Od 1 stycznia 2012 r art. 24c ust. 4 ustawy o PIT otrzymał brzmienie:
„Przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.”
Identyczną zmianę ustawodawca wprowadził w art. 15a ust. 4 ustawy o CIT (ustawą nowelizującą z 1 lipca 2011 r. –Dz. U. Nr 178 poz. 1059).
Co te zmiany oznaczają dla podatników?
Przed nowelizacją kurs faktycznie stosowany był używany przez podatników nie tylko w sytuacji wymiany walut na złotówki (albo odwrotnie). Kurs faktyczny był wykorzystywany także w sytuacji, gdy nie dochodziło do fizycznej wymiany różnych walut. Przykładowo podatnicy stosowali ten kurs, gdy dokonywali wyceny w celu ustalania różnic kursowych.
Natomiast kurs średni NBP był przed nowelizacją najczęściej stosowany wtedy, gdy nie można było ustalić kursu faktycznego dla danej waluty.
Po nowelizacji kurs faktycznie zastosowany uwzględnia się w dwóch sytuacjach:
1) w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz
2) otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań.
Zobacz także: Różnice kursowe według metody bilansowej
Zobacz także: Ujemne różnice kursowe (metoda podatkowa)
Druga zmiana przepisów w zakresie różnic kursowych dotyczy podatników ustalających różnice kursowe na podstawie przepisów o rachunkowości. Jest to możliwe pod warunkiem że w okresie, o którym mowa w art. 9b ust. 3 ustawy o CIT, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania.
Powołany art. 9b ust. 3 ustawy o CIT stanowi, że w przypadku wyboru metody, o której mowa w art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, podatnicy mają obowiązek stosować metodę ustalania różnic kursowych na podstawie ustawy o rachunkowości przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda.
Podatnicy mają obowiązek w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność – w terminie 30 dni od dnia jej rozpoczęcia, zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody.
Od 1 stycznia 2012 r. ustawodawca dodał w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych art. 9b ust. 7.
Przepis ten stanowi, że „W razie połączenia lub podziału podmiotów, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów, w przypadku gdy podmiot przejmowany lub dzielony stosował metodę ustalania różnic kursowych, o której mowa w ust. 1 pkt 2, podmioty powstałe w wyniku podziału lub połączenia oraz podmioty, które przejęły całość lub część innego podmiotu na skutek tych zdarzeń, z wyjątkiem podmiotu przejmującego przy podziale przez wydzielenie, mają prawo do rezygnacji ze stosowania tej metody, niezależnie od upływu czasu jej stosowania. W takim przypadku podmiot ma obowiązek zawiadomić o tej rezygnacji, w formie pisemnej, właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w terminie 30 dni od daty dokonanego połączenia lub podziału. Przepisy ust. 6 stosuje się odpowiednio.”
Celem tej zmiany jest to, aby w przypadku połączeń lub podziałów podmiotów istniała możliwość rezygnacji z rachunkowej metody ustalania różnic kursowych, przed zakończeniem obowiązkowego okresu stosowania tej metody przez trzy lata.
Podatnicy decydując się na taką rezygnację zawiadamiają właściwego naczelnika urzędu skarbowego.