MARCIN SIKORA
doradca podatkowy, Kancelaria Sikora i Wspólnicy
Na wstępie zaznaczyć trzeba, że regulacja prawna umożliwiająca zastosowanie zwolnienia od podatku zawarta była w art. 21 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i obowiązywała tylko do 31 grudnia 2003 r. Zwolnienie to dotyczyło otrzymanych przez pracownika kwot za używanie samochodów dla potrzeb zakładu pracy w jazdach lokalnych - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej stawek za 1 km przebiegu pojazdu. Jednakże nowelizacja przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która obowiązuje od 1 stycznia 2004 r., nie przewiduje już zwolnienia w powyższym kształcie, co oznacza, iż tego rodzaju przychody uzyskiwane przez pracowników podlegają opodatkowaniu w świetle art. 12 ust. 1 ustawy, który stanowi, że jako przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W świetle obecnie obowiązującego art. 21 ust. 1 pkt 23b zwrot kosztów z tytułu używania prywatnego samochodu dla potrzeb zakładu pracy zwolniony jest z opodatkowania wyłącznie w przypadku, gdy wypłatę takiego świadczenia przewidują przepisy odrębnych ustaw, wyznaczając pracodawcy obowiązek ich wypłaty lub wskazując możliwość zwrotu kosztów używania prywatnego samochodu w pracy. W przypadku gdy przesłanki te nie są spełnione, zwrot kosztów poniesionych przez pracownika w związku z używaniem prywatnego samochodu do celów służbowych traktowany jest jako przychód ze stosunku pracy, od którego pracodawca ma obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy. Niestety przepisy, z których wprost wynika możliwość przyznania pracownikowi zwrotu poniesionych kosztów, należą do wyjątków. Można wśród nich wymienić ustawę o pomocy społecznej czy też ustawę o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej Poczta Polska.
Warto podkreślić, że nie ma możliwości powołania się na art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność. Nie można bowiem uznać, że samochód osobowy pracownika jest narzędziem lub sprzętem. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że uznanie samochodu za narzędzie lub sprzęt stałoby w sprzeczności z rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych, w którym samochód został sklasyfikowany jako środek transportu (grupa 7), nie znalazł się natomiast w tej samej grupie co narzędzia, wyposażenie czy inne przyrządy.
(MGM)