Kiedy trzeba płacić podatek od nieruchomości dwóm gminom

Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne i spółki nieposiadające osobowości prawnej, które są właścicielami nieruchomości, budowli, posiadaczami samoistnymi nieruchomości, użytkownikami wieczystymi gruntów. Podatnikami są także, pod pewnymi warunkami, posiadacze nieruchomości lub ich części lub obiektów budowlanych lub ich części, których własność należy do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

W przypadku posiadacza samoistnego nieruchomości czy gruntu również na nim ciąży obowiązek podatkowy. A więc jeśli ktoś zasiedlił nieruchomość, ale nie jest jej właścicielem, również musi zapłacić podatek. Ponadto, jeśli obiekt budowlany lub nieruchomość jest własnością kilku podmiotów lub osób, obowiązek podatkowy ciąży na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach.

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.

Od tej zasady istnieje jednak wyjątek. Jeśli wyodrębniono własność lokali, to zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: ustawy) obowiązek podatkowy od gruntu lub części budynku ciąży na właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym częściom ułamkowym wynikającym ze stosunku powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni użytkowej całego budynku.

Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok

Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok

Organy podatkowe

Organem podatkowym właściwym w sprawie podatku od nieruchomości jest wójt gminy, burmistrz lub prezydent miasta, a podatek od nieruchomości w całości wpływa do budżetu gminy lub miasta, w zależności od położenia nieruchomości. Podatek od nieruchomości jest zatem istotnym elementem kształtowania polityki rozwoju gmin i miast.

Często gminy konkurują ze sobą w przyciągnięciu na swój teren przedsiębiorców, zwalniając przedsiębiorców z tego podatku w całości przez określony okres lub zmniejszając jego wysokość. W praktyce może się również zdarzyć, że nieruchomość, która jest położona na granicy dwóch gmin, może być w części zwolniona od podatku (jeśli w tej gminie obowiązuje zwolnienie), a w części opodatkowana (według stawki obowiązującej w drugiej gminie).

Jeśli obie gminy wprowadziły zwolnienie, wtedy podatku nie zapłacimy. Zgodnie jednak z przepisami ustawy nawet wtedy podatnik ma obowiązek złożenia deklaracji podatkowej. Przy czym mogą być opodatkowane według różnych stawek, gdyż w ustawie wskazuje się tylko maksymalne stawki podatku.

W przypadku gdy trzeba zapłacić podatek, a nieruchomość, budowla lub grunt położony jest na terenie należącym do dwóch gmin, właściwymi organami są zatem wójtowie tych obu gmin w zakresie, w jakim nieruchomość położona jest na terenie gminy.

Podstawę opodatkowania stanowi w przypadku gruntów powierzchnia gruntu, a w przypadku budynków lub ich części powierzchnia użytkowa. Przepisy stanowią także, że powierzchnię pomieszczeń lub ich części, a także część kondygnacji o wysokości od 1,4 m do 2,2 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50 proc. Jeśli jednak wysokość pomieszczeń jest niższa niż 1,4 m, to powierzchni takiej nie wlicza się do powierzchni użytkowej.

Podatek dla dwóch gmin

W przypadku opodatkowania nieruchomości na granicy dwóch gmin decydujące znaczenie ma art. 4 ust. 9 ustawy. Stanowi on, że wartość części budowli położonych w danej gminie, w przypadku budowli usytuowanych na obszarze dwóch lub więcej gmin, określa się proporcjonalnie do długości odcinka budowli położonego na terenie danej gminy.

Oznacza to w praktyce, że podatek od nieruchomości - w omawianej sytuacji - należy się dwóm gminom, a nie tylko jednej, np. tej, w której położona jest większa część nieruchomości. Podatek w takich przypadkach będzie należny każdej z gmin w różnej wysokości z uwagi na to, że trudno byłoby dokładnie wybudować nieruchomość, która w równych procentach leżałaby na terenie dwóch gmin. Zatem podatek od nieruchomości należy uiszczać w zależności od wielkości części nieruchomości, która przypada na daną gminę.

Metody podziału

Jedną z metod dokonania takiego podziału jest przeliczenie metrów kwadratowych gruntu przypadających na teren gminy A lub B. Następnie należy procentowo określić, ile danego gruntu należy do danej gminy, a co za tym idzie, ile przypada należnego jej podatku. Określenie procentu nieruchomości pozwoli na przypisanie go do odpowiedniej części przypadającej gminy.

Po dokładnym określeniu właściwego procentu i wyliczeniu odpowiednich kwot podatku należy zgodnie z ustawą złożyć deklarację podatku od nieruchomości. Ze względu na specyficzne i wyjątkowe położenie nieruchomości musimy złożyć deklarację nie do jednego, a do dwóch urzędów gminy lub miasta, pamiętając o tym, iż wyliczamy tylko należną część podatku.

Gdy w trakcie roku podatkowego zmieni się sposób wykorzystania nieruchomości, budynku lub jego części, podatek zostaje obniżony lub podwyższony, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do zmiany

Deklaracje podatkowe

Składając deklarację na podatek od nieruchomości, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę, aby zastosować stawki obowiązujące na terenie obu gmin (gminy A i B). W przeciwnym razie możemy doprowadzić do stanu, w którym w gminie A podatek nadpłacimy, a w gminie B nie dopłacimy.

Podatek nadpłacony oczywiście możemy odzyskać, ale podatek nieopłacony będziemy zobowiązani uiścić w należytej wysokości.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Oznacza to, że jeśli podmiot nabył nieruchomość w czerwcu, to obowiązek podatkowy powstał u niego w lipcu.

Przepisy odnoszą się także do sytuacji, gdy budynek jest w budowie. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstaje z 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. A zatem, jeśli budowa została ukończona w 2007 roku, a podmiot zaczął ją użytkować w 2008 roku, obowiązek podatkowy powstał z początkiem 2008 r. Z przepisu tego wynika także, że nawet gdy nieruchomość nie została ukończona, ale osoba fizyczna czy firma zaczęła ją już użytkować, to również musi zapłacić podatek.

Jeśli jednak firma lub osoba zbyły nieruchomość, to oczywiście nie mają już obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości. Jeśli do zbycia doszło w ciągu roku, to podatek należy zapłacić jedynie w wysokości proporcjonalnej do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek podatkowy.

Wszystkie te przypadki należy odnosić również do nieruchomości położonej na terenie dwóch gmin. Oczywiście wtedy obowiązki podatkowe, terminy ich wygaśnięcia oraz konieczność złożenia deklaracji podatkowych należy odnosić do dwóch gmin.

Podstawa prawna

• Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.).