Czytałem, że 7 maja 2008 r. WSA w Warszawie (sygn. III SA/Wa 314/08) wydał wyrok, w którym uznał, że osoba, która nabyła mieszkanie, nie ma prawa wystąpić z wnioskiem o interpretację w sprawie wysokości stawki VAT.
1. Kto może wystąpić z wnioskiem o interpretację?
2. Czy nabywca towaru, który kwestionuje stawkę VAT zastosowaną przez sprzedawcę, jest uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o interpretację?
3. Jakie skutki niesie wydanie takiej interpretacji wobec nabywcy towaru (usługi), gdy faktycznie podatnikiem, który rozlicza VAT należny, jest zbywca? Czy nabywca może np. na tej podstawie zażądać korekty stawki i obniżenia ceny zakupu? Czy zbywca ma obowiązek uwzględnić żądanie nabywcy?
4. Czy z wnioskiem o interpretację można wystąpić ponownie?
RADA
Ad 1. Z wnioskiem o interpretację od 1 lipca 2007 r. może wystąpić każda osoba, która ma interes prawny w wydaniu interpretacji.
Ad 2. Z wnioskiem o wydanie interpretacji może wystąpić nabywca, ale tylko wtedy, gdy interpretacja dotyczy jego praw i obowiązków podatkowych, a nie obowiązków podatkowych zbywcy.
Ad 3. Na podstawie interpretacji indywidualnej nabywca nie może żądać określonego zachowania zbywcy, w tym. m.in. korekty stawki VAT i obniżenia ceny zakupu. Cenę zakupu (powiększoną o koszty VAT) nabywca może zakwestionować w drodze powództwa cywilnego.
Ad 4. Osoby, które posiadają już interpretacje prawa podatkowego wydane na podstawie przepisów obowiązujących do 30 czerwca 2007 r., mogą ponownie wystąpić o wydanie interpretacji.
UZASADNIENIE
Od 1 lipca 2007 r. zmieniły się zasady wydawania interpretacji prawa podatkowego. Rozszerzony został m.in. krąg podmiotów uprawnionych do występowania z wnioskiem o interpretację podatkową. Należy jednak uznać, że nadal nabywca towaru nie jest osobą uprawnioną do wystąpienia z wnioskiem o interpretację prawa podatkowego w sprawie prawidłowości stawki VAT zastosowanej przez zbywcę.
1. Kto może wystąpić z wnioskiem o interpretację?
Po 1 lipca 2007 r. prawo do zwrócenia się o wydanie interpretacji mają wszystkie osoby zainteresowane jej wydaniem w ich indywidualnej sprawie (art. 14b Ordynacji podatkowej). Poprzednio wniosek mógł złożyć jedynie podatnik, płatnik i inkasent. Wyrok powołany w pytaniu został wydany na podstawie stanu prawnego obowiązującego przed 1 lipca 2007 r. Wobec tego nie ma zastosowania wprost do obowiązujących przepisów.
Obecnie osobą uprawnioną do wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej jest „osoba zainteresowana”. Osobą zainteresowaną jest każda osoba, która ma interes prawny w wydaniu interpretacji (interpretacja wpływa na jej sytuację prawną).
WAŻNE!
„Osobą zainteresowaną” jest każdy podmiot, który potrafi wykazać związek między opisanym stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym a swoimi rozliczeniami podatkowymi.
2. Czy nabywca towaru, który kwestionuje stawkę VAT zastosowaną przez sprzedawcę, jest „osobą zainteresowaną” uprawnioną do złożenia wniosku o interpretację?
Nie. Wydanie interpretacji określającej prawidłową stawkę VAT nie wpływa na sytuację prawną nabywcy towaru. Nabywca nie jest bowiem zobowiązany do zapłaty podatku do urzędu skarbowego. Nie jest również odpowiedzialny za brak zapłaty podatku w prawidłowej wysokości. Oczywiście nabywca ponosi ciężar ekonomiczny podatku, ale prawidłowość stawki podatku nie wpływa na jego sytuację prawną (wyjątek może dotyczyć np. prawa do odliczenia VAT naliczonego nabywcy).
Oznacza to, że również w obecnie obowiązującym stanie prawnym organy podatkowe mogą odmówić wydania interpretacji podatkowej nabywcy towaru, gdy nie wpływa ona na sytuację prawną nabywcy. Jeżeli organ podatkowy uzna, że wniosek o interpretację indywidualną wniosła osoba nieuprawniona, to na podstawie art. 165a Ordynacji podatkowej wyda postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Na to postanowienie osobie, która złożyła wniosek, służy zażalenie.
