Świadczenia dla pracowników a PIT
W świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako ustawa o PDOF), za przychód ze stosunku pracy należy traktować wszelkie świadczenia otrzymywane przez pracownika w związku z zawartą umową zatrudnienia, a więc nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe lub różnego rodzaju dodatki, nagrody i premie, ale również wartość innych nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych.
W kontekście przysporzeń uzyskiwanych przez pracowników należy odnieść się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8.07.2014 r. (sygn. akt: K 7/14), w którym Trybunał dokonał wykładni pojęcia „innych nieodpłatnych świadczeń” w ramach przychodu ze stosunku pracy, o jakim mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF. W świetle stanowiska Trybunału Konstytucyjnego, za przychód pracownika mogą być uznane wyłącznie świadczenia, które:
• zostały spełnione za zgodą pracownika (pracownik skorzystał z nich dobrowolnie),
• zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Czy sfinansowanie noclegu pracownikowi mobilnemu stanowi jego przychód ze stosunku pracy?
Oceniając konsekwencje przyznania świadczeń w związku z pobytem pracownika na obszarze wyznaczonym jako miejsce wykonywania pracy, podkreślić należy, że nawet jeśli nie można go uznać za podróż służbową w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, pobyt ten związany jest wyłącznie z realizacją zadań powierzonych przez pracodawcę i w jego interesie. Bazując zatem na przywołanym powyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego wskazać należy, że w przypadku, gdy dokonanie określonych świadczeń na rzecz pracowników leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie ich samych, nie generuje u pracowników przychodu z nieodpłatnych świadczeń.
W odniesieniu do pracowników mobilnych (a więc tych, których miejscem pracy jest określony obszar) uznaje się, że zapewnienie im bezpłatnych noclegów nie powoduje konieczności rozpoznania przychodu po stronie pracownika (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8.11.2019 r., znak: 0114-KDIP3-3.4011.417.2019.1.AK, z 14.02.2019 r., znak: 0113-KDIPT2-3.4011.1.2019.ID, z 22.02.2018 r., znak: 0115-KDIT2-2.4011.438.2017.1.RS, z 19.10.2018 r., znak 0113-KDIPT2-3.4011.442.2018.ID oraz z 18.02.2016 r., znak IPPB4/4511-1495/15-2/PP, a także wyrok NSA z 2.10.2014 r., sygn. akt: II FSK 2387/12), gdyż związane jest wyłącznie z prawidłowym wykonywaniem obowiązków pracowniczych oraz spełnianiem oczekiwań pracodawcy (dotyczących m.in. konieczności rozpoczęcia następnego dnia pracy w miejscowości znacznie oddalonej od miejsca zamieszkania). Zapewnienie zakwaterowania w tych okolicznościach jest wypełnieniem przez pracodawcę ustawowego obowiązku prawidłowego organizowania pracy w sposób zmniejszający jej uciążliwość, tak aby była ona wydajna i należytej jakości.
Konkludując, poniesione przez pracodawcę wydatki za usługi noclegowe nie stanowią przychodu pracownika mobilnego, a tym samym pracodawca nie jest zobowiązany do pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu. Dla braku przychodu po stronie pracownika istotne jest jednak to, aby pracownik mobilny działał i nocował na obszarze wskazanym w jego umowie o pracę jako miejsce pracy (np. obszar danego województwa).
Na koniec warto dodać, że na kwalifikację wydatków na nocleg pracownika mobilnego jako niegenerujących przychodu, nie wpływa sposób poniesienia przez pracodawcę tychże wydatków - może to nastąpić poprzez płatność dokonaną kartą wydaną do rachunku bankowego pracodawcy lub też w formie zwrotu wydatków poniesionych przez pracownika w gotówce, który to zwrot następuje na podstawie faktury lub rachunku wystawionego na pracodawcę (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23.07.2021 r., znak: 0112-KDIL2-2.4011.383.2021.1.MM).
Przemysław Szwed, adwokat, kierownik Zespołu ds. podatków bezpośrednich w TAXEO Komorniczak i Wspólnicy spółka komandytowa