Tak ustalony koszt uzyskania przychodu należy przypisać podatnikowi proporcjonalnie do posiadanego udziału we współwłasności łącznej zbywanych udziałów w spółce, bez uwzględniania wartości należności i zobowiązań przeniesionych na spółkę w ramach wkładu niepieniężnego w formie przedsiębiorstwa spółki cywilnej.
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w ustnym uzasadnieniu wyroku z 6 kwietnia 2011 r. (sygn. I SA/Gd 102/11).
Podatnik prowadzi działalność w ramach spółki cywilnej, w której posiada połowę udziałów. Jednocześnie jest on wspólnikiem spółki z o.o.
Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników tej ostatniej podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego poprzez utworzenie nowych udziałów.
Zostały one objęte przez dotychczasowych udziałowców spółki, (tj. podatnika i drugiego udziałowca, będących jednocześnie wspólnikami spółki cywilnej) na zasadzie współwłasności łącznej, poprzez wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa prowadzonego w ramach spółki cywilnej. Następnie udziały zostały zbyte.
W skład przedsiębiorstwa wniesionego do spółki z o.o. w zamian za udziały, wchodziły składniki materialne i niematerialne, objęte bilansem, tj. nieruchomości, rzeczy ruchome, zobowiązania, należności oraz pozostałe aktywa.
Zwracając się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację, podatnik zapytał:
Czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia udziałów objętych w sp. z o.o., w zamian za wkład niepieniężny w formie przedsiębiorstwa spółki cywilnej, będzie wartość przedsiębiorstwa spółki cywilnej wynikająca z prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także ewidencji wyposażenia, ustalonej na dzień objęcia udziałów, bez uwzględnienia należności z zobowiązań przeniesionych w ramach przedsiębiorstwa spółki cywilnej na skutek spółki z o.o.?
Koszt – wartość przedsiębiorstwa bez zobowiązań?
Zdaniem podatnika, kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia będzie wartość przedsiębiorstwa spółki ustalona wyłącznie w oparciu o księgi przychodów i rozchodów, ewidencję środków trwałych, wartości niematerialnych oraz ewidencji wyposażenia.
Podatnik twierdził, że nie należy jednak uwzględniać należności i zobowiązań przeniesionych w ramach przedsiębiorstwa spółki cywilnej.
Podatnik zaznaczył, że jeżeli wartość przedsiębiorstwa ustalona w ww. sposób będzie wyższa niż wartość nominalna objętych udziałów, wówczas kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów będzie wartość nominalna tych udziałów.
Organ podatkowy nie podzielił stanowiska podatnika i stwierdził, że do wartości przedsiębiorstwa należy również wliczyć wartość tych należności i zobowiązań.
Dyrektor oparł się na treści przepisów definiujących pojęcie przedsiębiorstwa i części przedsiębiorstwa. Organ wywiódł, że do wartości przedsiębiorstwa należy włączyć również wszystkie należności i zobowiązania, a nie tylko wartość wynikającą z prowadzonych przez podatnika ksiąg.
Zdaniem organu, trudno bowiem mówić o przedsiębiorstwie jako funkcjonalnej całości nie biorąc pod uwagę jego zobowiązań.
Zdaniem organu, dodatkowym argumentem przemawiającym za tym, iż w podatkowym rozumieniu przedsiębiorstwa pojęcie zobowiązań powinno być uwzględnione, zawiera definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w art. 5a pkt 4 ustawy o PIT, w myśl której ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Polecamy: Jak rozliczać koszty w czasie
Polecamy: Jak wybrać formę opodatkowania firmy
Organ uznał, że definicja ta przesądza, iż w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzą również zobowiązania. Skoro zatem zobowiązania stanowią część majątku zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to tym samym w ujęciu podatkowym są one składnikami majątku samego przedsiębiorstwa, obejmującego swoim zakresem wyodrębnione z niego organizacyjnie i finansowo elementy.
Po wyczerpaniu toku instancyjnego podatnik złożył skargę do WSA, który uchylił zaskarżoną interpretację.
Sąd podzielił stanowisko strony. Uznał, że wykładnia językowa przepisu art. 22 ust. 1f pkt. 2 ustawy o PIT nie budzi żadnych wątpliwości.
Ustawodawca wyraźnie wskazał, że koszt uzyskania przychodów w sytuacji zbycia udziałów objętych wkładem niepieniężnym ustala się w wysokości wartości przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wynikającej z ksiąg przedsiębiorstwa określonej na dzień objęcia tych udziałów.
Ustawodawca zawarł w tym przepisie wyraźne wskazówki co do sposobu ustalenia wartości przedsiębiorstwa. Sąd uściślił dodatkowo, że przez księgi przedsiębiorstwa należy rozumieć prawidłowo prowadzone księgi rachunkowe, do których prowadzenia zobowiązuje podatników art. 9 ust. 1 ustawy o CIT.