Jest to problem od wielu lat. Organy podatkowe niechętnie zgadzają się na zaliczenie niezamortyzowanych kwot wydanych jako inwestycja w obcy środek trwały w przypadku przedterminowego zakończenia umowy najmu albo dzierżawy.
Rezygnujesz z najmu podpisz z właścicielem porozumienie
W przypadku zakończenia takiej umowy i zwrotu obcego środka trwałego, gdy okres jego używania nie był wystarczający, aby poniesione na niego nakłady zostały odpisane w koszty uzyskania przychodów, podatnik nie ma możliwości dalszego dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Zakończenie dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla potrzeb podatku dochodowego następuje z końcem miesiąca, w którym m.in. zbyto środek trwały lub postawiono go w stan likwidacji.
Jednym ze sposobów sprawienia, że 600 000 zł będzie jednak kosztem uzyskania przychodu podatnika i pozwoli obniżyć wysokość zaliczek na podatek dochodowy oraz samą wysokość tego podatku jest zbycie nakładów. Polega to w praktyce na tym, że właściciel nieruchomości zwraca podatnikowi równowartość kwot wydanych na przystosowanie lokalu do jego potrzeb. Rozliczane są w ten sposób nakłady na inwestycje, których nie można cofnąć przez demontaż albo jest to możliwe, ale spowoduje powstanie nieracjonalnych strat.
Polecamy: Amortyzacja
Zbycie nakładów – stanowisko organów podatkowych
W przypadku zbycia środka trwałego wydatki na jego nabycie lub wytworzenie są kosztem uzyskania przychodu po pomniejszeniu o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT). Czyli według tej zasady możliwe byłoby zaliczenia 600 000 zł do kosztów uzyskania przychodów po zbyciu inwestycji w obcy środek trwały.
Organy podatkowe często uważają, że nie można zbyć (w rozumieniu prawa cywilnego) nakładów na cudzy lokal. Nakłady takie często nie mają charakteru osobnych aktywów. Podważana jest na gruncie cywilnoprawnym możliwość zbycia nakładów poniesionych np. na odmalowanie lokalu, wyposażenie go w dokładnie dopasowane do jego powierzchni wykładziny, sieć informatyczną.
Nawet w przypadku, gdy istnieje możliwość demontażu rzeczy, które pojawiły się w lokalu, organy podatkowe uznają, że porozumienie o rozliczeniu tych nakładów między właścicielem lokalu, a dotychczasowym najemcą nie pozwala najemcy na zaliczenie niezamortyzowanej ich wartości do kosztów uzyskania przychodu.
Zbycie nakładów – według sądu jest możliwe
10 marca 2010 r. WSA w Łodzi (sygn. I SA/Łd 7/10) nie zgodził się z taką praktyką interpretowania przepisów przez organy podatkowe. Sąd oceniał, porozumienie między spółką, a właścicielami nieruchomości, którą spółka od nich wynajmowała i na której poczyniła nakłady.
W ramach porozumienia doszło do rozliczenia tych nakładów, z tym że zwrócono spółce jedynie różnicę między niezamortyzowaną wartością rynkową nakładów, a kosztem ich demontażu. Zatem kwota nie w pełni umorzonych nakładów rzeczywiście poniesionych przez spółkę była wyższa od kwoty wykazane po stronie kosztów uzyskania przychodów. Całkowita wartość poczynionych przez wnioskodawcę nakładów wyniosła 892 724,48 zł, podczas gdy ich wartość rynkowa, zgodnie z wyceną rzeczoznawcy majątkowego wyniosła 795 000 zł.
Jakie było uzasadnienie zawarcia porozumienia? Spółka nie użytkowała nieruchomości, ani żadnych jej części składowych, na których dokonywała nakładów, ani też nie była zainteresowana takim użytkowaniem w przyszłości. Poczynione przez spółkę nakłady, pozostawiła właścicielom. Przy czym nie została dokonana fizyczna likwidacja. W porozumieniu stwierdzono, że wydanie nakładów właścicielom już nastąpiło.
WSA:
„Jednym z takich wydatków, które nie są kosztami uzyskania przychodu, są – stosownie do art. 16 ust. 1 pkt. 1 lit.b) u.p.d.o.p. - wydatki poniesione na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit.a) środków trwałych, jednakże – wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt. 1, są kosztem uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt. 8a, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych, bez względu na czas ich zbycia.
W ocenie Sądu taka właśnie sytuacja, polegająca na odpłatnym zbyciu środków trwałych, zaistniała w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku o interpretację, bowiem Spółka podała, że między nią a właścicielami nieruchomości, którą od nich wynajmowała i na której poczyniła nakłady, doszło do rozliczenia tych nakładów, z tym że zwrócono jedynie różnicę między niezamortyzowaną wartością rynkową nakładów a kosztem ich demontażu, a zatem kwota nie w pełni umorzonych nakładów rzeczywiście poniesionych przez Spółkę była wyższa. W uzasadnieniu zaskarżonej interpretacji organ w jednym zdaniu stwierdził, że w rozpatrywanym stanie faktycznym nie doszło do odpłatnego zbycia nakładów, ale nie uzasadnił, na czym oparł powyższe twierdzenie.
Ocena prawna rozliczenia między podatnikiem a właścicielami nieruchomości, na której poczyniono nakłady ma zasadnicze znaczenie, bowiem w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych zastosowanie będzie miał przepis art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy w końcowej jego części, umożliwiający zaliczenie wydatków poniesionych na wytworzenie tych środków trwałych do kosztów uzyskania przychodów. W tej sytuacji Sąd uznał, że we wskazanym zakresie zaskarżonej interpretacji organ podatkowy naruszył przepis art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt. 1 u.p.d.o.p.”
Analogicznie trzeba rozpatrywać omawianą kwestię na gruncie ustawy o PIT.