AGNIESZKA CHECHLIŃSKA
radca prawny z Kancelarii Galicki Litwiński Chechlińska Łoś Radcowie Prawni
Dla strony najistotniejszą konsekwencją otrzymania decyzji organu podatkowego jest rozpoczęcie biegu terminu do wniesienia odwołania od decyzji. Ponadto, strona może w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia lub co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub co do skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach.
Przypomnijmy, że od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie do organu podatkowego wyższego stopnia. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżaną decyzję.
Dodatkowo w orzecznictwie wskazuje się na to, że data wydania decyzji przez organ podatkowy identyfikuje dzień wyrażenia aktu woli przez organ podatkowy w indywidualnej sprawie podatkowej (wyrok NSA z 20 kwietnia 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 613/98). Jednak strona i organ podatkowy będą związani wydaną decyzją dopiero od momentu doręczenia jej stronie. Doręczenie decyzji jest momentem wprowadzenia jej do obrotu prawnego. Od tego momentu decyzja wywołuje skutki prawne.
Jednocześnie od daty doręczenia jakakolwiek zmiana decyzji pod względem treści lub formy może nastąpić tylko na zasadach i w trybie przewidzianymi przepisami prawa podatkowego. Doręczenie powoduje utrwalenie treści i formy załatwienia sprawy, organ podatkowy nie może wycofać się z zajętego w decyzji stanowiska co do załatwienia sprawy czynnościami pozaprocesowymi, lecz może to nastąpić tylko w ramach przepisów procesowych (wyrok NSA z 19 października 2005 r., sygn. akt I FSK 132/05).
W przypadku wniesienia odwołania po terminie, organ odwoławczy stwierdza uchybienie terminowi do wniesienia odwołania i pozostawia je bez rozpoznania. Oznacza to, iż strona zostaje pozbawiona kontroli instancyjnej wydanego w pierwszej instancji rozstrzygnięcia. Postanowienie o uchybieniu terminowi do wniesienia odwołania jest ostateczne.
W przypadku niedotrzymania terminu przez stronę, ratunkiem przewidzianym w Ordynacji podatkowej jest instytucja przywrócenia terminu. Ustawodawca ustanowił cztery przesłanki, które muszą wystąpić łącznie, aby termin został przywrócony. Strona musi złożyć wniosek o przywrócenie terminu, w którym uprawdopodobni brak swojej winy w jego przekroczeniu. Nieznajomość prawa nie stanowi o braku winy w tym przypadku. Złożenie wniosku musi nastąpić w terminie siedmiodniowym od dnia ustania przeszkody, która uniemożliwiała dokonanie czynności w terminie oraz wraz z wnioskiem należy dopełnić czynności, dla której wnioskujemy o przywrócenie terminu.
O braku winy w niedopełnieniu czynności można mówić wyłącznie wtedy, gdy dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia, uwzględniając obiektywny miernik staranności. Przywrócenie terminu nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa (m.in. wyrok NSA z 20 maja 1998 r., sygn. akt I Sa/Ka 1718/96).
(AT)
PODSTAWA PRAWNA
• Rozdział 7 i 15 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).