W niektórych wypadkach przepisy przewidują możliwość wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych podatnika, jak też jego zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę z bezspornej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa. Jakie wierzytelności mogą podlegać potrąceniu?
Zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu:
• prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 Kodeksu cywilnego (chodzi o odszkodowanie za bezprawne działanie organów władzy publicznej) lub art. 4172 k.c. (w razie naprawienia szkody powstałej na skutek wydania prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji),
• prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w przypadkach wskazanych w pkt 1,
• nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
• odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego,
• odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego,
• odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej.
(art. 64 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa – tekst jedn. Dz.U. z 2005 r., nr 8, poz. 60, z późn. zm.)
Potrącenie może być także dokonane również do wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych z tytułu zamówień wykonanych przez niego na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że potrącenie jest dokonywane przez tego podatnika i z tej wierzytelności.
Potrącenia we wskazanych wyżej przypadkach można również dokonać z urzędu. Na wniosek podatnika wierzytelności z tytułów wskazanych wyżej mogą być również zaliczane na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Potrącenie następuje z dniem:
• złożenia wniosku, który został uwzględniony,
• wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu.
Odmowa potrącenia następuje w drodze decyzji. Potrącenie natomiast następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
Polecamy: Postępowanie podatkowe
Polecamy: Kontrola podatkowa
Prawo do potrącenia wzajemnego przysługuje także podatnikom w stosunku do gminy, powiatu lub województwa z tytułu:
• prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 Kodeksu cywilnego (chodzi o odszkodowanie za bezprawne działanie organów władzy publicznej) lub art. 4172 k.c. (w razie naprawienia szkody powstałej na skutek wydania prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji),
• prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w przypadkach wskazanych w pkt 1,
• nabycia przez gminę, powiat lub województwo nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
• odszkodowania orzeczonego w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa.
Nie jest możliwe potrącenie wierzytelności powstałej na skutek umowy zawartej pod warunkiem zawieszającym, który się nie ziścił.
Dla dokonania wzajemnego potrącenia przewidzianego w art. 64 Ordynacji podatkowej niezbędne jest, aby wierzytelność podatnika wobec Skarbu Państwa (lub państwowych jednostek budżetowych) była:
• wzajemna,
• bezsporna oraz
• wymagalna.