Osiąganie przychodów za granicą często rodzi problemy podczas rocznego rozliczania się z fiskusem. Jeszcze więcej wątpliwości może się pojawić, kiedy np. jako obywatel Polski pracujemy na pokładzie międzynarodowego statku dla firmy z siedzibą w Singapurze.
Podstawowej odpowiedzi na niejasności związane z miejscem opodatkowania zagranicznego dochodu udziela ustawa o PIT. O tym, czy zagraniczne dochody należy rozliczyć w Polsce, decyduje miejsce zamieszkania.
Zgodnie z art. 3 ust 1. ustawy o PIT, osoby fizyczne, jeśli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP, PIT zarówno od zarobków krajowych jaki zagranicznych, płacą w Polsce – bez względu na miejsce położenia źródeł zarobku. O miejscu zamieszkania na terenie RP przesądza posiadanie tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodka interesów życiowych) lub przebywanie na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1w ww. ustawy).
Jak uniknąć podwójnego opodatkowania
Zagraniczne dochody opodatkowane w Polsce nie będą ponownie opodatkowane za granicą. Analizując ustawę o PIT, jednocześnie trzeba sięgnąć po odpowiednią umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. To jej treść wskaże właściwą metodę uniknięcia podwójnego opodatkowania, według której podatnik rozliczy swój zagraniczny zarobek w Polsce, tj. zwolnienia z progresją lub proporcjonalnego odliczenia (zaliczenia) z ulgą abolicyjną (art. 4a ustawy o PIT).
Wszystkie umowy zawarte przez RP dostępne są na stronie www.finanse.gov.pl, w zakładce „ABC Podatków” i następnie „Umowy międzynarodowe” oraz „Wykaz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania”.
Wyłączenie z progresją albo proporcjonalne odliczenie
Zgodnie z metodą wyłączenia z progresją zarobek zagraniczny jest zwolniony z opodatkowania w Polsce. Uwzględnia się go jedynie przy ustalaniu stopy procentowej, jaką stosuje się do ewentualnego zarobku polskiego. W tym przypadku, jeśli nie osiągnęliśmy dochodów w Polsce, nie składamy rocznego PIT-a za dochody zagraniczne.
Natomiast zgodnie z metodą proporcjonalnego odliczenia, dochód zagraniczny podlega pod polski PIT według skali podatkowej, ale od należnego PIT-a odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie. Tutaj zagraniczne dochody muszą być wykazane w rocznej deklaracji podatkowej z zachowaniem co do zasady praw do odliczeń od podatku i od dochodów. Dodatkowym odliczeniem, przeznaczonym specjalnie dla podatników korzystających z metody proporcjonalnej, jest ulga abolicyjna. W jej ramach od podatku odliczamy różnicę między wartością podatku obliczonego metodą proporcjonalnego odliczenia a wartością podatku obliczonego przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją (art. 27g ustawy o PIT).
Metody proporcjonalnego odliczenia nie stosuje się w rajach podatkowych, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z dnia 23 kwietnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 599). Z kolei stosuje się ją zawsze, kiedy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie każe stosować metody wyłączenia z progresją (art. 27 ust. 8 i 9 ustawy o PIT).
Statek firmy z siedzibą w Singapurze
Z problemem prawidłowego ustalenia podatku dochodowego za miniony rok do izby skarbowej zwróciła się osoba fizyczna, która w 2015 r. wykonywała pracę na statkach morskich eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem i siedzibą w Singapurze. Jednocześnie jej miejscem zamieszkania jest Polska, a w 2015 r. nie uzyskała ona na terytorium RP żadnego innego dochodu.
W tym przypadku trzeba było przeanalizować umowę między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Singapuru podpisanej w Singapurze dnia 4 listopada 2012 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 443). Jak czytamy w art. 15 ust. 3 tej umowy, dochód wnioskodawcy z tytułu pracy wykonywanej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo mające miejsce faktycznego zarządu i siedzibę na terytorium Singapuru może być opodatkowany zarówno w Singapurze, jak i w państwie zamieszkania osoby uzyskującej wynagrodzenie, tj. w Polsce. Dalej, art. 22 umowy polsko-singapurskiej wskazuje dwie opisane wyżej metody unikania podwójnego opodatkowania. Jednocześnie, zgodnie z ww. rozporządzeniem, Singapur nie jest rajem podatkowym.
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 8 luty 2016 r. o sygn. ITPB2/4511-1022/15/RS uznał, że w takiej sytuacji wnioskodawca może zastosować metodę proporcjonalnego odliczenia wraz z ulgą abolicyjną, tym samym przyznając wnioskodawcy rację. Skoro umowa polsko-singapurska nie każe stosować wyłącznie metody wyłączenia z progresją i równocześnie Singapur nie ma statusu raju podatkowego, wnioskodawcy przysługuje prawo do metody z proporcją oraz do ulgi abolicyjnej.
Katarzyna Miazek, Tax Care