych środków, które zgodnie z art. 16 ust. 3 powiększają wartość początkową środków trwałych stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.
Wydatki te - zaktualizowane według zasad wynikających z odrębnych przepisów - pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których stanowi z kolei art. 16 h ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., są kosztem uzyskania przychodów w razie odpłatnego zbycia środków trwałych, bez względu na czas ich poniesienia. Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się odpisy amortyzacyjne dokonywane jedynie na zasadach określonych w przepisach art. 16a - 16m. Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd sądu administracyjnego pierwszej instancji, że odwołanie się w art. 16 ust. 1 pkt 5 i 6 u.p.d.o.p. do konstrukcji umorzenia środków trwałych oznacza, że pojęcie straty w środkach trwałych łączy on z brakiem możliwości dokonania przez podatnika pełnych odpisów amortyzacyjnych.
Straty te powstają więc wówczas, gdy wartość środka trwałego nie może być zrównoważona odpisami amortyzacyjnymi na skutek zaprzestania przez podatnika używania środka trwałego w działalności gospodarczej (zbycie, utrata lub likwidacja środka). Jeżeli część wydatków poniesionych na nabycie środka trwałego nie została i nie zostanie w przyszłości pokryta odpisami amortyzacyjnymi i przychodem z jego likwidacji lub odpłatnego zbycia, to powstałe straty będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 5 lub 6 u.p.d.o.p.”
Polecamy: serwis PIT