Cash pooling jest to zaawansowane rozwiązanie finansowe służące efektywnemu zarządzaniu środkami pieniężnymi. Ma ono na celu zoptymalizowanie zarządzania środkami finansowymi w ramach grupy spółek lub w przypadku rachunków spółek posiadających wiele oddziałów. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest bardziej korzystny niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie.
Interpretacja dotyczyła stanu faktycznego, w którym spółka wspólnie z innymi spółkami powiązanymi kapitałowo zamierza podpisać z mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bankiem umowę cash poolingu, na podstawie której bank będzie przechowywał środki pieniężne posiadaczy rachunków i dokonywał na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych. Na koniec każdego dnia roboczego będą dokonywane dwa rodzaje czynności prawnych pomiędzy bankiem a spółkami oparte na instytucjach przelewu wierzytelności i przejęcia długu (w zależności od tego, czy stan rachunku danego posiadacza rachunku będzie wykazywał saldo dodatnie czy ujemne).
W interpretacji podkreślono, iż ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu PCC. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu ww. podatkowi decyduje jej treść, a nie nazwa.
Cash pooling, jako sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion, gdyż polega on na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej.
Z tytułu uczestnictwa w transakcjach cash poolingu dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.
Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.
Podsumowując, w interpretacji stwierdzono, iż czynności dokonywane w ramach cash poolingu nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. A zatem transakcje w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja ma istotne znaczenie dla klientów banków, korzystających z usług cash poolingu, którzy mogą w ten sposób zarządzać efektywnie swoimi środkami finansowymi bez nadmiernych obciążeń podatkowych oraz dla banków, które mogą rozwijać wachlarz usług w tym zakresie, dbając o interesy klientów bez dodatkowego obciążania ich PCC.
Maciej Szulikowski
Radca Prawny i Partner Zarządzający
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna