RADA
Nie, emisja obligacji nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Artykuł 4 ustawy o obligacjach stanowi, że obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Może mieć ono charakter pieniężny lub niepieniężny. Za papiery wartościowe emitowane w serii uznaje się papiery wartościowe reprezentujące prawa majątkowe podzielone na określoną liczbę równych jednostek. Obligacje mogą emitować m.in. podmioty prowadzące działalność gospodarczą, posiadające osobowość prawną, a także spółki komandytowo-akcyjne.
Cechą podatku od czynności cywilnoprawnych jest to, że podlegają mu tylko i wyłącznie czynności wymienione wprost w ustawie o PCC (art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o PCC). Wśród nich nie ma emisji obligacji. Podatnicy mają czasem wątpliwość, czy emisja obligacji nie podlega jednak PCC, z uwagi na to że temu podatkowi podlega umowa pożyczki. Udzielenie pożyczki i emisja obligacji wywołują podobny ekonomicznie efekt. Pożyczkobiorca i emitent obligacji pozyskuje kapitał oraz płaci z tego tytułu odsetki. Dla uproszczenia pomijamy szczególne sytuacje, jak pożyczka nieoprocentowana, emisja obligacji z innymi świadczeniami niż wypłata odsetek. Warto zwrócić uwagę, że pożyczkę i emisję obligacji regulują inne przepisy (odpowiednio Kodeks cywilny i Prawo o obligacjach). Nie ma zatem żadnych podstaw, by emisję obligacji utożsamiać z pożyczką i opodatkowywać PCC.
Takie samo stanowisko zajmują organy podatkowe. Nie widzą one podstaw do opodatkowania PCC emisji obligacji tylko ze względu na podobieństwo ekonomiczne pożyczki i obligacji. Warto też pamiętać, że akcjonariusze spółki akcyjnej, udzielając pożyczki spółce akcyjnej, także nie zapłaciliby PCC. Artykuł 9 pkt 10 lit. i stanowi, że zwolnione z tego podatku są pożyczki udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.
Przykładem stanowiska organów podatkowych potwierdzającego brak konieczności płacenia PCC od emisji obligacji jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 marca 2011 r., nr IPPB2/436-30/11-2/MZ, wydana dla spółki z o.o., która dokonała emisji obligacji imiennych o stałym oprocentowaniu emitowanych w trybie emisji niepublicznej skierowanej do określonych imiennie adresatów. Organ podatkowy stwierdził:
(...) jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu, to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nawet jeśli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione. Wskazać należy, że analizowany przepis nie wymienia emisji obligacji.
Podstawa prawna:
- art. 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 229, poz. 1496
Tomasz Król
konsultant podatkowy