Zobacz wskaźnik: Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych
Przypomnijmy, że zaległością podatkową jest zgodnie z ordynacją podatkową podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku.
Na równi z zaległością podatkową traktuje się także (za wyjątkiem sytuacji, gdy zwrot nadpłaty lub zwrot podatku został dokonany w trybie przewidzianym w art. 274 ordynacji podatkowej):
1) nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych;
2) zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy;
3) wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej;
4) oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.
Zasadą jest, że od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę.
Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego. Odsetki za zwłokę nalicza zasadniczo podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe.
Odsetki podatkowe (od zaległości podatkowych) - tabela wszystkich stawek
W przypadkach, o których mowa wyżej w pkt 1-4 (art. 52 § 1 ordynacji podatkowej), odsetki za zwłokę naliczane są odpowiednio od dnia:
1) zwrotu nadpłaty, zwrotu podatku, zwrotu oprocentowania lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych lub na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych;
2) pobrania wynagrodzenia.
Oczywiście organy podatkowe też naliczają odsetki.
Jeżeli w postępowaniu podatkowym po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego organ podatkowy stwierdzi, że:
- podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie złożył deklaracji,
- wysokość zaliczek jest inna niż wykazana w deklaracji lub
- zaliczki nie zostały zapłacone w całości lub w części,
organ ten wydaje decyzję, w której określa wysokość odsetek za zwłokę.
Zobacz ujednolicony akt prawny: USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa
W kilku sytuacjach, wymienionych w art. 54. § 1 ordynacji podatkowej, odsetek za zwłokę nie nalicza się:
1) za okres zabezpieczenia, od zabezpieczonej kwoty zobowiązania, jeżeli objęte zabezpieczeniem środki pieniężne, w tym kwoty uzyskane ze sprzedaży objętych zabezpieczeniem rzeczy lub praw, zostały zaliczone na poczet zaległości podatkowych;
2) za okres od dnia następnego po upływie terminu, o którym mowa w art. 227 § 1 ordynacji podatkowej, do dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy;
3) za okres od dnia następnego po upływie terminu, o którym mowa w art. 139 § 3 ordynacji podatkowej, do dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego, jeżeli decyzja organu odwoławczego nie została wydana w terminie, o którym mowa w art. 139 § 3 ordynacji podatkowej;
4) w przypadku zawieszenia postępowania z urzędu - od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania do dnia doręczenia postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania;
5) jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez "Pocztę Polską" za polecenie przesyłki listowej;
6) za okres od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia decyzji organu pierwszej instancji, jeżeli decyzja nie została doręczona w terminie 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania;
7) za okres od dnia następnego po upływie dwóch lat od dnia złożenia deklaracji, od zaległości związanych z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami, jeżeli w tym okresie nie zostały one ujawnione przez organ podatkowy;
Odsetki za zwłokę powinny być wpłacane bez wezwania organu podatkowego. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
Stawka odsetek za zwłokę wynosi 200 % podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim. Aktualnie stawka ta wynosi 12,5%.
Zawsze aktualna wysokość odsetek
Jednak w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej, stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75 % stawki zwykłej. Jest to zachęta do samodzielnego korygowania błędów przez podatników.
Tej obniżonej stawki odsetek nie stosuje się do korekty deklaracji:
1) złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej;
2) dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.
Stawka odsetek za zwłokę jest zaokrąglana w górę do dwóch miejsc po przecinku.
Opłata prolongacyjna
Gdy organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym:
1) odracza termin płatności podatku lub rozkłada zapłatę podatku na raty,
2) odracza lub rozkłada na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a ordynacji podatkowej,
wtedy jednocześnie w tej samej decyzji organ podatkowy ustala opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej.
Stawka opłaty prolongacyjnej wynosi 50% zwykłej stawki odsetek za zwłokę.
Nie ustala się opłaty prolongacyjnej, gdy przyczyną wydania decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty podatku były klęska żywiołowa lub wypadek losowy.
Organ podatkowy może też (ale nie musi) odstąpić od ustalenia opłaty prolongacyjnej, jeżeli wydanie decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty podatku następuje w związku z postępowaniem układowym lub na podstawie odrębnych ustaw.
Minister Finansów określił w rozporządzeniu z 22 sierpnia 2005 r. (Dz. U. Nr 165 poz. 1373 z późn. zm.) wzory obliczania odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej.
