Artykuł 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn zawiera zwolnienie z podatku od spadków i darowizn najbliższych spadkobierców (małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę) jeżeli zgłoszą oni nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Kluczowe znaczenie w omawianej kwestii ma art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 222, poz. 1629), na podstawie którego przepis art. 4 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1 (o podatku od spadków i darowizn – t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm. – przyp. autor), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ma zastosowanie również do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 12 maja 2006 r.”
Art. 4 ust. 4 upsd (w brzmieniu nadanym powyższą ustawą) stanowi, że zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.
Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?
Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik
Dlatego też, moim zdaniem nabycie własności rzeczy i praw majątkowych w drodze spadku (przez osoby uprawnione przez art. 4a upsd) po dniu 12 maja 2006 r. jest zwolnione z podatku od spadków.
Powyższe stanowisko podzielone zostało również przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyrokach sygn. akt I SA/Bd 658/07 oraz I SA/Bd 692/07. Tak samo orzekły:
- WSA w Gliwicach w wyroku z 4 marca 2008 r. - sygn. akt I SA/Gl 998/07;
- WSA w Krakowie w wyrokach z 16 kwietnia 2008 r. (sygn. I SA/Kr 1257/07), z 18 kwietnia 2008 r. (sygn. I SA/Kr 1065/07) i z 8 maja 2008 r. (sygn. I SA/Kr 1506/07);
- WSA w Olsztynie w wyroku z 6 lutego 2008 r. (sygn. SA/Ol 656/07).
Niestety istnieją rozbieżności w wyrokach sądów, gdyż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 stycznia 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 1675/07 przyznał rację organom podatkowym. Podobnie orzekły WSA w Łodzi w wyroku z 28 marca 2008 r. (sygn. SA/Ol 1257/07) i ostatnio NSA w wyroku z 12 czerwca 2008 r. (sygn. II FSK 722/08).
Leszek Syguła
ekspert podatkowy, prawnik,
doktorant Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu