Zaległością podatkową jest podatek, który nie został zapłacony w terminie wynikającym z przepisów prawa podatkowego. W przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych termin ten mija 30 kwietnia roku następującego po rozliczanym roku podatkowym.
Samochód w firmie 2015 – multipakiet
Podatnik składający zeznanie roczne powinien jednak pamiętać nie tylko o wykazaniu podatku w należnej wysokości. Zgodnie z art. 52 §1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012, poz. 749), za zaległość podatkową traktować należy też nadpłatę, jeżeli została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, a także zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.
Podatnik, który pozostawać będzie w zwłoce z zapłatą zaległości podatkowej lub uzyska nienależną nadpłatę lub zwrot podatku, zobowiązany będzie zapłacić nie tylko należną kwotę zobowiązania (lub dokonać zwrotu pieniędzy otrzymanych z urzędu skarbowego), ale również uregulować należną kwotę odsetek za zwłokę. W przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy popełnią błędy w deklaracji rocznej i z tego względu popadną w zwłokę, odsetki naliczane będą począwszy od dnia 1 maja 2015 r. aż do dnia zapłaty. Wskazuje na to art. 52 § 4 Ordynacji podatkowej. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych wynoszą w kwietniu 2015 r. 8% w skali roku.
Nie tylko odsetki za zwłokę, ale również sankcja karna
Bardziej dotkliwą konsekwencją błędów popełnionych w deklaracji PIT jest odpowiedzialność karna skarbowa. Dotyczy ona takich błędów, jak niezłożenie druku PIT w wymaganym terminie, zaniżenie podstawy opodatkowania lub kwoty podatku, uporczywe niewpłacanie podatku lub zaległości podatkowej na rzecz organu skarbowego. Przypadek mniejszej wagi co do zasady nieść będzie za sobą odpowiedzialność za wykroczenie, a to spowoduje nałożenie grzywny, której wysokość w zależności od decyzji organu wynosić będzie od 175 zł do 35.000 zł.
Błędy popełniane przez podatników
Urzędnicy skarbowi dzielą co do zasady błędy na błędy większej i mniejszej wagi. Te pierwsze starają się eliminować nie wszczynając postępowania podatkowego, idąc na rękę podatnikom. W wielu sytuacjach wykazują dobrą wolę, eliminując je poniekąd poza procedurami przypisanymi prawem. Takimi błędami eliminowanymi „na bieżąco”, a popełnianymi bardzo często w przypadku składania deklaracji na ostatnią chwoilę są m.in. niepodanie na deklaracji numeru PESEL, podanie zamiast numeru PESEL – nieobowiązującego już u znacznej części osób numeru NIP, czy też nawet brak podpisu na deklaracji. W zależności od sytuacji, urzędnicy zobowiązują w takim przypadku podatnika do złożenia korekty deklaracji podatkowej lub też dopuszczają nieformalne uzupełnienie danych w złożonym wcześniej druku. W przypadkach spornych mają jednak podstawę do tego, by wszcząć postępowanie wyjaśniające.
Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015
Inną kategorię błędów stanowią te, które powodują uszczuplenia budżetu państwa. Chodzi zatem o pominięcie w składanej deklaracji PIT niektórych źródeł przychodów (podatnik nie wprowadza do deklaracji ani złotówki, choć zarobił 10.000 zł), zaniżenie kwot, które powinny zostać wpisane do deklaracji podatkowej (podatnik zarobił 10.000 zł a deklaruje 5.000 zł) albo wykazanie ulg, odliczeń lub ponoszonych kosztów w wartościach wyższych, niż przysługujące podatnikowi. Błędy tego rodzaju mogą być przedmiotem kontroli zarówno w ramach czynności sprawdzających, jak i w trakcie kontroli podatkowej.
Eliminowanie błędów w deklaracji podatkowej
W razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki, bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy w trakcie tzw. czynności sprawdzających, w zależności od charakteru i zakresu uchybień:
- koryguje samodzielnie deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 1.000 zł;
- zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji poddaje się w wątpliwość.
W przypadku, gdy rozliczenie roczne będzie przedmiotem kontroli podatkowej, to po jej przeprowadzeniu podstawą korygowania będzie protokół pokontrolny, wskazujący dostrzeżone nieprawidłowości. Na jego podstawie podatnik może dokonać korekty złożonej deklaracji podatkowej lub też wdać się w spór z organem podatkowym co do ustalonych jego zdaniem nieprawidłowości.
Ulga z tytułu wychowywania dzieci 2014 / 2015
Znajdziesz błąd – samodzielnie skoryguj deklarację podatkową
Eliminowanie błędów może przybrać również postać korekty deklaracji PIT. Jeżeli podatnik sam odnajdzie błąd, może złożyć powtórnie deklarację podatkową, w której poprawnie ustali wartość zobowiązania podatkowego. Samodzielne złożenie korygującej deklaracji podatkowej ogranicza wysokość odsetek z tytułu zaległości podatkowych.
Gdyby zatem okazało się, że podatnik zaniżył wartość przychodów lub wskazał zbyt wysoką kwotę ulg i odliczeń lub kosztów, to składając samodzielnie deklarację podatkową korygującą wcześniejsze rozliczenie, jego odsetki za zwłokę wyniosą 75% wartości odsetek podstawowych. O ile zatem w kwietniu 2015 r. odsetki podatkowe wynoszą 8%, to samodzielna korekta spowoduje, że ich wartość wyniesie jedynie 6%.
Prawidłowe złożenie korygującej deklaracji podatkowej wymaga jednak dopełnienia dodatkowych warunków. Zgodnie z art. 81 Ordynacji podatkowej, podatnik musi:
- niezwłocznie, nie później w terminie wyznaczonym przez właściwy organ wpłaci zaległy podatek (uszczuploną należność podatkową),
- złożyć uzasadnienie przyczyn korekty – na druku ORD-ZU.
Z korektą dostrzeżonych błędów warto się spieszyć. Prawo do złożenia korekty zeznania podatkowego:
- ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej - w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą;
- przysługuje nadal po zakończeniu:
- kontroli podatkowej,
- postępowania podatkowego - w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.
Lepiej korygować błędy, niż złożyć deklarację z opóźnieniem
Decydując się na rozliczenie w ostatniej chwili podatnik staje przed dylematem, czy sporządzić ją precyzyjnie, czy też może złożyć z błędami, które następnie – w jak najszybszym terminie – zostaną przez niego skorygowane. Lepszym wyjściem co do zasady okazuje się złożenie deklaracji podatkowej z choćby przybliżonymi do właściwych danymi dotyczącymi przedmiotu opodatkowania (dochodu) i kwotą podatku. Organ skarbowy nie może wówczas ukarać podatnika za nieterminowe złożenie deklaracji podatkowej.
Szybkie skorygowanie tych kwot pozwala na zupełne uniknięcie odpowiedzialności karnej, a odsetki za zwłokę mogą nie być zupełnie należne. Zgodnie bowiem z art. 54 § 1 Ordynacji podatkowej, odsetek podatkowych nie pobiera się jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej. W kwietniu 2015 r. kwota odsetek, których nie trzeba płacić, wynosi zatem 8,70 zł.