Odsetki za zwłokę są naliczane według wzoru:
Kz x L x O
------------ = On = Opz
365
gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:
Kz - kwotę zaległości,
L - liczbę dni zwłoki,
O - stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,
365 - liczbę dni w roku,
On - kwotę odsetek,
Opz - kwotę odsetek po zaokrągleniu.
W przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są naliczane, według wzoru określonego w ust. 1, odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy.
Odsetki za zwłokę z zastosowaniem obniżonej stawki odsetek za zwłokę są naliczane według wzoru:
Kz x L x O1
------------ = On = Opz
365
gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:
Kz - kwotę zaległości,
L - liczbę dni zwłoki,
O1 - obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,
365 - liczbę dni w roku,
On - kwotę odsetek,
Opz - kwotę odsetek po zaokrągleniu.
W przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne obniżone stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są również naliczane, według wzoru określonego w ust. 1, odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy.
Opłata prolongacyjna jest naliczana według wzoru:
K x L x S
------------ = OP = OPpz
365
gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:
K - kwotę odroczonego lub rozłożonego na raty podatku, odroczonej lub rozłożonej na raty zaległości podatkowej,
L - liczbę dni, na które odroczono termin płatności podatku lub zapłatę zaległości podatkowej bądź rozłożono na raty zapłatę podatku lub zaległości podatkowej,
S - stawkę opłaty prolongacyjnej,
365 - liczbę dni w roku,
OP - kwotę opłaty prolongacyjnej,
OPpz - kwotę opłaty prolongacyjnej po zaokrągleniu.
Odsetki za zwłokę są naliczane do dnia, włącznie z tym dniem:
1) zapłaty podatku;
2) wpłacenia podatku osobie uprawnionej do pobierania podatków;
3) potrącenia;
4) przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w związku z wykonaniem umowy, o której mowa w art. 66 § 2 ordynacji podatkowej;
5) wpłacenia przez podatnika równowartości nienależnie otrzymanej kwoty nadpłaty lub kwoty zwrotu podatku oraz otrzymanego oprocentowania;
6) zaliczenia nadpłaty wraz z jej oprocentowaniem lub zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowej;
7) złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie, na ostatni dzień terminu złożenia zeznania - od nieuregulowanych w terminie płatności w całości lub w części zaliczek na podatek dochodowy.
Odsetki za zwłokę od zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym są naliczane do dnia upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, włącznie z tym dniem.
Jeżeli obowiązek zapłaty podatku jest związany z obowiązkiem złożenia deklaracji w rozumieniu art. 3 pkt 5 ordynacji podatkowej, a termin do złożenia deklaracji został odroczony przez organ podatkowy lub przedłużony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych - odsetki za zwłokę są naliczane, począwszy od dnia następnego po upływie terminu, do którego odroczono lub przedłużono termin do złożenia deklaracji.
W razie złożenia podania o umorzenie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki za zwłokę są naliczane do dnia wniesienia podania, włącznie z tym dniem. W przypadku wydania decyzji umarzającej odsetki za zwłokę dalsze odsetki za zwłokę od nieuregulowanej zaległości podatkowej są naliczane, począwszy od dnia następującego po dniu wniesienia podania.
Jeżeli decyzja odmawiająca umorzenia zaległości podatkowej została doręczona podatnikowi:
1) przed upływem dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, odsetki za zwłokę są naliczane, począwszy od dnia następującego po upływie terminu płatności podatku;
2) po upływie dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, dalsze odsetki za zwłokę są naliczane z wyłączeniem okresu od dnia następującego po dniu wniesienia podania do dnia doręczenia tej decyzji, włącznie z tym dniem.
Od zaległości podatkowych, których zapłata została odroczona lub rozłożona na raty, odsetki za zwłokę są naliczane do dnia wniesienia podania o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej, włącznie z tym dniem, z zastrzeżeniem § 10.
Jeżeli decyzja odmawiająca odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty zapłaty podatku albo odmawiająca odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej została doręczona podatnikowi:
1) przed upływem dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, odsetki za zwłokę są naliczane, począwszy od dnia następującego po upływie terminu płatności podatku;
2) po upływie dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, dalsze odsetki za zwłokę są naliczane z wyłączeniem okresu od dnia następującego po dniu wniesienia podania do dnia doręczenia tej decyzji, włącznie z tym dniem.