Stosunek powołania
Zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uznaje się m.in. przychody otrzymywane przez osoby, które należą do składu zarządu, niezależnie od sposobu ich powoływania. Wątpliwości odnośnie brzmienia tej regulacji ostatecznie rozstrzygnął wyrok NSA z dnia 5 lipca 1999 r. (I SA/Ka 2233/97).
W orzeczeniu NSA uznał, że do przychodów z działalności wykonywanej osobiście przez członków zarządu spółki z o. o. należy zaliczyć wynagrodzenie otrzymywane w związku z pełnieniem tej funkcji na podstawie samego tylko aktu ustanowienia, tj. bez nawiązania odrębnego stosunku zatrudnienia. W pozostałych przypadkach przychody członków zarządu będą opodatkowane według zasad właściwych dla danego stosunku prawnego (np. stosunku pracy lub kontraktu menedżerskiego). Przychody członka zarządu otrzymywane jedynie na podstawie powołania podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej.
Przychód podlegający opodatkowaniu pomniejsza się o koszty uzyskania przychodu. Stosunek powołania nie stanowi podstawy do ubezpieczenia społecznego ani zdrowotnego, tak więc jedynym obciążeniem wynagrodzenia członka zarządu będzie podatek dochodowy. W przypadku, gdy członek zarządu otrzymuje od spółki jedynie świadczenia niepieniężne, spółka winna – przed przekazaniem świadczenia – pobrać od członka zarządu kwotę należnej zaliczki.
Wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności wypłacone członkowi zarządu za czas podróży (art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT).
Zobacz ujednolicony tekst: USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Stosunek pracy
W przypadku zawarcia z członkiem zarządu umowy o pracę, skutki prawne łączącego strony stosunku prawnego są ustalane na podstawie przepisów Kodeksu pracy.
Członkowie zarządu wykonujący swoje obowiązki na podstawie stosunku pracy i otrzymujący z tego tytułu wynagrodzenie będą opodatkowani na identycznych zasadach jak inni pracownicy spółki. Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.
Polecamy: Podatek od spadków i darowizn
Podobnie jak w przypadku powołania, przychód członka zarządu wykonującego swoje obowiązki na podstawie stosunku pracy podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. W odróżnieniu natomiast od stosunku powołania, również zaliczki na podatek dochodowy są przez spółkę pobierane przy zastosowaniu tej skali.
Dochodem pracownika są uzyskane w danym miesiącu przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów oraz potrącone przez spółkę składki na ubezpieczenie społeczne. Obliczoną w ten sposób zaliczkę pomniejsza się o składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru.
W opisywanym przypadku zwolnieniu z opodatkowania podlegają diety i inne należności za czas podróży służbowej.
Może się zdarzyć, że członkowi zarządu wykonującemu swoje obowiązki na podstawie umowy o pracę wspólnicy w formie uchwały przyznają dodatkowe wynagrodzenie, np. z tytułu udziału w posiedzeniach zarządu. Wydaje się, że tego rodzaju świadczenie nie będzie stanowiło wynagrodzenia ze stosunku pracy, lecz będzie opodatkowane na zasadach przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku powołania.
Kontrakt menedżerski
Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie wyłączają także zawarcia z członkiem zarządu umowy cywilnoprawnej, np. kontraktu menedżerskiego. Zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy o PIT, przychodami z działalności osobistej są również przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności.
Polecamy: serwis Podatki osobiste
Oznacza to, że przychody z tytułu umów cywilnoprawnych dotyczących pełnienia funkcji członka zarządu są kwalifikowane jako przychody z tytułu działalności wykonywanej osobiście.
Jeżeli czynności wykonywane w ramach działalności gospodarczej nie pokrywają się z zakresem czynności wykonywanych w ramach pełnienia funkcji członka zarządu, dochody z tej działalności będą mogły podlegać opodatkowaniu według 19% liniowej stawki PIT. W konsekwencji, jeżeli członek zarządu poza pełnioną funkcją świadczy na rzecz spółki np. usługi reklamowe, to przychody z tego tytułu, uzyskiwane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będą mogły podlegać opodatkowaniu według stawki liniowej 19%.
Opodatkowanie wynagrodzenia otrzymywanego przez członka zarządu z tytułu umowy cywilnoprawnej związanej z zarządzaniem przedsiębiorstwem odbywa się na analogicznych zasadach jak w przypadku stosunku powołania z tą jednak różnicą, że podstawa opodatkowania ulega pomniejszeniu o pobrane przez spółkę składki na ubezpieczenie społeczne. Następnie ustalona zaliczka na podatek dochodowy pomniejszana jest o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Monika Kępczyńska
Prawnik, aplikantka radcowska Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie