RADA
Tak. Państwa spółce przysługuje zwrot zapłaconej w Polsce akcyzy od przeznaczonych na eksport wyrobów akcyzowych zharmonizowanych. Muszą Państwo jedynie spełnić określone w rozporządzeniu wykonawczym warunki, przedstawić odpowiednie dokumenty. Stanowisko takie reprezentują również sądy administracyjne. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Z pytania wynika, że Państwa firma dokonuje nabycia wyrobów akcyzowych zharmonizowanych. Nie podaje, jakiego rodzaju są to wyroby. Zatem nabywając w Polsce tego typu wyroby, firma jest zobowiązana zapłacić akcyzę. Następnie wyroby będą przeznaczone na eksport. Z tego tytułu Państwa firma chce później wystąpić z wnioskiem o zwrot zapłaconej w Polsce akcyzy. Nie podają Państwo w pytaniu, czy są podatnikiem podatku akcyzowego, czy też nie.
Jest to o tyle ważna i kontrowersyjna kwestia, że organy celne stoją na stanowisku, iż podmiotowi, który nie jest podatnikiem akcyzy, zwrot akcyzy z tytułu wyeksportowania wyrobów nie przysługuje. Nie wynika to jednak bezpośrednio z przepisów prawa, co potwierdzają w wydawanych przez siebie wyrokach sądy administracyjne.
Jakkolwiek by rozpatrywać te kwestie, zwrot akcyzy podmiotowi, który dostarczył wyroby akcyzowe zharmonizowane na terytorium państwa członkowskiego, od których akcyza została zapłacona na terytorium kraju, przysługuje.
Z przepisu art. 60 ust. 1 ustawy o akcyzie wynika, że podmiotowi, który dostarczył wyroby akcyzowe zharmonizowane na terytorium państwa członkowskiego, od których akcyza została zapłacona na terytorium kraju, przysługuje zwrot akcyzy. Zwrot akcyzy następuje na wniosek podmiotu.
Zwrot przysługuje również w przypadku eksportu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, od których akcyza została zapłacona na terytorium kraju. Zwrotowi nie podlega jedynie akcyza od dostaw wewnątrzwspólnotowych i eksportu wyrobów oznaczonych znakami akcyzy.
Naczelnik urzędu celnego dokonuje weryfikacji wniosku, uwzględniając w szczególności dokumenty towarzyszące przemieszczaniu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych oraz dokumenty potwierdzające zapłatę akcyzy w państwach członkowskich lub eksport.
Ważne!
Zwrot akcyzy przysługuje z tytuł dostarczenia wyrobów akcyzowych zharmonizowanych na terytorium państwa członkowskiego, od których akcyza została zapłacona w Polsce. Zwrot przysługuje również w przypadku eksportu takich wyrobów z zapłaconą w Polsce akcyzą.
Przez eksport należy rozumieć wywóz wyrobów akcyzowych z terytorium kraju poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej potwierdzony przez graniczny urząd celny państwa członkowskiego, z którego dokonano faktycznego wyprowadzenia tych wyrobów poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej.
Kwestie dotyczące zwrotu akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych w przypadku eksportu tych wyrobów reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 14 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych. W myśl przepisu § 5 tego rozporządzenia, w przypadku eksportu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, zwrot akcyzy zapłaconej na terytorium kraju przysługuje podatnikowi, który:
• dokonał zapłaty akcyzy za wyroby akcyzowe zharmonizowane na terytorium kraju;
• dokonał eksportu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z zapłaconą akcyzą;
• posiada dokument odprawy celnej SAD potwierdzający wywóz wyrobów z terytorium kraju poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej.
W przepisie § 6 ust. 2 cytowanego rozporządzenia określono dokumenty, które należy dołączyć (w szczególności) do wniosku o zwrot akcyzy:
• dokumenty potwierdzające zapłatę akcyzy na terytorium kraju;
• dokument SAD potwierdzony przez graniczny urząd celny;
• faktury i inne dokumenty potwierdzające dokonanie eksportu.
Z przepisów tych wynika, że fakt eksportu powinien być potwierdzony przez graniczny urząd celny państwa członkowskiego, z którego dokonano faktycznego wyprowadzenia tych wyrobów poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej, zaś zwrot przysługuje podatnikowi, który dokonał wywozu wyrobów poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej. Granicznym urzędem celnym jest urząd celny, z którego dokonano faktycznego wyprowadzenia tych wyrobów poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej.
Ważne!
Do wniosku o zwrot akcyzy należy dołączyć dokumenty potwierdzające zapłatę akcyzy na terytorium kraju; dokument SAD potwierdzony przez graniczny urząd celny; faktury i inne dokumenty potwierdzające dokonanie eksportu.
