Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń jest dostępne stronom jako rozwiązanie alternatywne w stosunku do postępowań przewidzianych w prawie państw członkowskich. Orzeczenie wydane w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonalne w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się co do jego uznania.
„Drobne roszczenia” to sprawy dotyczące kwot maksymalnie 2 tys. EUR, z wyłączeniem odsetek, wydatków i nakładów (w momencie gdy właściwy sąd otrzymuje formularz roszczenia).
Orzeczenie wydaje się w państwie zamieszkania konsumenta, lub w państwie pozwanego przedsiębiorstwa w przypadku, gdy tak zdecyduje konsument. Chroni ono proceduralne prawa konsumenta oraz staje się bezpośrednio wykonalne w państwie strony przegrywającej i w każdym innym państwie UE. Postępowanie prowadzone jest w głównej mierze w formie pisemnej przy użyciu standardowych formularzy. Nie jest wymagane zastępstwo prawne.
Od 2013 r. konsumenci w około 5-6 państwach pilotażowych będą mogli wypełniać formularze dotyczące drobnych roszczeń i przeprowadzić całe postępowanie sądowe w internecie poprzez portal e-Sprawiedliwość. Wersje elektroniczne standardowych formularzy są już dostępne w internecie (w 22 językach urzędowych UE).
Standardowe, opracowane specjalnie dla tego rodzaju postępowań formularze, dostępne są tutaj we wszystkich wersjach językowych. Aby wszcząć postępowanie, należy wypełnić formularz A. Do formularza należy załączyć wszelkie dokumenty uzupełniające, takie jak rachunki, faktury itp.
Formularz A musi zostać przesłany do sądu, który ma właściwość w danej sprawie. Sąd po otrzymaniu formularza wniosku musi wypełnić odpowiednią część „Formularza odpowiedzi”. W terminie 14 dni od otrzymania formularza wniosku sąd powinien doręczyć jego kopię wraz z formularzem odpowiedzi pozwanemu. Pozwany ma 30 dni na odpowiedź, której udziela, wypełniając odpowiednią część formularza odpowiedzi. Sąd musi przesłać powodowi kopię odpowiedzi w terminie 14 dni.
Polecamy: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok
Polecamy: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok
W terminie 30 dni od otrzymania odpowiedzi od pozwanego (jeżeli pozwany przekazał taką odpowiedź) sąd musi wydać orzeczenie w sprawie drobnego roszczenia lub zwrócić się do obu stron o podanie na piśmie dalszych szczegółów lub wezwać strony na rozprawę. Na rozprawie nie trzeba być reprezentowanym przez prawnika.
Po wypełnieniu tego formularza (którego tłumaczenie na język drugiego państwa członkowskiego może okazać się konieczne) oraz po załączeniu kopii orzeczenia, orzeczenie jest wykonalne we wszystkich pozostałych państwach członkowskich bez dodatkowych formalności. Jedynym powodem odmowy wykonania orzeczenia w innym państwie członkowskim może być brak możliwości pogodzenia tego orzeczenia z innym orzeczeniem wydanym w innym państwie członkowskim w sprawie dotyczącej tych samych stron. Wykonanie następuje zgodnie z przepisami i procedurami krajowymi tego państwa członkowskiego, w którym orzeczenie jest wykonywane.
Aby uzyskać szczegółowe informacje zarówno na temat europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń, jak i procedur krajowych, proszę wybrać jedną z flag zamieszczonych TU (nastąpi przekierowanie na odpowiednią stronę portalu europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych).
Procedura mało znana
Jednak przedstawione 21 września sprawozdanie Sieci Europejskich Centrów Konsumenckich (ECC-Net) pokazuje, że ta przyjazna dla użytkowników procedura, dostępna od 1 stycznia 2009 r., jest rzadko wykorzystywana. Ten stan rzeczy wynika głównie z tego, że sędziowie nie wiedzą o istnieniu tego postępowania – Komisja Europejska zamierza więc podjąć intensywne działania, aby to zmienić.
Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, stwierdziła: „Europejscy konsumenci powinni czuć się pewnie, kupując towary i usługi na jednolitym rynku bez podejmowania dodatkowego ryzyka. W przypadku problemów powinni móc dochodzić swoich roszczeń w sądach Unii Europejskiej w szybki i prosty sposób. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń umożliwia konsumentom odzyskanie pieniędzy z zagranicy. Ale potrzeba dalszych wysiłków, aby postępowanie to funkcjonowało właściwie, przynosząc korzyści konsumentom. Państwa członkowskie powinny zapewnić znajomość tego postępowania przez swoich sędziów, tak aby mogło ono pomóc obywatelom w skutecznym dochodzeniu swoich roszczeń.”
Zdaniem unijnego komisarza ds. zdrowia i polityki konsumenckiej Johna Dalli: „Konsumenci, którzy korzystają z możliwości oferowanych przez jednolity rynek, powinni mieć oparcie w różnych skutecznych i wydajnych środkach odwoławczych. Jestem rozczarowany widząc, jak niski jest poziom pomocy dla konsumentów, którzy próbowali skorzystać z europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń. Dzisiaj liczą się nawet drobne kwoty i nieotrzymanie odpowiedniej rekompensaty przez konsumentów odbija się na ich kieszeni, podkopuje zaufanie i spowalnia wzrost w Europie.”
Komisja Europejska będzie wspólnie z państwami członkowskimi podejmowała działania gwarantujące egzekwowanie europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń oraz propagujące wiedzę o nim. Większa liczba konsumentów powinna wiedzieć o istnieniu postępowania i z niego korzystać. Komisja w szczególności będzie podejmowała następujące działania:
- współpraca z organami sądowymi w celu propagowania wiedzy o postępowaniu;
- wydanie w 2012 r. przewodnika zawierającego praktyczne porady dla konsumentów i przedstawicieli zawodów prawniczych;
- zwiększanie wiedzy o istniejących standardowych formularzach oraz udostępnienie informacji w internecie w 22 językach urzędowych UE za pośrednictwem europejskiego portalu e-Justice, tak aby łatwiej było zarejestrować roszczenie oraz zobaczyć, jak funkcjonuje postępowanie;
- współpraca z Europejskimi Centrami Konsumenckimi w celu aktywnego propagowania postępowania wśród konsumentów i sędziów;
- zachęcenie Europejskich Centrów Konsumenckich do udzielania konsumentom konkretnej pomocy w korzystaniu z europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń w indywidualnych przypadkach;
- przedstawienie sprawozdania z oceny dotyczącego funkcjonowania postępowania (w tym opłat sądowych, szybkości oraz łatwości korzystania z postępowania) oraz w razie potrzeby zmiana europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń, aby uczynić je skuteczniejszym poprzez np. podniesienie progu 2 tys. EUR i objęcie nim większych roszczeń albo dalsze uproszczenie standardowych formularzy wykorzystywanych do wniesienia roszczenia.
Przykład ilustrujący skuteczne działanie postępowania
Austriacki konsument zamówił strój do windsurfingu przez niemiecką stronę internetową. Zapłacił z góry 228 EUR przelewem bankowym. Handlowiec nigdy nie dostarczył stroju i nie zwrócił zapłaconej kwoty. Za radą niemieckiego Europejskiego Centrum Konsumenckiego konsument wszczął europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń. Właściwy sąd austriacki w Linzu wydał orzeczenie na korzyść konsumenta, które zostało wykonane przez władze niemieckie w Charlottenburgu. Konsument otrzymał zwrot ceny zakupu.
Źródło: Komisja Europejska