Pytanie podatnika:
W marcu 2012 r. Podatniczka otrzymała od matki darowiznę środków pieniężnych w kwocie 60 000 zł.
Celem darowizny było opłacenie pierwszej raty zakupu mieszkania od spółdzielni mieszkaniowej w związku z zawartą przez Podatniczkę umową o budowę lokalu mieszkalnego.
Kwota będąca przedmiotem darowizny została przelana bezpośrednio na rachunek bankowy spółdzielni mieszkaniowej. Wpłata na ww. rachunek bankowy potwierdzona została dokumentem przelewu, z którego wynika, że jest to wpłata na poczet nabycia przez Podatniczkę lokalu mieszkalnego.
Czy w przedstawionej sytuacji istnieją podstawy do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
Odpowiedź KIP:
W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
- dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
- darowizny, polecenia darczyńcy;
- zasiedzenia;
- nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
- zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
- nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
- zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
- udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „darowizna”, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U.
Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Z treści wskazanego powyżej przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku, które może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.
W analizowanym przypadku matka przekazała na rzecz Podatniczki darowiznę środków pieniężnych z przeznaczeniem na wpłatę pierwszej raty zakupu lokalu mieszkalnego od spółdzielni mieszkaniowej w związku z zawartą przez Nią umową o budowę lokalu mieszkalnego. Przedmiotowa wpłata została dokonana na rachunek bankowy spółdzielni mieszkaniowej i potwierdzona dokumentem przelewu, z którego wynika, że jest to wpłata na poczet nabycia przez Podatniczkę lokalu mieszkalnego.
Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dodatkowym warunkiem zwolnienia od podatku, poza zgłoszeniem nabycia środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Rozstrzygnięcia zatem wymaga kwestia, czy warunek określony w art. 4a ustawy jest spełniony także w przypadku, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rachunek bankowy inny niż rachunek obdarowanego.
W wydanej na podstawie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej interpretacji ogólnej z dnia
15 lutego 2012 r., sygn. PL/LM/834/10/BNJ/12/41 Minister Finansów stwierdził, powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 kwietnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1952/08, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 kwietnia 2011 r. sygn. akt I SA/Bd 167/11 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia
12 stycznia 2011 r. sygn. akt III SA/Wa 2879/10, że w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek dewelopera w wykonaniu zawartej z nim umowy.
Darowizna pieniężna od rodziny zwolniona z podatku nawet, gdy wpłynie na konto dewelopera
Zwolnienie z podatku darowizny pieniężnej - wpłata tylko na konto obdarowanego?
Zatem zdaniem Krajowej Informacji Podatkowej w sytuacji, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane bezpośrednio na rachunek spółdzielni mieszkaniowej, w związku z zawartą przez Podatniczkę umową o budowę lokalu mieszkalnego, jednak na Jej rzecz - uznać należy, że przedmiotowa darowizna korzystać będzie podobnie jak w przypadku wpłaty na rachunek dewelopera w wykonaniu zawartej z nim umowy, z przedmiotowego zwolnienia, jeżeli:
- we właściwym terminie nabycie zostanie zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oraz
- zostanie ono udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy innego, niż obdarowana, podmiotu w tym przypadku spółdzielni, ale na Jej rzecz.