Warto zapoznać się z tym wyrokiem, bo mimo, że stan faktyczny którego dotyczy miał miejsce 4 lata temu, to przedmiotowe, interpretowane przez NSA przepisy nie uległy zmianie.
Stan faktyczny
Spółka z o.o. zaciągnęła pożyczki od osób fizycznych w łącznej kwocie 6.000.000,- zł i przeznaczyła uzyskane w ten sposób środki na utrzymanie płynności finansowej. Zbliżał się bowiem ostateczny (przypadający na 31 grudnia 2008 r.) termin wypłaty dywidendy za 2007 r.
Wysokość dywidendy ustalono na kwotę 12.700.000 zł. Spółka wypłaciła częściowo dywidendę w kwocie 2.700.000 zł. Wobec braku dalszych środków ustalono, że pozostała kwota dywidendy, wynikająca z uchwały Zgromadzenia Wspólników, pokryta zostanie z wpływów bieżących, w tym z pożyczki od osób fizycznych.
Polecamy: Czy wydatki na zakup bonów towarowych można zaliczyć do kosztów?
Z projektu umowy pożyczki (oprocentowanej w wysokości 8%) wynikało, że koszt jej zawarcia (w tym podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 %) poniesie pożyczkobiorca. Spółka zwróciła się do organów podatkowych w trybie pozyskania interpretacji indywidualnej z pytaniem: czy spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszty poniesione z tytułu zawarcia umowy pożyczki, tj. podatek od czynności cywilnoprawnych oraz zapłacone pożyczkodawcy odsetki?
WSA w sporze z organami podatkowymi stanął po stronie podatnika.
Ostatecznie jednak Naczelny Sąd Administracyjny podzielił niekorzystne dla podatnika stanowisko organów podatkowych i uznał, że kosztów kredytu w takiej sytuacji nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Zdaniem NSA nietrafny jest pogląd, zgodnie z którym dopuszczalne jest zaliczenie wydatków spółki z o.o. poczynionych w celu uzyskania środków na wypłatę należności wspólnika, wynikającej z podziału czystego zysku, do kosztów uzyskania przychodu tejże spółki.
Skoro ustawodawca wskazuje, zarówno w prawie handlowym, jak i w prawie podatkowym, na odrębność od spółki, podmiotu uprawnionego do dywidendy i na odrębność dywidendy od przychodu spółki, to zdaniem Sądu brak jest podstaw do zaliczenia wydatków związanych z pożyczką na wypłatę dywidendy do kosztów uzyskania przychodów spółki.
W opinii NSA choć skorzystanie z instrumentu dłużnego (np. kredytu) przez spółkę w celu zabezpieczenia płynności finansowej w momencie wypłaty dywidendy, może być uznane za ekonomicznie uzasadnione, to trzeba mieć na względzie, że warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów jest związek wydatków z przychodami spółki bądź z zabezpieczeniem źródła przychodów, a nie każdy rozchód środków.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wypłata dywidendy to, będący wyrazem woli wspólników i mogący zaistnieć w określonej sytuacji, sposób dystrybucji uzyskanego zysku, a nie wydatek poniesiony w celu jego uzyskania, bądź zabezpieczenia.
Tylko w szczególnych, wykazanych przez podatnika sytuacjach można zdaniem NSA uznać, że decyzja o wypłacie bądź braku wypłaty dywidendy, mieszcząca się w zakresie decyzji w ramach polityki dywidendowej, ma wpływ na zdolność spółki do uzyskiwania przychodu, względnie na wielkość tego przychodu.
Powołany wyrok NSA z 17 marca 2011 r. stanowi pewnego rodzaju ostrzeżenie dla spółek akcyjnych i z o.o. W ostatnim czasie zapadło bowiem wiele wyroków sądów administracyjnych, w których sądy zajmowały inne stanowisko i akceptowały jako koszt uzyskania przychodu wydatki wynikające ze sfinansowanie pożyczką albo kredytem wypłaty dywidendy. Przykładem są:
• wyrok NSA z 21 września 2010 r., (sygn. akt II FSK 2118/09)
• wyrok NSA z 10 czerwca 2009 r., (sygn. akt II FSK 234/08).
Wyrok NSA z 17 marca 2011 r. wyłamuje się z tej linii orzecznictwa. Warto zwrócić uwagę, że równie niekorzystne stanowisko NSA zajął w wyroku z 2 lutego 2011 r. (sygn. II FSK 1653/09).