W interpelacji Pani Poseł Urszula Nowogórska spytała następująco:
1.Czy środki wypłacane na rzecz pomocy dla firm i przedsiębiorców w postaci pożyczek są opodatkowane? Czy traktowane są one jako przychód?
2. Czy umorzona część pożyczki będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu?
3. Czy jednorazowa pożyczka w wysokości 5000 zł jest przychodem i będzie opodatkowana?
4. Czy zwolnienie z ZUS będzie powodowało wyższy podatek z uwagi na fakt, że umorzona składka nie będzie kosztem uzyskania przychodu?
5. Dlaczego brakuje informacji na temat formy rozliczenia i opodatkowania wypłacanych przedsiębiorcom środków pomocowych? Kiedy planowane jest jasne określenie warunków tej pomocy?
6. Jeśli prawdą jest, że umorzone kwoty będą przychodem, a co za tym idzie, będą podlegać opodatkowaniu, czy ministerstwo zamierza wprowadzić zwolnienia od podatku dla tych osób, tak aby otrzymana pomoc była rzeczywistą pomocą?
W odpowiedzi na interpelację swoje stanowisko przedstawił wiceminister finansów Jan Sarnowski, którą opublikowano 15 czerwca. Odpowiedzi odnoszą się do wybranych świadczeń.
Pomoc realizowana w ramach Tarczy Finansowej przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR)
Dla celów podatku dochodowego pomoc finansowa z PFR jest traktowana jak pożyczka.
Jest to subwencja, która podlega zwrotowi, przy czym w określonych przypadkach może zostać umorzona w części nieprzekraczającej 75%. Pożyczka ma charakter zwrotny i dlatego jej otrzymanie przez przedsiębiorcę nie generuje przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dopiero umorzenie pożyczki lub częściowe umorzenie pożyczki wywołuje skutek w podatku dochodowym w postaci powstania przychodu. Wynika to z art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy PIT oraz art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy CIT, które wskazują że przychodem jest również wartość umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów) . Minister Sarnowski odwołał się do komunikatu Ministerstwa Finansów z 18 maja 2020, w którym potwierdzono, że podatnicy nie zaliczają do przychodów podatkowych kwoty otrzymanej pożyczki, a wypłata środków przez PFR jest dla przedsiębiorcy neutralna podatkowo. W komunikacie wskazano również, że umorzenie kwoty pożyczki stanowi przysporzenie dla przedsiębiorcy, zasady prawa podatkowego wiążą z tym zdarzeniem powstanie zobowiązania podatkowego. Jednocześnie podkreślono, że możliwość dokonania w 2021 r. częściowego zwolnienia z podatku dokonanych umorzeń będzie analizowana przez Ministerstwo Finansów we współpracy z PFR.
Pożyczka dla mikroprzedsiębiorców
Kolejną formą wsparcia finansowego przewidzianą przez tarczę antykryzysową dla firm jest udzielana przez starostę niskooprocentowana pożyczka dla mikroprzedsiębiorców do 5 tys. zł, z możliwością jej umorzenia. Pożyczka przyznawana jest na podstawie art. 15zzd ustawy o COVID-19. Podobnie jak w przypadku pomocy z PFR w podatku dochodowym, otrzymana przez przedsiębiorcę pożyczka, jest neutralna podatkowo. Dopiero umorzenie pożyczki lub częściowe umorzenie pożyczki wywołuje skutek w podatku dochodowym w postaci powstania przychodu. Jednak w tym przypadku ustawa o COVID-19, wprowadzając możliwość umorzenia jednorazowej pożyczki dla mikroprzedsiębiorców, jednocześnie wyłączyła z opodatkowania podatkiem dochodowym wartość przychodu uzyskanego z tytułu jej umorzenia. Na podstawie art. 15zzd ust. 10 ustawy o COVID-19, przychód z tytułu umorzenia takiej pożyczki nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych – wskazuje w odpowiedzi Minister Sarnowski.
Zwolnienie ze składek ZUS
W odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów składek ZUS, od opłacenia których przedsiębiorca został zwolniony, otrzymujemy informację, że wartości tych składek przedsiębiorca nie może rozliczyć w kosztach podatkowych. Wskazuje na to fakt, że kosztem podatkowym mogą być wyłącznie składki na ubezpieczenia społeczne, które przedsiębiorca poniósł i odpowiednio udokumentował. W przypadku zwolnienia z opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne – wartości tych składek nie można uwzględnić przy rozliczaniu podatku dochodowego, ponieważ składki zostały opłacone przez państwo. Ministerstwo wskazuje „Warto podkreślić, że oprócz pomocy w postaci zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, przedsiębiorca, w związku z tym zwolnieniem, uzyskuje dodatkową pomoc w podatku dochodowym. Pomoc ta polega na zwolnieniu przedsiębiorcy z obowiązku zapłacenia podatku dochodowego od przychodu z tytułu wartości składek zapłaconych za przedsiębiorcę przez państwo. Jak bowiem wynika z art. 31zx ustawy o COVID-19, przychody z tytułu zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo, nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Interpelacja ma na celu przedstawić nam stanowisko rządu w kwestiach poruszonych w pytaniach. Jak widać odpowiedzi dotyczą jedynie wybranych środków pomocy. Stanowiska Ministerstwa Finansów odnośnie innych środków pomocy możemy szukać, np. w komunikatach Ministerstwa Finansów.
Nina Ciszkowska
Asystent w dziale podatkowym
nina.ciszkowska@rewit.pl