Osoba prawna, która nie prowadzi działalności gospodarczej, nie może nabyć lub wytworzyć środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Pociąga to za sobą niemożność ich amortyzacji, a wszelkie wydatki na nabycie takich składników majątku, które stanowiłyby środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, gdyby ta osoba prawna prowadziła działalność gospodarczą, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w sposób bezpośredni.
Są to główne tezy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 lipca 2010 roku (II FSK 1760/09).
Czy spółdzielnia ma prawo zaliczać wydatki poczynione na nakłady bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów?
Sprawa dotyczyła Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (dalej: Kasa Krajowa) zrzeszającej wszystkie SKOK-i na terenie kraju.
Do zadań statutowych tej będącej spółdzielnią instytucji należy między innymi zapewnianie stabilności finansowej swoim członkom oraz sprawowanie nad nimi nadzoru dla zapewnienia bezpieczeństwa zgromadzonych w nich oszczędności i zgodności ich działalności z przepisami prawa. Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 1995 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo–kredytowych, działalność Krajowej Kasy ma charakter niezarobkowy.
Dla prawidłowego funkcjonowania podmiot ten ponosi szereg wydatków na nabywanie lokali biurowych, ich utrzymanie, uzyskiwanie praw majątkowych, licencji czy know-how. W związku z wątpliwościami, jakie pojawiły się w odniesieniu do sposobu zaliczenia tych nakładów do kosztów uzyskania przychodów, Kasa Krajowa wystąpiła z wnioskiem o interpretację indywidualną.
Zadała w nim pytanie, czy spółdzielnia uprawniona jest do zaliczenia wymienionych wyżej wydatków bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Kasa wyraziła jednocześnie własne stanowisko, wedle którego nie może nabywanych nieruchomości, ruchomości i praw majątkowych zakwalifikować do środków trwałych bądź wartości niematerialnych i prawnych, ponieważ wiąże się to nierozerwalnie ze statusem działalności gospodarczej, której spółdzielnia nie prowadzi. Wydatki te, jak stwierdzono we wniosku, powinny zostać zaliczone do kosztów podatkowych bezpośrednio w momencie ich poniesienia.
Polecamy: VAT 2011
Dyrektor Izby Skarbowej: koszt owszem, ale w momencie sprzedaży
Dyrektor Izby Skarbowej wydał interpretację, w której nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika. Organ przyznał rację spółdzielni, iż nie prowadzi ona działalności gospodarczej i tym samym nie może zakwalifikować swoich wydatków do środków trwałych.
Kasa nie może jednak, zdaniem Dyrektora IS, zaliczyć tych wydatków do kosztów podatkowych bezpośrednio w momencie ich poniesienia. Prawidłowym działaniem jest, zdaniem Dyrektora, zaliczenie do kosztów wydatków na nabycie rzeczonych dóbr dopiero w momencie ich zbycia.
Na taką treść interpretacji podatnik wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Sąd ten również nie podzielił jego stanowiska. W pisemnym uzasadnieniu wyroku (sygn. I SA/Gd 783/08) stwierdzono, że wydatki na nabycie przez Kasę Krajową środków trwałych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia oraz że środki te nie mogą podlegać amortyzacji na mocy art. 16a i 16b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT).
Polecamy: Podatki 2011
Wiąże się to z faktem, że Kasa Krajowa nie prowadzi działalności gospodarczej. W dalszym postępowaniu okazało się jednak, że teza zaprezentowana przez WSA jest częściowo błędna.
NSA: Wydatki podatnika są kosztem bezpośrednim
Od powyższego wyroku podatnik wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uchylił wyrok WSA i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
NSA w pisemnym uzasadnieniu wyroku powtórzył tezę, iż składniki majątku, o które chodzi we wniosku o wydanie interpretacji, nie mogą być uznane za środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, ponieważ nie są one przez Kasę Krajową wykorzystywane na potrzeby związane z działalnością gospodarczą.
Zdaniem NSA, nie odnosi się do nich także zasada zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia. Zastosowanie w takim wypadku musi mieć zatem ogólna zasada określona w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. W jej myśl, wydatki na nabycie wymienionych dóbr mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio, w dacie ich dokonania, o ile oczywiście są poniesione w celu uzyskania przychodów.
Źródło: taxonline.pl