- Profesor ma stałe miejsce zamieszkania w USA a PIT
- Profesor z USA wykłada na polskiej uczelni – jak rozliczyć jego dochody w PIT?
- Profesor z USA wykłada na polskiej uczelni – jak rozliczają jego dochody organy podatkowe?
Wskazać należy, że co do zasady, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 ust. 2a ustawy o PIT). A to oznacza, że nierezydent podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce jedynie od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski, m.in. z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia (art. 3 ust. 2b pkt 1 ustawy o PIT). Przy czym powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem stosownych umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (art. 4a ustawy o PIT).
Profesor ma stałe miejsce zamieszkania w USA a PIT
W przypadku, gdy mamy do czynienia z profesorem mającym stałe miejsce zamieszkania w Stanach Zjednoczonych, który wykonuje pracę na rzecz polskiej Uczelni w ramach umowy o pracę, to zastosowanie znajdą postanowienia umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania łącząca Polskę ze Stanami Zjednoczonymi.
Zazwyczaj w przypadku pracy najemnej znajdują zastosowanie regulacje UPO, z których wynika ogólna zasada opodatkowania z tytułu zatrudnienia w miejscu faktycznego wykonywania pracy (art. 16 ust. 1 UPO). Jednakże w omawianym przypadku właściwym rozwiązaniem będzie zastosowanie przepisu art. 17 ust. 1 UPO, zgodnie z którym to przepisem jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium jednego Umawiającego się Państwa [tutaj: Stany Zjednoczone] jest zaproszona przez Rząd drugiego Umawiającego się Państwa [tu: Polska] jego jednostkę administracyjną lub jej władzę terenową, przez uniwersytet lub inną uznaną instytucję dydaktyczną tego drugiego Umawiającego się Państwa [tutaj: Polska] na przewidywany okres nie przekraczający 2 lat celem nauczania lub uczestniczenia w pracach badawczych lub w obu celach na uniwersytecie lub innej uznanej instytucji dydaktycznej i jeżeli taka osoba przybywa do tego drugiego Umawiającego się Państwa [tu: Polska] przede wszystkim w tym celu, to jej dochód z pracy dydaktycznej lub badawczej na takim uniwersytecie lub instytucji dydaktycznej będzie wyłączony spod opodatkowania przez to drugie Umawiające się Państwo [tu: Polska] przez okres nie przekraczający 2 lat od dnia przyjazdu do tego drugiego Umawiającego się Państwa [tutaj: Polska].
Profesor z USA wykłada na polskiej uczelni – jak rozliczyć jego dochody w PIT?
Jak wynika z powyższego przepisu dochód profesora uzyskiwany z tytułu prowadzenia wykładów na polskiej Uczelni nie będzie opodatkowany w Polsce przez okres pierwszych 2 lat. Zatem w takich okolicznościach (do 2 lat) dochód ten nie będzie opodatkowany w Polsce, a zgodnie z regulacjami podatkowymi Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie podkreślić należy, celem nieopodatkowania takich dochodów wedle polskich przepisów koniecznym jest przedstawienie Uczelni certyfikatu rezydencji podatkowej za dany rok podatkowy w myśl art. 5a pkt 21 ustawy o PIT. Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej IS w Warszawie z dnia 13 listopada 2012 r., Nr IPPB4/415-714/12-3/SP.
Profesor z USA wykłada na polskiej uczelni – jak rozliczają jego dochody organy podatkowe?
Organy podatkowe wypracowały jednolite stanowisko, zgodnie z którym w razie przedłużenia umowy o pracę profesora z Uczelnią, powodujące przekroczenie dwóch lat przebywania profesora w Polsce, to będzie wiązało się z obowiązkiem opodatkowania całego dochodu uzyskanego w ramach zatrudnienia na Uczelni w trakcie całego pobytu (od początku okresu przebywania na terytorium Polski w charakterze nauczyciela akademickiego). A to z kolei będzie skutkowało koniecznością naliczenia ,,wstecz” podatku od tak wypłacanego wynagrodzenia (zob. interpretację indywidualną IS w Warszawie z dnia 24 lipca 2013 r., Nr IPPB4/415-266/13-5/JK2 odnoszącą się do postanowień UPO Polska – Indie: ,,w sytuacji gdy nie są spełnione warunki określone w art. 22 ww. umowy, a Wnioskodawca wykonuje prace badawcze na podstawie umowy o pracę, to jego dochód uzyskany w Polsce z tego tytułu należy opodatkować w świetle postanowień art. 16 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Indiami, regulującego opodatkowanie dochodów z pracy najemnej. (…) W momencie przekroczenia okresu dwóch lat opodatkowaniu w Polsce będzie podlegał dochód uzyskany w trakcie całego pobytu (a zatem od początku okresu przebywania na terytorium tego państwa w celu prowadzenia prac badawczych), co oznacza, iż podatek od wpłaconego wynagrodzenia powinien zostać naliczony "wstecz", tzn. od momentu przybycia Wnioskodawcy do Polski w celu prowadzenia prac badawczych.”).
Roksana Basty – Starszy konsultant podatkowy w Kancelarii Doradztwa Podatkowego dr Eweliny Skwierczyńskiej TAX-ES we Wrocławiu
https://tax-es.pl/
Podstawa prawna:
-
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.),
-
Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 (dalej jako: UPO),
-
Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów z dnia 29 kwietnia 2021 r. w sprawie rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce (dalej jako: Objaśnienia podatkowe MF).