Obowiązujące w danym roku podatkowym stawki kwotowe podatków i opłat lokalnych ulegają corocznie zmianie na następny rok podatkowy w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi inflacji.
Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok
Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok
Według wskaźnika cen
Wskaźnik cen jest ustalany na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” w terminie 20 dni po upływie pierwszego półrocza.
Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu 2007 r. wyniósł 2,2% (zob. komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 13 lipca 2007 r. w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2007 r.). I właśnie podwyżki górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2008 r., zawdzięczamy ich przeliczeniu zgodnie z tym wskaźnikiem.
Stawki określone w ustawie i corocznie waloryzowane są stawkami maksymalnymi. Rada Gminy może ustalić stawki niższe od maksymalnych. Warto też wiedzieć, że Rada Gminy musi uchwalić nowe stawki podatków i opłat lokalnych przed rozpoczęciem danego roku podatkowego. Jeżeli nie zdąży tego zrobić - obowiązują stawki dotychczasowe.
Podatek od nieruchomości - stawki maksymalne
PRZYKŁAD
Jednostka zamierza odwołać się od decyzji dotyczącej podatku od nieruchomości. Czy to prawda, że zaskarżona decyzja nie może zostać zmieniona na niekorzyść jednostki?
Zasadniczo Czytelnik ma w tym przypadku rację - jeżeli chodzi o podatki tzw. samorządowe (dotyczy to też m.in. podatku od nieruchomości), izba skarbowa czy samorządowe kolegium odwoławcze nie może zmienić zaskarżonej decyzji na niekorzyść podatnika wnoszącego odwołanie (art. 234 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, dalej: Ordynacja podatkowa). Jednak od tej zasady istnieją określone wyjątki, które w praktyce mogą wywołać negatywne dla jednostki skutki. I dlatego przed złożeniem odwołania warto rozważyć wszelkie aspekty danej sprawy.
Otóż organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny. W praktyce zarówno pojęcie „rażącego naruszenia prawa”, jak i „interesu społecznego”, jako pojęcia niedookreślone pozostawiają organom odwoławczym znaczną swobodę interpretacyjną.
Warto zauważyć, że nie zawsze jest proste ewidentne ustalenie, czy w konkretnej sprawie zmiana decyzji następuje „na niekorzyść strony”. Jak stwierdził NSA w wyroku z 28 czerwca 2000 r. (sygn. akt I SA/Lu 455/99), pojęcie „na niekorzyść strony” należy interpretować wyłącznie w znaczeniu materialnym, ponieważ obowiązki i uprawnienia podatników, wynikające z decyzji podatkowych, w ostatecznym rachunku są wyrażone kwotowo.
Jeżeli kwota, jaką przyjdzie zapłacić jednostce zgodnie ze zmienioną decyzją, wydaną w II instancji, jest wyższa niż wynikająca z kwestionowanej decyzji - jest to oczywiste.
Natomiast nie stanowi zmiany na niekorzyść utrzymanie zaskarżonej decyzji w mocy lub uchylenie jej i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji. Takie są przepisy, natomiast z punktu widzenia jednostki może to być sprawa dyskusyjna - w I instancji może zapaść decyzja jeszcze bardziej niekorzystna dla odwołującego niż ta, którą jednostka zakwestionowała.
W przypadku odwołania się od decyzji podatkowej należy liczyć się z ewentualnością, że decyzja, jaka zapadnie w wyniku tego odwołania, może pogorszyć sytuację jednostki.
Przykładowo, przepis art. 230 Ordynacji podatkowej w praktyce stanowi obejście zakazu zmiany przez organ odwoławczy decyzji na niekorzyść strony odwołującej się. Powołany przepis nakazuje organowi odwoławczemu przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania dla dokonania wymiaru uzupełniającego w razie stwierdzenia, że:
• zobowiązanie podatkowe zostało ustalone lub określone w wysokości niższej lub kwota zwrotu podatku została ustalona w wysokości wyższej, niż wynika to z przepisów prawa podatkowego,
• stratę określono w wysokości wyższej od poniesionej,
• różnica między VAT naliczonym a należnym, obniżająca podatek należny za następne okresy rozliczeniowe, została w decyzji określona w wysokości wyższej, niż to wynika z przepisów o podatku od towarów i usług.
