Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanie nieoprocentowanej pożyczki jest obojętne podatkowo, a podatniczka nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych - takie stanowisko zajął Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 6 sierpnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.445.2021.2.AP.
Pożyczka nieoprocentowana a podatek dochodowy
We wniosku o interpretację podatniczka (Wnioskodawczyni) wskazała, że zawarła w dniu 20 kwietnia 2021 r. umowę pożyczki na kwotę 300 000 zł u siostry swojego ojca. Pożyczka ma charakter długoterminowy i zawarta została na okres 30 lat. Zgodnie z postanowieniami umowy, spłata pożyczki nastąpi w 30 ratach, każda w wysokości 10 000 zł. Raty będą płatne do końca każdego roku kalendarzowego, począwszy od 2021 r., z wyjątkiem ostatniej raty, która będzie płatna do 20 kwietnia 2051 r. Dopuszcza się wcześniejszą spłatę pożyczki, w tym poprzez wpłatę rocznych rat w wyższej wysokości. Pożyczka nie ma związku z działalnością gospodarczą. Żadna ze stron umowy pożyczki nie prowadzi działalności gospodarczej.
Kwota pożyczki, zgodnie z postanowieniami umowy, została wpłacona na konto bankowe pożyczkobiorcy. Pożyczka jest nieoprocentowana. Strony w umowie nie zawarły postanowienia o nieoprocentowanym charakterze pożyczki, ale też brak postanowień zobowiązujących pożyczkobiorcę do spłaty pożyczki z odsetkami. Tym samym, umowa nie daje podstawy do żądania spłaty pożyczki z odsetkami. Pożyczka została udzielona bez jakiegokolwiek wynagrodzenia dla pożyczkodawcy za udostępnienie kapitału. Kwota pożyczki została w całości przeznaczona na zakup mieszkania.
Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymanie nieoprocentowanej pożyczki w ramach umowy zawartej z drugą osobą fizyczną, na przedstawionych wyżej warunkach, nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnych świadczeń, jeżeli umowa ta nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą żadnej ze stron. Nie rodzi obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu, niezapłaconych pożyczkodawcy odsetek.
Nieodpłatne świadczenie dla osoby fizycznej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej także "ustawa"), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Przepis art. 11 ust. 2 ww. ustawy, wskazuje, że wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) Inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i Inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Umowa pożyczki - Kodeks cywilny
Umowa pożyczki uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. W myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Biorąc pod uwagę cytowany przepis należy stwierdzić, że na gruncie ustawy Kodeks cywilny, umowa pożyczki jest umową nieodpłatną. Niemniej jednak umowa ta może mieć charakter odpłatny, jeżeli strony tak postanowiły w umowie.
Udzielenie nieoprocentowanej pożyczki bez PIT
Jeżeli strony w umowie pożyczki nie przewidziały odpłatności w postaci odsetek i tym samym pożyczka jest udzielana bez jakiegokolwiek wynagrodzenia dla pożyczkodawcy za udostępnienie pożyczkobiorcy kapitału, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia - uznał Dyrektor KIS.
W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanie nieoprocentowanej pożyczki jest obojętne podatkowo, a Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.