Koszty uzyskania przychodu w 2023 roku a składki ZUS od pracowników – zasady, korekta – wyjaśnienia Ministra Finansów

Składki ZUS od pracowników w kosztach podatkowych pracodawcy – zmiany od 2023 roku

Od 1 stycznia 2023 r. zmieniła się treść art. 22 ust. 6bb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) a także art. 15 ust. 4h ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT). Zmiany te wynikają z nowelizacji obu tych ustaw, tj. z:
- ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych ustaw (Dz. U. 2022 poz. 1265, ost. zm.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2180) oraz 
- ustawy z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 2180).

Od początku bieżącego roku przepisy te mają następującą treść:

Art. 22 ust. 6bb ustawy o PIT:
6bb. Składki z tytułu należności, o których mowa w ust. 6ba, określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z zastrzeżeniem art. 23 ust. 1 pkt 37, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów. W przypadku uchybienia temu terminowi do składek tych stosuje się art. 23 ust. 1 pkt 55a i ust. 3d.

Warto podkreślić, że zgodnie z art. 19 ww. ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265; ost. zm.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2180), art. 22 ust. 6bb ustawy o PIT w brzmieniu ustalonym przez tą ustawę ma zastosowanie do składek z tytułu należności, o których mowa w tym przepisie, należnych od 1 stycznia 2023 r.

Art. 15 ust. 4h ustawy o CIT:
4h. Składki z tytułu należności, o których mowa w ust. 4g, określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 40, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów. W przypadku uchybienia temu terminowi do składek tych stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 57a i ust. 7d.

Podobnie, jak w przypadku ww. przepisu ustawy o PIT, także przepis art. 15 ust. 4h ustawy o CIT w nowym brzmieniu, stosuje się do składek z tytułu należności, o których mowa w tym przepisie, należnych od 1 stycznia 2023 roku (zob. art. 20 ust. 2 ustawy z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2022 r., poz. 2180).

Nowe przepisy budzą wątpliwości

W interpelacji poselskiej z 11 stycznia 2023 r. (nr 38286) do Ministra Finansów, jedna z posłanek zwróciła uwagę na wątpliwości interpretacyjne dotyczące skutków nieterminowej zapłaty składek ZUS, które zostały ujęte w kosztach podatkowych. Posłanka zadała Ministrowi dwa następujące pytania:

1. W jaki sposób ma postąpić podatnik, który ujął w kosztach składki społeczne w miesiącu, za który należne było wynagrodzenia stanowiące podstawę ich naliczania w przypadku, gdy następnie nie uregulował ich w terminie przypadającym na drugi miesiąc następujący po miesiącu zaliczenia składek do kosztów podatkowych? Czy należy wówczas dokonać korekty wstecz, czy też uznać, że konieczność dokonania korekty nie była związana z błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką i tym samym korekta kosztów powinna nastąpić na bieżąco w dacie upływu terminu płatności składek?

2. Od jakiego momentu do stosowania wspomnianego art. 15 ust. 4h są zobowiązani podatnicy w roku podatkowym innym niż kalendarzowy?

Koszty podatkowe 2023 a nieterminowa zapłata składek ZUS od pracowników – wyjaśnienia Ministra Finansów

Z upoważnienia Ministra Finansów odpowiedzi na interpelację udzielił 25 stycznia 2023 r. Artur Soboń Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów). Zdaniem Ministra, z art. 22 ust. 6bb ustawy o PIT i analogicznie z art. 15 ust. 4h ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r. wynika, że nieopłacone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń pracowniczych w części finansowanej przez płatnika składek, nie są kosztem uzyskania przychodów. 

Jak wskazał Artur Soboń, memoriałowy sposób zaliczania do kosztów uzyskania przychodów składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń pracowniczych, w części finansowanej przez płatnika składek, jest warunkowany ich opłaceniem w terminie określonym w odrębnych przepisach. Jednak gdy te składki nie zostały uiszczone do ZUS-u w odpowiednim terminie, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, za który jest należne wynagrodzenie, którego dotyczą te składki. 

Dlatego też, zdaniem Ministra Finansów, podatnik, który na zasadzie memoriału, zaliczył do kosztów uzyskania przychodów nieopłacone w terminie składki na ubezpieczenia społeczne, musi dokonać korekty kosztów związanych z tymi składkami „wstecz” – czyli skorygować koszty miesiąca, w którym zaliczył, na zasadzie memoriału, składki do kosztów podatkowych. 

Minister Soboń wyjaśnił też, że omawiane zmienione przepisy (także art. 15 ust. 4h ustawy o CIT w nowym brzmieniu) stosuje się do składek z tytułu należności, o których mowa w tym przepisie, należnych od dnia 1 stycznia 2023 r.

Zasada ta obejmuje wszystkich podatników, niezależnie od okresu trwania, czy przyjętego roku podatkowego.

Źródło: odpowiedź z 25 stycznia 2023 r. Artura Sobonia Sekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów (z upoważnienia Ministra Finansów) na interpelację poselską nr 38286.

oprac. Paweł Huczko