RADA
Faktury powinny być wystawiane na gminę, a nie na urząd, dlatego gmina powinna wystawić noty korygujące i wysłać je do akceptacji do wystawcy faktur. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Podatnikiem VAT jest tylko gmina, a nie urząd ją obsługujący.
Gmina jako osoba prawna posiadająca siedzibę na terytorium Polski wykonuje zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej jako zadania własne lub nałożone na gminę w drodze ustawy - zadania zlecone. Wszystkie zadania gmina wykonuje we własnym imieniu, czyli wspólnoty samorządowej, i na własną odpowiedzialność (na własny rachunek). Wynika to wprost z treści art. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Cechy, jakie posiada gmina (osobowość prawna, wykonywanie działalności gospodarczej samodzielnie, we własnym imieniu i na własny rachunek), spełniają wszystkie warunki, aby można było uznać ją za podatnika VAT (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Samorządowe osoby prawne, w tym gmina, nie mają własnych struktur organizacyjnych, a nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Podmioty te są ściśle ze sobą związane, przy czym urząd gminy stanowi jedynie podmiot obsługujący gminę od strony organizacyjno-technicznej i nie ma odrębnej podmiotowości prawnej. Nie ma on również możliwości samodzielnego wykonywania działalności gospodarczej, a wszystkie czynności wykonuje w imieniu gminy i na jej rachunek. Dlatego czynności materialno-techniczne w imieniu gminy w praktyce wykonuje jednostka organizacyjna obsługująca dany podmiot, czyli urząd gminy.
Problem opodatkowania jednostek samorządu terytorialnego budził wątpliwości pod rządami starej ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, co było związane z różną praktyką organów podatkowych i rozbieżnymi interpretacjami. Również obecnie istnieje różna praktyka organów podatkowych. Pojawiają się interpretacje, w których organy podatkowe uznają, że podatnikiem jest gmina, oraz takie, że podatnikiem jest urząd gminy.
Jednak sądy jednomyślne uznają, że gmina i jej urząd powinny być traktowane jako całość, a jedynym podatnikiem wszystkich wykonywanych przez te podmioty czynności powinna być wyłącznie gmina (m.in. wyrok WSA w Warszawie z 24 czerwca 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 390/08; wyrok WSA w Lublinie z 9 lipca 2008 r., sygn. akt I SA/Lu 167/08; wyrok NSA z 3 stycznia 2008 r., sygn. akt I FSK 116/07, publ. Lex nr 437047; wyrok NSA z 4 grudnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1148/07, publ. Wspólnota 2009/1/27).
Dlatego gmina, jako nabywca, powinna wystawić noty korygujące i przesłać je do wystawców faktur w celu akceptacji.
Aktywny wzór noty korygującej jest dostępny na stronie www.bv.infor.pl.
W praktyce uznaje się, że notą nie można zmieniać nabywcy. Jak uznał NSA w wyroku z 27 października 1999 r. (III SA 7685/98), aktualnym również obecnie: Zwrot „jakakolwiek informacja wiążąca się z nabywcą” (...) oznacza możliwość korygowania pomyłek w sposobie określenia nabywcy, np.: błąd w nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym itp. Mogą być prostowane w tym trybie pomyłki dotyczące tego konkretnego podatnika. Nie można natomiast na drodze wystawienia noty korygującej zmienić podmiotu umowy sprzedaży z jednego istniejącego realnie na drugi mający również swój byt cywilnoprawny i podatkowy. Jednak w omawianym przypadku nie mamy do czynienia z taką sytuacją, ponieważ jak to zostało już powiedziane, gminę i urząd należy traktować jako całość. Dlatego jest to błąd w nazwie podatnika.
• art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11
Marcin Jasiński
ekspert w zakresie VAT