Środki transportu
Podatek od środków transportowych - stawki maksymalne
PRZYKŁAD
Jednostka opóźniła się trzy dni w zapłacie podatku od środków transportu od samochodu służbowego. Kwota główna podatku została już wpłacona, jednak bez odsetek za zwłokę od tych zaległości - uważamy, że tak małych odsetek nie trzeba regulować. Czy to prawda?
Odsetki te należy jak najszybciej uiścić.
Ważne są tutaj dwie kwestie. Po pierwsze, odsetki za zwłokę należy zasadniczo opłacać od każdej zaległości podatkowej. Przepisy faktycznie przewidują jeden wyjątek od tej zasady, określony w art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. Otóż wyjątek ten dotyczy odsetek za zwłokę od zaległości stanowiących dochody budżetu państwa, jeżeli wysokość odsetek nie przekracza trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez Pocztę Polską za polecenie przesyłki listowej - w takiej sytuacji odsetek tych się nie nalicza.
Po drugie - brak obowiązku zapłaty odsetek za zwłokę (w przypadku drobnych kwot) dotyczy tylko i wyłącznie zaległości stanowiących dochody budżetu państwa. A takimi dochodami są przykładowo dochody z tytułu podatków bezpośrednich (oba podatki dochodowe) i pośrednich (podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy).
Natomiast podatek od środków transportowych stanowi dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego (gminy). Dlatego też w tym przypadku nie ma zastosowania omówiony wyjątek od powszechnie obowiązującej zasady.
A zatem należy naliczyć i zapłacić kwoty odsetek od zaległości z tytułu podatku od środków transportowych - niezależnie od wysokości. To samo dotyczy odsetek od zaległości w podatku od czynności cywilnoprawnych, podatku od spadków i darowizn, podatku rolnego, leśnego oraz wszystkich podatków i opłat lokalnych (np. opłaty targowej, podatku od nieruchomości).
Przykładowo, podatnik odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych w wysokości 3 zł z tytułu:
• podatku od środków transportu - ma obowiązek uiścić,
• podatku od towarów i usług - nie ma obowiązku zapłaty,
• opłaty targowej - ma obowiązek uiścić,
• podatku dochodowym od osób prawnych - nie ma obowiązku zapłaty,
• podatku od spadków i darowizn - ma obowiązek uiścić,
• podatku dochodowym od osób fizycznych - nie ma obowiązku zapłaty,
• podatku od nieruchomości - ma obowiązek uiścić,
• podatku od czynności cywilnoprawnych - ma obowiązek uiścić.
Należy przy tym pamiętać, że do opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych, nie stosuje się zaokrąglania podstaw opodatkowania i kwot podatków określonych w Ordynacji podatkowej (art. 63 tej ustawy).
PRZYKŁAD
Czy podatek od środków transportowych można rozliczać procentowo? Kiedy należy złożyć deklarację podatkową?
Nie, w podatku od środków transportowych nie występują stawki procentowe; podatek ten jest obliczany z użyciem stawek kwotowych ustalonych przez daną gminę (tam też uzyskamy stosowne informacje).
Poza obowiązkiem zapłaty podatku, podatnik podlegający podatkowi od środków transportowych ma obowiązek (art. 9 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych):
• złożyć w terminie do 15 lutego właściwemu organowi podatkowemu deklarację na podatek od środków transportowych na dany rok podatkowy DT-1 (wraz z załącznikiem o posiadanych środkach transportowych DT-1A), a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku,
• odpowiednio skorygować deklaracje DT-1 i DT-1A w razie zaistnienia okoliczności mających wpływ na powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub zmianę miejsca zamieszkania lub siedziby - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności.
Należy przy tym pamiętać, że obowiązek złożenia deklaracji spoczywa jedynie na podatnikach dysponujących środkami transportowymi podlegającymi opodatkowaniu.
Obowiązek ten nie obejmuje pojazdów nieopodatkowanych (np. pojazdy osobowe lub ciężarowe o dopuszczanej masie całkowitej poniżej 3,5 tony) ani pojazdów zwolnionych od podatku od środków transportu na mocy ustawy lub uchwały rady gminy.
