Nigdzie w przepisach nie ma definicji pojęcia "osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe" użytego w art. 18a ust. 2 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Osoby te są bowiem faktycznie zwolnione (odnośnie 1 psa) z opłaty od posiadania psów. W szczególności nie ma prawnej definicji „samodzielnego prowadzenia gospodarstwa domowego”.
Należy więc takie wyrażenie interpretować na gruncie zasad języka polskiego.
Samodzielny (zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN) to „dający sobie radę, niepotrzebujący pomocy”. Chodzi więc głównie o zdolność do prowadzenia tego gospodarstwa „bez pomocy” innych i faktyczne realizowanie tej zdolności.
Samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe (z punktu widzenia ekonomicznego), ta osoba, która sama pokrywa koszty tego gospodarstwa. Na pewno nieodłącznym elementem samodzielności w omawianym kontekście jest swoboda osoby prowadzącej gospodarstwo domowe w najistotniejszych decyzjach podejmowanych w związku z tym gospodarstwem (zakupy, remonty itp.).
Podobnym tropem idą sądy administracyjne w tych niewielu wyrokach, które zostały wydane w tej materii.
Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok
Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok
Otóż np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 19 grudnia 2006 r. (sygn. I SA/Go 349/06) stwierdził (co prawda wyrok dotyczy uchylonego już art. 13 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ale zachowuje aktualność, bo wyjaśniane pojęcie jest takie samo jak w obecnym art. 18a tej ustawy):
„Według organu podatkowego "samodzielne prowadzenie gospodarstwa domowego to prowadzenie tego gospodarstwa, a więc utrzymywania się w sensie finansowym "pojedynczo" a nie przez więcej osób np. małżeństwo.
Zdaniem organu podatkowego "samodzielnie" nie może oznaczać wraz z kimś czy też wspólnie z inną osobą.
Otóż zdaniem Sądu taka interpretacja tego pojęcia jest niewłaściwa.
Takiej interpretacja nie wynika z wykładni językowej, bowiem "samodzielność" to nie uzależniony od nikogo, dający sobie radę, nie potrzebujący pomocy, nie podlegający czyjeś władzy, niezależny / Słownik języka polskiego pod red. prof. M. Szymczaka PWN 1989 s. 174 t. III /
Jak wynika z definicji pojęcie to nie oznacza utrzymywania się pojedynczo a jedynie niezależnie od kogoś, tak więc przypisywanie temu pojęciu liczby pojedynczej jest nieuzasadnione.
Wskazać należy iż brzmienie przepisu art. 13.1.3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dotyczy osób, a nie osoby, prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe, tak więc dotyczy również osób, małżonków którzy osiągnęli wiek ponad 65 lat.
Przy interpretacji tego pojęcia należy podać przykłady z ustawodawstwa polskiego dotyczącego np. pomocy społecznej.
W ustawie z dnia 12.03.2004 roku o pomocy społecznej /Dz.U. nr 64 poz. 593/ pojęcie samodzielności jest używane w odniesieniu do osoby jak i całej rodziny np. w art. 3 i 43 ust.1 tejże ustawy.
Zważyć należy iż ustanowienie zwolnienia od podatku od posiadania psa w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych przyświecały motywy społeczne, podobne jak przy udzielaniu pomocy na podstawie ustawy o pomocy społecznej.
Zważając na powyższe Sąd uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego i poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta zgodnie z art. 145 § 1 ust.1 pkt.c prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.”
Również w wyroku WSA w Poznaniu z 18 października 2006 r. (sygn. I SA/Po 44/06) stwierdzono podobnie:
„Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do tego, czy skarżącemu przysługuje zwolnienie podatkowe w podatku od posiadania psa zawarte w art. 13 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.
Zgodnie z powyższym przepisem, podatku od posiadania psów nie pobiera się od osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe - od jednego psa, natomiast w myśl art. 13 ust.1 wyżej powołanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na osobach fizycznych posiadających psy.
Organy obu instancji oparły się na wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów z dnia 4.09.2001r. nr LK-1594/LP/01/KM, w myśl których "samodzielnie" nie może oznaczać "wraz z kimś", a dla samodzielnego prowadzenia gospodarstwa domowego decydujące znaczenie ma, czy odbywa się to bez pomocy finansowej innych osób, w tym małżonka nawet, gdy on również ukończył wymagany dla zwolnienia wiek.
Poza sporem w sprawie pozostaje to, że zarówno skarżący, jak i zamieszkująca razem z nim małżonka w roku 2004 były osobami powyżej 65 roku życia oraz to, że posiadają jednego psa i nie prowadzą z osobami poniżej 65 lat gospodarstwa domowego. Kwestią sporną jest natomiast interpretacja sformułowania ustawowego "prowadzą samodzielne gospodarstwo domowe".
W ocenie Sądu samodzielne prowadzenie gospodarstwa domowego nie oznacza, wbrew twierdzeniom organów podatkowych obu instancji, że podatnik ma samotnie, jednoosobowo (bez finansowego wsparcia innych osób) prowadzić to gospodarstwo.
Takie rozumienie powyższego przepisu oznaczałoby wnioskowanie w zakresie, w jakim przepis ten nie tworzy regulacji ustawowej. Sens art. 13 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w ocenie Sądu jest bowiem, że z tytułu posiadania jednego psa w samodzielnie prowadzonym gospodarstwie domowym przez osoby lub małżonków w wieku powyżej 65 lat, gdy nie może budzić wątpliwości, że każdy z małżonków, lub każda z tych osób, która powyższy wiek osiągnęła pozostając w tym samodzielnie prowadzonym gospodarstwie domowym jest posiadaczem tego psa, nie pobiera się od tego psa podatku od posiadania psów.
Powyższe mając na uwadze należało uznać, że decyzja organu odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję organu pierwszej instancji narusza wskazany powyżej przepis prawa materialnego, bowiem nie rozważono, że żona skarżącego w roku 2004 także była osobą, która ukończyła 65 lat.
Oczywiście organy podatkowe nie są związane orzeczeniami sądów ale powinny brać je pod uwagę stosując prawo podatkowe.