KRZYSZTOF HEJDUK
doradca podatkowy, partner w firmie KPT Doradcy Podatkowi
W praktyce gospodarczej powszechne jest podejmowanie działań mających na celu zwiększenie sprzedaży poprzez stosowanie mechanizmu, tzw. sprzedaży pakietowej. Sam mechanizm sprzedaży jest dość prosty. W ramach jednej dostawy (transakcji sprzedaży) podatnik łączy dwa lub więcej różnych towarów w jeden zestaw (zawierający np. płyn do mycia naczyń oraz proszek do prania) i dokonuje sprzedaży takiego zestawu (pakietu) za jedną łączną cenę.
Cena, która oferowana jest nabywcy, nie podlega rozbiciu na elementy składowe, stąd nabywca nie wie, jaka jest wartość poszczególnych produktów wchodzących w skład zestawu. Problemem jest jednoznaczne sklasyfikowanie takiej transakcji dla celów VAT i określenie, czy w takim przypadku mamy do czynienia z jedną transakcją podlegającą opodatkowaniu VAT czy powinniśmy taką sprzedaż traktować jako dwie związane ze sobą transakcje - jedną sprzedaży produktu podstawowego, drugą nieodpłatnego przekazania gratisowego dodatkowego towaru.
W przypadku, jeżeli uznamy, że sprzedaż zestawu to jedna transakcja, dla celów VAT powstaje dodatkowe pytanie - jak rozliczyć taką transakcję i jaką stawkę VAT zastosować, jeżeli produkty połączone w pakiet opodatkowane są według różnych stawek VAT (np. książka i płyta), tj. czy powinniśmy uznać, że zestaw to funkcjonalnie jeden produkt i powinniśmy zastosować stawkę właściwą dla produktu podstawowego (np. obniżoną do całej transakcji w przypadku sprzedaży książek wraz płytami CD), czy pomimo że produkty połączone w zestaw to faktycznie dwa odrębne towary i każdy z nich powinien być opodatkowany według właściwej stawki.
Należy stwierdzić, że nie ma jednoznacznej, uniwersalnej odpowiedzi na powyższe pytanie i tak naprawdę wszystko zależy od konkretnego stanu faktycznego. W przypadku produktów, które są ze sobą funkcjonalnie związane i które nie mogą funkcjonować prawidłowo bez siebie, można uznać, że cała dostawa powinna być opodatkowana według stawki właściwej dla produktu podstawowego.
W przypadku natomiast, jeżeli mamy do czynienia z dwoma różnymi produktami, które mogą być zbywane odrębnie i połączenie w pakiet tylko dla celów uatrakcyjnienia sprzedaży, mamy do czynienia z jedną transakcją sprzedaży dwóch lub więcej produktów. W takim przypadku każdy z produktów powinien być opodatkowany według stawki właściwej dla danego towaru.
W praktyce występują także sytuacje, gdy sprzedaż pakietowa powinna być uznana dla celów rozliczeń VAT jako dwie odrębne transakcje, tj. w przypadku, jeżeli obok sprzedaży produktu podstawowego nieodpłatnie wydajemy dodatkowy gratis, gadżet. W takim przypadku konieczne jest opodatkowanie jednej transakcji jako transakcji sprzedaży, natomiast drugiej z transakcji jako nieodpłatnego wydania. Nie zawsze taka klasyfikacja transakcji jest niekorzystna dla podatników - w większości przypadków dodatkowy gratis nie będzie opodatkowany VAT, gdyż jego cena jednostkowa nie przekracza 5 złotych.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że nie ma jednej uniwersalnej zasady opodatkowania sprzedaży pakietowej. Konsekwencje podatkowe zależą w szczególności od warunków stosowanej przez podatnika formy promocji sprzedaży.
(AT)
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 2 pkt 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).