Niezastosowanie mechanizmu podzielnej płatności, korekta a koszty uzyskania przychodów

Wątpliwości w zakresie powyższej sprawy powziął pewien wnioskodawca, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał w tej sprawie 13 stycznia 2023 r. indywidualną interpretację indywidualnej (znak: 0111-KDIB1-1.4010.802.2022.1.BS).

Inwestycja spółki z o.o. - wydatki objęte mechanizmem podzielonej płatności

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka podlega obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Spółka jest również członkiem grupy kapitałowej. 

W 2021 roku wnioskodawca rozpoczął realizację inwestycji, która będzie w przyszłości stanowić dla niego środek trwały. W związku z realizowaną inwestycją, wnioskodawca nabywał od podmiotów powiązanych szereg usług oraz materiałów, niezbędnych do realizacji inwestycji w ramach umów o roboty budowlane. Część z tych wydatków składać się będzie na wartość początkową środka trwałego. Wskazać należy, że powyższe wydatki stanowiły wydatki z kategorii objętej obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy o podatku od towarów i usług oraz załącznikiem nr 15 do ustawy VAT. W związku z powyższym, na fakturach dokumentujących przedmiotowe wydatki związane z realizacją inwestycji, w sytuacji, gdy ich wartość przekraczała 15.000 zł, znajdowały się adnotacje odnoszące się do mechanizmu podzielonej płatności, zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług. 

Niezastosowanie podzielonej płatności w rozliczeniach i korekta

Pomimo występowania takich adnotacji, wnioskodawca przy realizowanych płatnościach nie dokonał ich z zastosowaniem właściwego mechanizmu. 

Czy odpisy amortyzacyjne będą kosztem podatkowym?

W związku z przedstawionym stanem faktycznym, wnioskodawca zadał pytania organowi podatkowemu dotyczące tego czy podjęte przez niego działania są właściwe oraz czy odpisy amortyzacyjne z tytułu realizowanego środka trwałego będą mogły zostać w całości zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodów. 

W zakresie powyższych wątpliwość organ podatkowy wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W świetle powyższego przepisu, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
2. jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. został właściwie udokumentowany,
6. nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 19 ustawy – Prawo przedsiębiorców, dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku, gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Pominięcie mechanizmu podzielonej płatności wyklucza zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów

W myśl natomiast art. 15d ust. 1 ustawy o CIT, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców:

1. została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub,
2. została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub
3. pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

Stosownie do art. 15d ust. 2 ustawy o CIT, w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy w tej części:

1. zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
2. w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

– w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Jak wynika natomiast z art. 15d ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych.

Ponowna płatność z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności pozwala na zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych

Organ podatkowy wskazał, że zidentyfikowanie błędnych płatności i dokonanie ponownych rozliczeń już z uwzględnieniem mechanizmu podzielonej płatności należy uznać za działanie o charakterze korygującym. Ponowny przelew przez wnioskodawcę zapłaty należności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności doprowadzi do rozliczenia przez kontrahenta całej kwoty podatku wynikającej z faktury i w konsekwencji spowoduje osiągnięcie głównego celu wprowadzenia przepisów dotyczących mechanizmu podzielonej płatności czyli zapobiegnięcie wyłudzeniom podatku VAT.

Podsumowując, działania wnioskodawcy, w ramach których dokona on ponownych płatności uznać należy za właściwe, a po ich dokonaniu wnioskodawca będzie miał możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wytworzonych środków trwałych, z uwzględnieniem faktur, uprzednio błędnie opłaconych na rzecz kontrahenta.

Mateusz Chrzanowski, młodszy konsultant podatkowy, Taxeo Komorniczak i Wspólnicy sp.k.