W przypadku współwłasności środków transportowych należących do dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, deklarację ma obowiązek złożyć każdy ze współwłaścicieli.
Uiszczenie kwoty podatku przez jednego ze współwłaścicieli zwalnia z tego obowiązku pozostałych współwłaścicieli. Przy czym zasada ta nie ma zastosowania w przypadku współwłasności wynikającej z umowy spółki, gdzie spółka jest właścicielem lub jest traktowana jak właściciel środka transportowego.
Uwaga
Od 1 stycznia 2008 r. obowiązują nowe
wzory deklaracji na podatek od środków transportowych DT-1 i DT-1/A.
Wzory te są określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z 18 października 2007 r. w sprawie wzoru deklaracji na podatek od środków transportowych.
Opłaty lokalne
Opłaty lokalne - stawki maksymalne.
Z orzecznictwa
Rada gminy nie może uchwalić stawek opłaty targowej w formie abonamentu. Byłoby to sprzeczne z zasadą prawa podatkowego stanowiącą, że nie można żądać zapłacenia należności podatkowej bez wcześniejszego powstania zobowiązania podatkowego.
Wyrok WSA w Poznaniu z 17 czerwca 2004 r., sygn. akt I SA/Po 400/04; Wspólnota 2004/21/59
PRZYKŁAD
Ile wynosi podatek od środków transportowych dla objazdowego ambulatorium? W jakim terminie należy go opłacić?
Ten rodzaj pojazdu jest wolny od podatku od środków transportu na mocy przepisów o ruchu drogowym (art. 2 pkt 36 ustawy z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym). Objazdowe ambulatorium jest zaliczane do kategorii pojazdów specjalnych, które korzystają ze zwolnienia podatkowego. Do tej kategorii należą pojazdy samochodowe lub przyczepy, kon-
strukcyjnie nieprzeznaczone do przewozu osób lub ła-dunków, takie jak:
• konstrukcyjnie przystosowane do wykonywania czynności na drodze (m.in. do oczyszczania dróg),
• przeznaczone do wykonywania określonych robót (np. pomoc drogowa),
• wykorzystywane do określonej działalności (m.in. ruchome ambulatorium).
Odnośnie do terminu obowiązkowego uiszczenia podatku od środków transportu, zasadniczo należy go opłacić w 2 ratach - do 15 lutego i do 15 września każdego roku (art. 11 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).
Terminy płatności tego podatku zależą od daty powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek ten powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany (wpisany do rejestru) lub nabyty. Natomiast w przypadku zmiany właściciela środka transportowego zarejestrowanego - obowiązek podatkowy ciąży na poprzednim właścicielu do końca miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności.
Przykładowo, jeżeli jednostka nabyła zarejestrowany samochód ciężarowy (o dopuszczalnej masie całkowitej 4 tony) 26 listopada, to obowiązek podatkowy powstaje od 1 grudnia, a podatek jest płatny jednorazowo w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Do końca listopada obowiązek podatkowy ciąży na poprzednim właścicielu pojazdu.
Inaczej będzie w sytuacji, gdy obowiązek podatkowy powstał po 1 lutego, a przed 1 września roku podatkowego.
Podatek płatny jest w dwóch równych ratach:
• I rata - w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego,
• II rata - do 15 września roku podatkowego.
Przykładowo, gdy jednostka kupiła przyczepę (posiadającą łącznie z ciągnikiem dopuszczalną masę całkowitą 8 ton) 22 czerwca, to I ratę podatku powinna zapłacić w terminie do 15 lipca, zaś II ratę - do 15 września.
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał od 1 września danego roku, podatek jest płatny jednorazowo w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
W przypadku gdy obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych powstał lub wygasł w ciągu roku podatkowego, stawki podatku ulegają obniżeniu proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których nie istniał obowiązek podatkowy.
Podstawy prawne
• Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 252, poz. 1847)
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1671)
• Ustawa z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 18 października 2007 r. w sprawie wzoru deklaracji na podatek od środków transportowych (Dz.U. Nr 205, poz. 1484)
• Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 13 lipca 2007 r. w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2007 r. (M.P. Nr 44, poz. 524)