Ulga rehabilitacyjna - kto może odliczyć?
Ulga rehabilitacyjna przysługuje podatnikom podatku dochodowego od osób fizycznych. W świetle art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej także "ustawa o PIT" lub "ustawa"), podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb i art. 30da-30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
Natomiast katalog wydatków na cele rehabilitacyjne, które uprawniają do ulgi zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b-7g tego artykułu.
Więcej na ten temat: Ulga rehabilitacyjna 2020/2021- czym jest i komu przysługuje?
Wysokość wydatków podlegających odliczeniu, z pewnymi wyjątkami, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty.
Ulga rehabilitacyjna - kto może skorzystać?
Warunkiem odliczenia wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
- orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
- decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
- orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Chodzi o osoby zaliczone do:
1) I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
- całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
- znaczny stopień niepełnosprawności;
2) II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
- całkowitą niezdolność do pracy albo
- umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Odliczenie może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r. – art. 26 ust. 7g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wydatki na cele rehabilitacyjne podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami, a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.
Wydatki na cele rehabilitacyjne podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Od kiedy ulga rehabilitacyjna na samochód?
Ulga rehabilitacyjna obejmuje m.in. wydatki poniesione na samochód, służący osobie niepełnosprawnej. Jakie to wydatki? Otóż, jak wynika z art. 26 ust. 7a pkt 2 ustawy o PIT, za wydatki na cele rehabilitacyjne uważa się wydatki poniesione na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
Ustawodawca wskazuje zatem, że odliczone od dochodu mogą być tylko i wyłącznie wydatki poniesione na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
Ponadto, w ustawie o PIT wymienione zostały także wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Ulga rehabilitacyjna a zakup samochodu dla osoby niepełnosprawnej
Powyższe oznacz, że w ramach ulgi rehabilitacyjne nie można odliczyć wartości zakupionego samochodu dla osoby niepełnosprawnej, bowiem takiego zakupu ustawa o PIT nie uwzględnia jako wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb niepełnosprawności.
Takie podejście potwierdzają organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 sierpnia 2020 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.691.2020.1.MK, czytamy, że "katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy stanowiące ulgi winny być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca. (...) Zatem, w przypadku zakupu samochodu z dużą przestrzenią bagażową, wykorzystywanego na potrzeby przewozu niepełnosprawnych córek, nie można odliczyć od dochodu wartości zakupionego samochodu, bowiem takiego zakupu nie można uznać za wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb niepełnosprawności, o którym mowa w art. 26 ust. 7a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".