Odnosząc się do problemu, który poruszyliśmy na wstępie, dotyczącego statusu Państwa jako podatnika, należy wyjaśnić, iż zwrot przysługuje podmiotowi, który wyeksportował wyroby akcyzowe zharmonizowane, od których akcyza została zapłacona w Polsce.
Urzędy celne kwestionują to uprawnienie. Uważają, że prawo do zwrotu mają tylko podatnicy podatku akcyzowego. Jest to bardzo krzywdzące dla ogółu podatników. Ponadto urzędy celne w ten sposób usiłują samodzielnie dokonać zawężenia grupy podmiotów uprawnionych do zwrotu akcyzy zapłaconej w Polsce od wyrobów przeznaczonych na eksport.
Nie podali Państwo w pytaniu informacji, czy są podatnikiem akcyzy, czy też nie. Bez względu jednak na to, zwrot po spełnieniu warunków formalnych określonych w rozporządzeniu Państwu przysługuje.
Stanowisko takie potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku 7 lipca 2006 r., sygn. akt III SA/Wa 1457/06. W tezie wyroku czytamy, że jeśli spółka niebędąca podatnikiem akcyzy nabyła na terytorium Polski wyrób akcyzowy zharmonizowany, a w cenie nabycia tego wyrobu zawarta była akcyza, to w przypadku eksportu tych wyrobów spółka jest uprawniona do zwrotu akcyzy uiszczonej w cenie nabycia po spełnieniu określonych warunków formalnych.
W wyroku przedstawiono stan faktyczny bardzo zbliżony do Państwa sytuacji. Otóż spółka zakupiła od polskiego kontrahenta toluen, który jest wyrobem akcyzowym zharmonizowanym. Cena nabycia toluenu obejmowała także akcyzę, którą wcześniej uiścił kontrahent. W lipcu 2005 r. spółka dokonała eksportu wspomnianego powyżej toluenu. Następnie wystąpiła o zwrot zapłaconej akcyzy na podstawie § 5 rozporządzenia w sprawie zwrotu akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych. Spółka spełniła wszystkie te warunki, o których mowa w rozporządzeniu i ustawie. Jednak pomimo to urząd celny odmówił spółce zwrotu akcyzy. Uznał bowiem, że w świetle § 5 rozporządzenia zwrot akcyzy w przypadku eksportu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych przysługuje jedynie podmiotowi, który zapłacił akcyzę na terytorium Polski, działając w charakterze podatnika (tj. zapłata podatku nastąpiła na rachunek urzędu, a nie kontrahenta, który uwzględnił podatek w cenie wyrobu). Naczelnik zaznaczył jednocześnie, że w przypadku sprzedaży toluenu podatnikiem był kontrahent spółki, nie spółka. Naczelnik uznał więc, że w opisanych okolicznościach spółka nie była uprawniona do zwrotu akcyzy.
Ani spółka, ani rozpatrujący jej skargę WSA w Warszawie nie zgodzili się ze stanowiskiem organu celnego. W świetle bowiem art. 60 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym do zwrotu akcyzy w związku z eksportem wyrobów akcyzowych zharmonizowanych jest uprawniony podmiot, który zapłacił akcyzę od tych wyrobów na terytorium Polski. W związku z powyższym spółka podkreśliła, że pojęcie 'podmiot' jest szersze niż pojęcie 'podatnik'. W rezultacie na podstawie ustawy do zwrotu akcyzy jest uprawniony także podmiot, który uiścił akcyzę w cenie nabycia wyrobów, czyli spółka.
W ustnym uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że: „W art. 60 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym określono, że do zwrotu podatku akcyzowego w przypadku eksportu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych jest uprawniony podmiot, który zapłacił akcyzę od tych wyrobów na terytorium RP. Zatem - zdaniem sądu - przepis rozporządzenia wykonawczego do ustawy, który ogranicza krąg uprawnionych do zwrotu jedynie do podatników podatku akcyzowego - jest niezgodny z art. 60 ust. 2 ustawy.
Reasumując, sąd uznał, że w omawianym stanie faktycznym spółka była uprawniona do zwrotu podatku akcyzowego zapłaconego w Polsce”.
Podsumowując, należy stwierdzić, że jeśli Państwa spółka nabyła na terytorium Polski wyrób akcyzowy zharmonizowany, a w cenie nabycia tego wyrobu zawarta była akcyza, to w przypadku eksportu tych wyrobów spółka jest uprawniona do zwrotu akcyzy uiszczonej w cenie nabycia. Z wnioskiem musi wystąpić do naczelnika urzędu celnego, w załączeniu przedkładając określone przepisami wymagane dokumenty.
• art. 2 pkt 8, art. 60 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym - Dz.U. Nr 29, poz. 257; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 99, poz. 666
• § 5, § 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 14 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych - Dz.U. Nr 74, poz. 674
Magdalena Jabłecka
ekspert w zakresie akcyzy