Rekompensaty za dobrowolną rezygnację z zatrudnienia – opodatkowane, czy zwolnione z podatku
Zatrudniony podlegał Programowi Dobrowolnych Odejść, w ramach którego pracownicy mogą składać pracodawcy oferty rozwiązania ich umów o pracę, a owo rozwiązanie umowy następuje w drodze porozumienia stron. 30 kwietnia 2015 roku umowa o pracę została rozwiązana, a pracodawca wypłacił następujące świadczenia:
- odprawa na zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
- rekompensata z tytułu rozwiązania umowy o pracę, uzależniona od stażu pracy u Pracodawcy,
- dodatkowa rekompensata z tytułu rozwiązania umowy o pracę.
Od wypłaconych świadczeń zostały potrącone zaliczki na podatek dochodowy.
Wniosek o interpretację podatkową dotyczył opodatkowania podatkiem dochodowym ww. rekompensat.
Według podatnika rekompensaty te są odszkodowaniem za poniesione straty majątkowe, czyli brak wynagrodzenia za pracę, które byłoby osiągane, gdyby nie wcześniejsze rozwiązanie umowy. Dlatego dochód ten nie powinien podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdyż ma charakter odszkodowawczy. Zdaniem podatnika zastosowanie powinien tu znaleźć art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), który (z pewnymi wyjątkami) zwalnia z PIT otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi stanowisko to jest nieprawidłowe.
Rekompensaty nie są odszkodowaniem ani zadośćuczynieniem
Organ podatkowy przypomniał, że w myśl art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku. Należą do nich m. in. przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, zatem wszystkie świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT zwolnione z podatku są odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
a. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Dyrektor Izby Skarbowej podkreślił, że warunkiem zastosowania tego zwolnienia jest odszkodowawczy charakter danego przysporzenia majątkowego:
Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegająca na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono - wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.
Natomiast zdaniem organu podatkowego rekompensaty wypłacone pracownikowi nie mają takiego charakteru i nie są odszkodowaniami, gdyż stanowią ekonomiczne przysporzenie ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. W związku z tym pracownik nie ma prawa do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania.
Zdaniem Dyrektora IS w Łodzi: Niedopuszczalne i sprzeczne z logiką byłoby różnicowanie sytuacji podatników na pozostających w stosunku pracy i osiągających dochody z tego tytułu, opodatkowanych 18% podatkiem dochodowym oraz na zwolnionych, którym przyznano świadczenia pieniężne (rekompensaty) stanowiące dochód z tytułu wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy z uprawnionym pracownikiem na mocy porozumienia, które nie jest odszkodowaniem ani zadośćuczynieniem.
Źródło: Indywidualna interpretacja podatkowa wydana 2 lutego 2016 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (IPTPB2/4511-656/15-3/IL)
Oprac. Monika Gołębiewska