RADA
Tak, Czytelnik ma rację. Do zaprzestania potrącania zaliczki na podatek dochodowy od wynagrodzenia pracownika potrzebna jest decyzja naczelnika urzędu skarbowego. Wniosek o wydanie takiej decyzji musi złożyć zainteresowany podatnik (pracownik).
UZASADNIENIE
Organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku. Zwolnienie to może nastąpić, jeżeli:
1) pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji, lub
2) podatnik uprawdopodobni, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy.
Z sytuacją, w której można zastosować pkt 1 powyższego przepisu Ordynacji podatkowej, mielibyśmy do czynienia w przypadku wyjątkowym dla podatnika, np. klęski żywiołowej, pożaru lub innego tragicznego wydarzenia, które mu się przydarzyło. Pobranie podatku w takiej sytuacji mogłoby być zagrożeniem ważnego interesu podatnika, a w szczególności jego egzystencji.
Sytuacja druga wystąpi, jeżeli podatnik uprawdopodobni, że zaliczki obliczone i pobrane według zasad określonych w ustawach podatkowych byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od dochodu przewidywanego na dany rok podatkowy. Sytuacja taka może mieć miejsce np., gdy jeden z małżonków nie pracuje lub jego dochody mieszczą się dużo poniżej pierwszego progu podatkowego, natomiast drugi z małżonków osiąga dochody znajdujące się w drugim lub trzecim progu podatkowym, a ponadto małżonkowie mają do odliczenia ulgę na kilkoro dzieci. Jeżeli w takiej sytuacji małżonkowie zamierzają skorzystać ze wspólnego rozliczenia swoich dochodów, to małżonek osiągający niższe dochody niejako „ściągnie” do pierwszego progu podatkowego część dochodów drugiego małżonka i jeszcze będzie do odliczenia ulga na dzieci. W takiej sytuacji, jeżeli płatnik pobierałby zaliczki na podatek dochodowy przez cały rok, to na koniec roku po wspólnym rozliczeniu małżonków powstałaby nadpłata w podatku dochodowym. Podobna sytuacja wystąpi w przypadku rozliczenia osoby samotnie wychowującej dziecko.
Należy zauważyć, że inicjatywa wystąpienia z wnioskiem o zwolnienie płatnika z obowiązku pobrania podatku (lub ograniczenie poboru zaliczek) leży zawsze po stronie podatnika. Decyzja wydana przez organ jest decyzją uznaniową. Oznacza to, że organ podatkowy nie musi przychylić się do wniosku podatnika.
Reasumując, firma Czytelnika, jako płatnik podatku dochodowego od wynagrodzeń pracowników, będzie mogła zaniechać poboru podatku dochodowego od wynagrodzenia danego pracownika dopiero po otrzymaniu decyzji z organu podatkowego. W decyzji tej będzie określona kwota zaniechania oraz pierwszy miesiąc, za który będzie można zaniechać poboru podatku. Na ten temat wypowiedział się również Departament Systemu Podatkowego Ministerstwa Finansów. W piśmie z 16 lipca 2001 r., sygn. SP1/EB-861-754-3240/00, stwierdził:
(...) Urząd skarbowy, wydając decyzję o zwolnieniu płatnika z obowiązku pobrania zaliczek na podatek, winien wskazać okres, na jaki zwalnia się płatnika z obowiązku pobrania i wpłacenia do urzędu skarbowego zaliczki na podatek, bądź też określić kwotę podatku, którą obejmuje się zwolnieniem. Nieprawidłowe jest natomiast wydawanie decyzji zwalniających płatnika z obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania określonej kwoty wydatków czy też zwolnienie z poboru zaliczek do określonej kwoty uzyskanych dochodów. Realizacja tego typu decyzji przyczyniłaby się do faktycznego zaniżenia należnej kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Podatnicy, płacący zaliczki za pośrednictwem płatników, mogą rozliczyć przysługujące im ulgi podatkowe, przewidziane w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...), dopiero w złożonym przez siebie zeznaniu rocznym.
Zgodnie z brzmieniem art. 34 ust. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 2 zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 2, o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w tym miesiącu przez organ rentowy zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. A zatem otrzymana w ten sposób różnica stanowi zaliczkę na podatek, podlegającą odprowadzeniu do urzędu skarbowego, i ta właśnie kwota może być objęta zwolnieniem z wpłaty na konto organu podatkowego. (...)
Organ podatkowy, wydając decyzję zwalniającą płatnika z poboru części podatku, określi również termin wpłacenia przez podatnika podatku lub zaliczki na podatek.
W przypadku zaniechania poboru zaliczki na podatek dochodowy bez decyzji organu podatkowego to płatnik będzie odpowiadał za niepobrany lub zaniżony podatek (art. 30 Ordynacji podatkowej).
• art. 22, art. 30 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. M.P. z 2007 r. Nr 54, poz. 615
Leszek Porowski
doradca podatkowy
współwłaściciel Biura Rachunkowego
Porowski Consulting