Czym są koszty podatkowe? Definicja kosztów uzyskania przychodów w CIT
Definicję kosztów uzyskania przychodów znajdziemy w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT), zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Organy podatkowe i sądy administracyjne zwracają uwagę, że oceniając wydatek pod kątem możliwości zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów (zwanych potocznie "kosztami podatkowymi") istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.
Obowiązkiem podatnika jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu. Uznając dany wydatek za koszt uzyskania przychodów podatnik musi jednoznacznie wykazać, że jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.
Dyrektor KIS podkreśla w licznych interpretacjach, że aby wydatek mógł zostać zaliczony przez podatnika do kosztów uzyskania przychodu (na gruncie ustawy o CIT), muszą być spełnione następujące warunki:
- wydatek został poniesiony przez podatnika,
- wydatek jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
- wydatek pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- wydatek poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- wydatek został właściwie udokumentowany,
- wydatek nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Koszty pracownicze
Jednymi z najczęstszych kosztów podatkowych są tzw. „koszty pracownicze”, czyli świadczenia ponoszone przez pracodawców (podatników podatku dochodowego) w związku z zatrudnieniem pracowników, zleceniobiorców, czy innych osób na podstawie zbliżonych stosunków prawnych.
Do kosztów pracowniczych zaliczają się z pewnością wynagrodzenia zasadnicze, a także wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety wypłacane przez pracodawcę na rzecz pracowników oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników jako inne należności wynikające ze stosunku pracy.
Organy podatkowe zauważają, że nie każde świadczenie na rzecz pracownika może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów pracodawcy. Pracodawca może bowiem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko te wydatki na rzecz pracowników, które pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i z uzyskiwanymi przez niego przychodami, a jednocześnie wydatki te nie mogą znajdować się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Także wydatki na pakiety medyczne zarówno te z zakresu medycyny pracy, do ponoszenia których pracodawca jest obowiązany na podstawie przepisów Kodeksu pracy i innych ustaw, jak i świadczenia zdrowotne niewchodzące w zakres medycyny pracy na rzecz pracowników, członków rodzin pracowników oraz byłych pracowników będących emerytami podlegają ocenie w aspekcie generalnych postanowień ww. art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, tj. celowości, zasadności oraz potencjalnej możliwości przyczynienia się przedmiotowych wydatków do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Pakiety medyczne dla pracowników, członków ich rodzin oraz partnerów - czy są kosztem podatkowym?
O indywidualną interpretację podatkową wystąpiła Spółka z o.o., która finansuje swoim pracownikom opiekę medyczną (w tym z zakresu medycyny pracy). Spółka nabywa usługi medyczne od zewnętrznych dostawców, zgrupowane w tzw. pakietach medycznych, z których korzystać mogą zatrudnieni w Spółce pracownicy oraz ich rodziny, w tym partnerzy (łącznie zwani dalej „rodziną”).
Pracownicy mają możliwość wyboru spośród różnych pakietów, zaś każdy z pakietów różni się zakresem usług. Część z pakietów jest współfinansowana przez pracowników z ich własnych środków.
Dostępne pakiety to: indywidualny; partnerski; rodzinny; rodzic; emeryt/rencista.
W ramach każdego pakietu przewidziany jest określony zestaw badań, w tym konsultacje, leczenie, profilaktyka, rehabilitacja, itp. W zależności od wariantu pakietu, część badań jest bezpłatna, a część objęta rabatami. W najwyższych wariantach, dostępny jest pełny zakres badań z wyłączeniem usług stomatologicznych, na które przysługują pracownikom i/lub ich rodzinom upusty cenowe.
Spółka podjęła decyzję o zapewnieniu pracownikom oraz ich rodzinom możliwości nieodpłatnego (lub częściowo odpłatnego) korzystania wybranego pakietu medycznego, stojąc na stanowisku, iż świadczenia takie sprzyjają zarówno pozyskiwaniu na rynku najlepszych specjalistów, jak i służą motywacji obecnie zatrudnionych.
Jednocześnie, w ocenie Spółki, zapewnienie pracownikom oraz ich rodzinom świadczeń medycznych powoduje, iż ich ogólny stan zdrowia jest lepszy, a umożliwiając pracownikom oraz ich rodzinom korzystanie z szerokiego wachlarza badań, ewentualne nieobecności pracownicze wynikające z chorób lub innego rodzaju dolegliwości, bądź konieczności zapewnienia opieki bliskim, są efektywnie minimalizowane.
Pakiety medyczne finansowane są ze środków obrotowych Spółki. Pracownik nie jest obciążany ceną wybranego przez niego pakietu medycznego, chyba że zdecyduje się na te warianty pakietów, które wymagają współfinansowania.
Wartość pakietu medycznego dla pracownika finansowana przez Spółkę jest we właściwej kwocie przyporządkowywana do poszczególnych pracowników i kwalifikowana jako przychód pracownika ze stosunku pracy, od którego Spółka jako pracodawca odprowadza zaliczki na podatek PIT.
Spółka zapytała Dyrektora KIS, czy wartość kupowanych przez nią pakietów medycznych dla pracowników oraz ich rodzin stanowią koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT.
Dyrektor KIS zgodził się ze Spółką, że zapewnienie pracownikom możliwości korzystania z szerokiego zakresu opieki zdrowotnej (niż tylko w zakresie medycyny pracy) w ramach pakietów medycznych, przyczynia się do:
- zmniejszenia absencji pracowników z powodu chorób, bądź konieczności opieki nad chorymi członkami rodzin,
- uatrakcyjnienia pozycji Spółki na rynku pracy z punktu widzenia przyszłych pracowników oraz wzrost motywacji do pracy dla już zatrudnionych specjalistów poprzez oferowanie im benefitów stanowiących dodatek do wynagrodzenia zasadniczego.
Dlatego w ocenie organu podatkowego te wydatki stanowią przejaw i wyraz starań Spółki o stan zdrowia pracowników, co może przyczyniać się do poprawy atmosfery pracy i w konsekwencji do zwiększania wydajności pracy z przełożeniem na uzyskiwane przez Spółkę przychody.
Z tych względów Dyrektor KIS stwierdził, że wydatki ponoszone przez Spółkę na zakup pakietów medycznych zarówno dla pracowników, jak i członków ich rodzin oraz partnerów, spełniają przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT i jednocześnie nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Zatem wydatki poniesione przez Spółkę na zakup ww. pakietów medycznych stanowią koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.
oprac. Paweł Huczko
Źródło: Interpretacja Indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 lutego 2021 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.461.2020.1.PD).