Zaniechaną inwestycję powinien Pan zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo, w dacie jej zbycia lub likwidacji. Wydatki na tę inwestycję nie powinny być zatem rozliczane tak jak amortyzacja środka trwałego.
Według przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie „inwestycja” oznacza środki trwałe w budowie w myśl ustawy o rachunkowości. Z art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o rachunkowości wynika, że pojęcie „środki trwałe w budowie” oznacza zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Amortyzacji podlegają, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane środkami trwałymi.
Z uwagi na niespełnienie przez poczynioną przez Pana inwestycję warunków kompletności i zdatności do użytku oraz nieprzyjęcie jej do używania, inwestycja ta nie stanowi środka trwałego podlegającego amortyzacji (art. 22a ust. 1 u.p.d.o.f.). Jej zaniechanie nie powinno być zatem przez Pana rozliczane tak jak amortyzacja środka trwałego.
Kwestia możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów zaniechanych inwestycji została wprost uregulowana w art. 22 ust. 5e u.p.d.o.f. Wynika z niego, że koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie ich zbycia lub likwidacji.
Koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie ich zbycia lub likwidacji.
Z przepisu tego nie wynika jednoznacznie, czy chodzi o inwestycje zbyte odpłatnie czy nieodpłatnie. W przypadku tego drugiego rodzaju zbycia, np. w drodze darowizny, przepis ten nie znajdzie jednak zastosowania. Wynika to z faktu, że w art. 23 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.f. wyłączono z kosztów darowizny i ofiary wszelkiego rodzaju. Należy zatem uznać, że jeżeli zaniechana przez Pana inwestycja zostałaby zbyta nieodpłatnie, poniesione na nią wydatki nie stanowiłyby kosztu uzyskania przychodu. Jeżeli zbycie miałoby charakter odpłatny, to poniesione wydatki stałyby się kosztem w momencie dokonania tego zbycia.
Jeżeli podejmie Pan decyzję o likwidacji prowadzonej inwestycji ze względu na nieopłacalność ekonomiczną, ma Pan prawo zaliczyć wydatki związane z jej prowadzeniem do kosztów w momencie likwidacji. Należy podkreślić, że zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne stają na stanowisku, że nie zawsze likwidacja zaniechanej inwestycji musi oznaczać jej fizyczne unicestwienie.
Na temat możliwości zaliczania do kosztów wydatków poniesionych na zaniechaną inwestycję w momencie jej likwidacji wypowiadały się wielokrotnie organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej z 14 lipca 2010 r., nr ILPB1/415-455/10-2/AG, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że: „Wystarczające do uznania kosztów zaniechanej inwestycji jest podjęcie decyzji o zaniechaniu inwestycji i sporządzenie określonego Protokołu Likwidacyjnego dokumentującego skutki decyzji o zaniechaniu inwestycji. Warunkiem uznania tych wydatków za koszty podatkowe jest, aby efekt nakładów poniesionych na zaniechaną inwestycję nie był wykorzystywany w przyszłości. Koszty te stają się kosztami podatkowymi w dacie zaniechania inwestycji”.
W interpretacji indywidualnej z 9 marca 2011 r., nr IBPBI/2/423-1828/10/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że: „Systemowa wykładnia daje podstawę do oceny, iż w ramach likwidacji zaniechanych inwestycji wystarczające do uznania kosztów wytworzenia dokumentacji inwestycyjnej za koszty uzyskania przychodów jest podjęcie decyzji o trwałym i definitywnym odstąpieniu od dalszego prowadzenia zadania inwestycyjnego. Zaniechanie inwestycji może dotyczyć poniesionych kosztów dokumentacji konkretnego zadania inwestycyjnego już na etapie wstępnych prac badawczych dotyczących konkretnego obiektu. Analogiczne skutki będą miały zastosowanie do wartości związanych z zaniechaną inwestycją określonych jako intelektualne i niematerialne, które mogą być zawarte w dokumentacjach, analizach, ekspertyzach i opiniach, itd. W odniesieniu do nakładów, których efekty mają formę intelektualną i niematerialną, nie jest racjonalna ich fizyczna likwidacja, również ze względów dowodowych, bowiem zniszczenie nośników, na których są one przechowywane, pozbawiłoby podatnika możliwości udowodnienia rzeczywistego poniesienia kosztu w celu osiągnięcia przychodów. W takim przypadku wystarczające do uznania kosztów zaniechanej inwestycji jest podjęcie decyzji o zaniechaniu inwestycji i sporządzenie protokołu likwidacyjnego, dokumentującego skutki decyzji o zaniechaniu inwestycji. Warunkiem uznania tych wydatków za koszty podatkowe jest, aby efekt nakładów poniesionych na zaniechaną inwestycję nie był wykorzystywany w przyszłości”.
Należy zaznaczyć, że art. 22 ust. 5e u.p.d.o.f. jest przepisem szczególnym, tak jak szczególnym przepisem jest np. regulacja zawarta w art. 22 ust. 6ba u.p.d.o.f. dotycząca momentu zaliczania do kosztów wynagrodzeń pracowników. W tym przypadku bez znaczenia pozostaje fakt, że jest Pan opodatkowany podatkiem liniowym.
Krzysztof Rustecki
Podstawa prawna:
art. 5a pkt 1, art. 22 ust. 4, 5, 5c, 5e, 6ba, art. 22a ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn.zm.).