Osoby otrzymujące darowiznę od najbliższych członków rodziny mają prawo do zwolnienia od podatku. Jest to zwolnienie całkowite i nielimitowane. Dotyczy to osób z tzw. zerowej grupy.
Sprawdź czy możesz liczyć na zwolnienie
Ustawa o podatku od spadków i darowizn zwalnia od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Osoby te tworzą, jak się powszechnie mówi, tzw. zerową grupę podatkową.
I tu ważna uwaga. Jak łatwo zauważyć, w grupie zerowej nie ma ani zięcia, ani synowej. Jeśli zatem chcemy obdarować nasze żonate (zamężne) dzieci, lepiej wyraźnie zaznaczyć, że jest to darowizna na rzecz syna czy córki. Inaczej zostanie ona potraktowana jako dokonana w części na rzecz dzieci (zwolniona z podatku grupa zerowa), a w części jako darowizna na rzecz zięcia czy synowej (tylko częściowo zwolniona z podatku pierwsza grupa podatkowa).
Zwolnienie przysługuje tylko po spełnieniu ściśle określonych przez przepisy warunków. Ze zwolnienia skorzystają tylko te osoby, które nie spóźnią się ze specjalnym oświadczeniem (SD-Z2) oraz - w przypadku darowizn pieniężnych - skorzystają z pośrednictwa banku, poczty lub Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (tzw. SKOK). Jeśli chcemy korzystać z możliwości obdarowania najbliższej rodziny bez podatku, o żadnym przekazywania podarowanych pieniędzy z ręki, do ręki nie ma zatem mowy.
Polecamy: serwis VAT
Chcesz skorzystać z ulgi - złóż zawiadomienie SD-Z2
Jak z tego wynika, w zamian za zwolnienie podatnicy muszą m.in. poinformować właściwy urząd skarbowy o nabywanym w spadku lub darowiźnie majątku. Na podanie fiskusowi takich danych jest 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. A w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia, zapisu lub dalszego zapisu w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. W przypadku darowizn obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania darowizny.
Do końca 2008 roku spadek lub darowiznę można było zgłosić na formularzu zawiadomienia SD-Z1. Od 1 lipca 2008 r. obowiązuje nowy druk zawiadomienia SD-Z2
Przy ustalaniu terminu złożenia zawiadomienia SD-Z2 obowiązują ogólne zasady określone w Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że należy się kierować regułą, według której terminy określone w miesiącach kończą się z upływem dnia, który jest taki sam jak w dacie początkowej, w ostatnim miesiącu wyznaczonego terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było, to w ostatnim dniu tego miesiąca. Pamiętać także należy od dostosowaniu się do przepisów, które dotyczą zachowania terminu.
Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie sześciomiesięcznego terminu do ich zgłoszenia, zwolnienie podatkowe przysługuje, pod warunkiem że nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.
W przypadku darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania darowizny
Kiedy nie musisz składać zawiadomienia
Takiego obowiązku nie będzie tylko w dwóch przypadkach. Otóż nie trzeba zawiadamiać urzędu, jeżeli wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie pięciu lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, nie przekracza 9637 zł.
Przepisy przewidują w tym przypadku wyraźnie, że obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie pięciu lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty wolnej od podatku dla pierwszej grupy podatkowej, czyli obecnie kwoty 9637 zł.
Zawiadomienie urzędu nie jest ponadto wymagane, gdy nabycie majątku następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. To dość oczywiste. W tym ostatnim przypadku zawiadomienia takiego dokonuje bowiem notariusz jako płatnik podatku. Sytuacja taka dotyczy darowizn nieruchomości. Każda czynność dotycząca własności nieruchomości musi być dokonana w formie aktu notarialnego. W przeciwnym razie czynność taka jest nieważna.
Również inne darowizny powinny być dokonywane w formie aktu notarialnego. W ich jednak przypadku niezachowanie tej formy nie spowoduje nieważności umowy - pod warunkiem że darowizna zostanie spełniona, tzn. np. w przypadku darowizny pieniędzy, pieniądze te faktycznie trafią na konto obdarowanego.
Darowizny pieniędzy "do ręki" zawsze opodatkowane
Aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego darowizna musi być przekazana za pośrednictwem konta bankowego, przelewu pocztowego lub Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (SKOK). O żadnym przekazywaniu pieniędzy z ręki do ręki nie ma zatem mowy. Musi istnieć dowód, że pieniądze rzeczywiście przepłynęły od darczyńcy do obdarowanego.
Polecamy: serwis Podatki osobiste
Jeżeli te warunki nie zostaną spełnione, darowizna będzie opodatkowana na zasadach przewidzianych dla pierwszej grupy podatkowej. Zgodnie z nimi, opodatkowaniu podlega nabycie od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł. I tu od razu ważna informacja. To limit liczony w okresach pięcioletnich. Od nadwyżki ponad tę kwotę będzie trzeba zapłacić podatek według obowiązującej dla podatku od spadków i darowizn skali podatkowej.
| KIEDY TERMIN UWAŻA SIĘ ZA ZACHOWANY
• wysłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej, za poświadczeniem przedłożenia, do organu podatkowego lub do jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej; • nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo złożone w polskim urzędzie konsularnym; • złożone przez żołnierza lub członka załogi statku morskiego w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku; • złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego; • złożone przez osobę aresztowaną w administracji aresztu śledczego. |
Co musisz napisać w zgłoszeniu nabycia
Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych w formie darowizny dokonuje się poprzez wypełnienie i złożenie w urzędzie skarbowym formularza SD-Z2. Zawiadomienie to powinno zawierać:
• datę powstania obowiązku podatkowego,
• miejsce i cel składania zgłoszenia,
• dane identyfikujące podatnika zobowiązanego do złożenia zgłoszenia i jego adres zamieszkania,
• tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych,
• dane dotyczące rodzaju dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych,
• dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych,
• dane dotyczące stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub praw majątkowych.
Poza danymi podatnika zobowiązanego do złożenia zawiadomienia zgłoszenie musi zawierać informacje identyfikujące spadkodawcę, darczyńcę lub inną osobę, od której lub po której została nabyta własność majątku oraz adres jej zamieszkania (siedziby). Podatnik musi ponadto podać tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, dane dotyczące rodzaju dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych, a także dane identyfikujące przedmiot nabycia.
Dokonanie zatem darowizny nieruchomości bez zawarcia aktu notarialnego powoduje, że do zawarcia umowy nie dochodzi w ogóle, a zatem nie dochodzi i do darowizny