Z pewnością nabywca towaru ma uzasadniony interes prawny w kwestionowaniu stawki VAT, gdyż ma to wpływ na jego prawa i obowiązki podatkowe, np. prawo do odliczenia VAT naliczonego. Z przedstawionego we wniosku o interpretację stanu faktycznego musi wynikać, że osoba wnioskująca pyta o interpretację przepisów w związku z własnymi rozliczeniami podatkowymi. Prawem nabywcy towarów lub usług jest prawo do odliczenia VAT naliczonego. Odliczenia takiego nabywca dokonuje na podstawie faktury otrzymanej od zbywcy towaru (sprzedawcy). Prawo do odliczenia nabywcy jest uzależnione od właściwego wykonania określonych obowiązków przez sprzedawcę oraz od poprawnie wystawionej faktury z poprawną stawką VAT. W takiej sytuacji nabywca ma prawo wystąpienia z wnioskiem o interpretację w sprawie prawidłowości zastosowanej przez zbywcę stawki VAT.
W rzeczywistości jednak sytuacja opisana w pytaniu nie sprowadza się do określenia prawidłowej stawki VAT, lecz do ceny sprzedaży. Stawka VAT jest dla nabywcy elementem ceny sprzedaży, która może być kwestionowana w drodze powództwa cywilnego. Ocena prawidłowości zastosowanej stawki VAT w kontekście umowy sprzedaży będzie należała wówczas do sądu cywilnego.
3. Jakie skutki niesie wydanie takiej interpretacji wobec nabywcy towaru (usługi), gdy de facto podatnikiem, który rozlicza VAT należny, jest zbywca? Czy nabywca może np. na tej podstawie zażądać korekty stawki i obniżenia ceny zakupu? Czy zbywca ma obowiązek uwzględnić żądanie nabywcy?
Załóżmy, że nabywca zostanie uznany za osobę uprawnioną do otrzymania interpretacji w sprawie prawidłowości stawki VAT stosowanej przez zbywcę. Jeśli wydana interpretacja będzie kwestionowała wysokość zastosowanej przez zbywcę stawki VAT, nabywca będzie mógł zwrócić się do sprzedawcy (zbywcy) o wystawienie faktury korygującej. Zbywca nie ma jednak obowiązku uwzględnić żądania nabywcy i wystawić korekty. Interpretacje indywidualne prawa podatkowego wywołują określone skutki prawne dla osoby występującej z wnioskiem o interpretację. Skutkiem interpretacji jest ochrona sytuacji podatnika, który otrzymał interpretację i zastosował się do niej (interpretacja nie może podatnikowi szkodzić). Interpretacje nie mają jednak bezpośredniego skutku dla osób trzecich, czyli m.in. zbywcy. Nawet wnioskodawca nie ma obowiązku zastosować się do opinii organu podatkowego zawartej w interpretacji prawa podatkowego. Interpretacja nie zawiera nakazu określonego zachowania. Wyraża wyłącznie stanowisko organu podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika. Reasumując, zbywca może uwzględnić żądanie przez nabywcę zmiany stawki VAT, ale nie musi tego robić.
4. Czy z wnioskiem o interpretację można wystąpić ponownie, gdy na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2007 r. odmówiono wydania interpretacji?
Tak. Takie stanowisko zajmują organy podatkowe. Co prawda z art. 146 § 5 Ordynacji podatkowej wynika, że izba skarbowa nie wydaje interpretacji:
a) w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej, albo
b) gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.
Ponadto od 1 lipca 2007 r. podatnik, występując z pytaniem, ma obowiązek złożenia oświadczenia (na druku ORD-IN), m.in. że sprawa nie została wcześniej rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego. Podatnik składa takie oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych. W efekcie podatnicy, którzy uzyskali wcześniej niekorzystne dla siebie interpretacje prawa podatkowego, obawiają się występowania z wnioskiem o ponowne wydanie interpretacji podatkowej w sprawach, które były już przedmiotem rozstrzygnięcia organów podatkowych.
Z interpretacji indywidualnej z 12 grudnia 2007 r., nr ILPB3/423-101/07-2/MC, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, wynika, że zmiana zasad wydawania interpretacji podatkowych od 1 lipca 2007 r. spowodowała możliwość ponownego wystąpienia z wnioskiem o interpretację podatkową przez podatników, płatników, inkasentów oraz „osoby zainteresowane”, którzy uzyskali postanowienia (i decyzje) wydane na podstawie przepisów obowiązujących do 30 czerwca 2007 r.
Powołana interpretacja potwierdza zatem, że można złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji w sprawie stanu faktycznego, który był przedmiotem postanowienia urzędu skarbowego wydanego przed 1 lipca 2007 r. Ten, kto to zrobi, nie naraża się na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań.
• art. 14a-14p ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1671
Marta Wysocka
konsultant podatkowy