Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.
- Projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn (UDER79)
- Co przewiduje nowelizacja?
- 1. Przywrócenie terminu – koniec z karaniem za niedopatrzenie?
- 2. Przejrzystość w określaniu momentu powstania obowiązku podatkowego
- Dlaczego te zmiany są dla podatników ważne?
- Kogo dotyczą nowości wprowadzane przez rząd?
- Kiedy nowe przepisy w podatku od spadków i darowizn wejdą w życie?
Projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn (UDER79)
Ministerstwo Finansów przygotowało długo oczekiwany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (numer projektu: UDER79), który ma szansę realnie poprawić sytuację podatników – zwłaszcza tych, którzy dziedziczą majątek po najbliższej rodzinie lub przejmują przedsiębiorstwa w drodze spadku. Projekt jest elementem rządowego planu „Polska. Rok przełomu”, a jego przyjęcie zaplanowano na trzeci kwartał 2025 roku.
Co przewiduje nowelizacja?
Nowelizacja ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2024 r. poz. 1837, z późn. zm.), zwanej dalej „uPSD”, przewiduje dwie główne zmiany:
- Możliwość przywrócenia terminu do zgłoszenia nabycia spadku lub darowizny
- Zmiana momentu powstania obowiązku podatkowego przy dziedziczeniu
Te nowości legislacyjne mają fundamentalne znaczenie dla wielu obywateli, którzy dotąd często z powodu niezawinionych sytuacji losowych tracili prawo do całkowitego zwolnienia z podatku.
1. Przywrócenie terminu – koniec z karaniem za niedopatrzenie?
Zgodnie z obowiązującym prawem, członek najbliższej rodziny, który dziedziczy majątek, może skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem że zgłosi ten fakt w terminie 6 miesięcy do urzędu skarbowego. Spóźnienie, nawet niezawinione, skutkuje utratą ulgi.
Nowy projekt zakłada, że organ podatkowy będzie mógł przywrócić ten termin, jeśli niedotrzymanie go wynikało z okoliczności niezależnych od podatnika – np. choroby, nieświadomości prawnej, braku dostępu do dokumentów.
Zasada ta dotyczy zarówno nabycia rzeczy lub praw majątkowych przez osoby najbliższe (art. 4a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 uPSD), jak i nabycia przedsiębiorstwa lub udziałów w nim w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego (art. 4b ust. 1 pkt 1 uPSD).
W praktyce oznacza to, że osoby, które wcześniej zostały obciążone podatkiem mimo intencji ustawodawcy, będą mogły skorzystać z ulgi – pod warunkiem wykazania, że spóźnienie było niezawinione.
2. Przejrzystość w określaniu momentu powstania obowiązku podatkowego
Drugą istotną zmianą jest jasne określenie momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku dziedziczenia. Obecnie obowiązek podatkowy powstaje w chwili przyjęcia spadku – co często rodzi wątpliwości, kiedy dokładnie następuje ten moment, i naraża podatnika na ryzyko błędnego terminu złożenia zeznania.
Po zmianach, obowiązek podatkowy ma powstawać w momencie formalnego potwierdzenia dziedziczenia, czyli:
- z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku,
- zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, lub
- wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.
Dla podatników to zmiana bardzo korzystna – nie tylko zapewnia jasność co do daty, ale również wydłuża czas na złożenie zeznania podatkowego, ponieważ dokument potwierdzający dziedziczenie uzyskuje się zwykle dopiero po kilku tygodniach lub miesiącach od śmierci spadkodawcy.
Dlaczego te zmiany są dla podatników ważne?
W praktyce wiele osób traciło prawo do zwolnienia z podatku od spadków, nie z powodu złej woli, ale z powodu nieświadomości lub zawiłości proceduralnych. Projekt UDER79 daje szansę na naprawę tych niesprawiedliwości.
Co więcej, zmiany trafiają w sedno planu deregulacyjnego rządu: zmniejszenie biurokracji, uproszczenie procedur i zwiększenie przejrzystości prawa podatkowego.
Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory
Kogo dotyczą nowości wprowadzane przez rząd?
Nowelizacja ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn dotyczy przede wszystkim:
- członków najbliższej rodziny, dziedziczących majątek lub otrzymujących darowizny (małżonkowie, dzieci, rodzice, rodzeństwo),
- spadkobierców przedsiębiorstw jednoosobowych – co ma duże znaczenie dla sukcesji firm rodzinnych,
- osób, które przegapiły terminy podatkowe z przyczyn losowych.
Kiedy nowe przepisy w podatku od spadków i darowizn wejdą w życie?
Projekt znajduje się na etapie przygotowań przez Ministerstwo Finansów. Osobą odpowiedzialną za jego opracowanie jest Jarosław Neneman, Podsekretarz Stanu w MF. Planowany termin przyjęcia przez Radę Ministrów to trzeci kwartał 2025 roku.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn to z pewnością ważny krok w kierunku humanizacji przepisów podatkowych, wsparcia obywateli w trudnych życiowych momentach oraz usprawnienia sukcesji firm rodzinnych. Jeśli zmiany zostaną uchwalone, tysiące podatników zyskają realną ulgę, a system podatkowy stanie się bardziej sprawiedliwy i przejrzysty.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Numer projektu: UDER79